JULI 2021

Contactlens Nieuws Nederland

Column

R.E.S.P.E.C.T.

Op 2 juli jongstleden is Jan Merkx op 73-jarige leeftijd overleden. Jan was in veel opzichten een vader voor me op professioneel gebied. Hij heeft mij in ieder geval ook contactlenzen leren aanpassen. Met een soort zelfgemaakte led-lampjes (die toen nog geen led-lampjes heetten) onder een hoek van 30-graden op de keratometer, werden in alle windrichtingen de krommingen van het hoornvlies gemeten. Op basis daarvan werd in een zelfgebouwd computerprogrammaatje de vorm van het hoornvlies in kaart gebracht. Een cornea-topograaf avant-la-lettre eigenlijk. Dat het technisch gezien niet helemaal klopte (sagittale en tangentiale waarden door elkaar) deed er niet toe. Jan leerde me heel serieus naar de vorm van het hoornvlies te kijken, en die te respecteren. Of dit nu in relatie met harde lenzen is, met zachte lenzen of zoals nu recent met scleralenzen: same thing. Ik heb dat mijn hele leven verder meegedragen. Respect voor het oculaire oppervlak: dáár begint het. Veel onderwerpen in deze CNNederland gaan over de traanfilm en droge ogen. Maar droog kon ik het niet houden bij het schrijven hiervan en het uitspreken van de speech op de herdenkingsdienst van Jan. Diep R.E.S.P.E.C.T. voor jou Jan, en iedereen in Nederland die zich - nu en in het verleden - heeft ingezet voor ons mooie beroep, en de kennis van contactlenzen in algemene zin op zo’n hoog niveau heeft gebracht

Knipperfrequentie & Kwaliteit

Een Knipperslag Slaan

Er is weinig discussie meer rond de relatie droge ogen en het dragen van contactlenzen. Knipperen speelt daar een grote rol bij: elke knipperslag zorgt immers voor een verversing van de traanfilm, én voor het opnieuw aanbrengen van een mucinelaag op het oculaire oppervlak om die traanfilm aan te laten hechten. Een review artikel van Charles McMonnies kijkt naar de 'art and science of blinking'. Een efficiënte knipperslag is:

1 - compleet en volledig, waarbij het bovenooglid licht het onderooglid bereikt en aanraakt.
2 - subtiel ('zacht'), relaxed en ongedwongen, wat betekent dat alleen de ooglidspieren betrokken zijn (en niet die van de wenkbrauwen of wangen).
3 - kort, snel en vloeiend, wat in totaal ongeveer 1/3 van een seconde in beslag neemt.

Een patroon van onvolledige knipperslagen is net zo belangrijk als sec een verminderde frequentie van knipperslagen, volgens McMonnies.

McMonnies -Contact Lens & Anterior Eye - Juni 2021

Knipperoefeningen

Soms moeten we in de contactlens-praktijk een beetje 'de huisarts op het gebied van het voorste oogsegment' zijn, soms een beetje de psycholoog. Maar nu blijkt dat we ook fysiotherapeut zijn op ooggebied: middels knipper-oefeningen namelijk. Zeker omdat het gebruik van digitale schermen de frequentie en kwaliteit van knipperen beïnvloeden, en we steeds meer uren achter schermen doorbrengen (wat ook is toegenomen tijdens de COVID-periode). Het is aangetoond dat knipperoefeningen het knippergedrag positief kunnen beïnvloeden en droge-ogen klachten kunnen verminderen. Dit onderzoek onder 41 deelnemers onderschrijft dat: er werden verbeteringen gevonden van de DEQ-5 droge-ogen scores, de Ocular Surface Disease Index (OSDI), de non-invasive tear break-up time (van 6.5±2.4s naar 8.1±4.8s) en een behoorlijke vermindering van het aantal onvolledige knipperslagen van 54±36% van alle knipperslagen naar 34±29%. Met andere woorden: het instellen van knipperoefeningen is zeker effectief. Het verbetert het knipperpatroon en vermindert droge-ogen symptomen en geeft zelfs meetbare verbetering van de traanfilmkwaliteit. Het instellen van dagelijkse routines voor het verbeteren van het knipperen kan bescherming bieden tegen de impact die het gebruik van schermen hebben op onze (droge) ogen. Image: Unsplash-fortunevieyra

Kim et al - Contact Lens & Anterior Eye - Juni 2021

Knipperfrequentie bij Droge-Ogen Patiënten

Een duidelijk verminderde knipperfrequentie is vastgesteld tijdens het werken op een digitaal scherm (Video Display Viewing, VDV). Mensen die echter een traanfilm- deficiëntie hebben, rapporteren juist vaker last te hebben van véél knipperen. Dit onderzoek keek naar de knipperfrequentie tijdens conversatie en tijdens VDV, bij normale ogen én bij mensen met droge-ogen pathologie. Wat blijkt: allereerst was de VDV-knipperfrequentie significant lager dan de conversatie-knipperfrequentie in de groep gezonde ogen, en een directe relatie tussen de conversatie- en VDV-knipperfrequentie en oogirritatie-symptomen werd vastgesteld. Echter: in de traanfilm-deficiëntie groep was de VDV-knipperfrequentie níet lager dan de conversatie knipperfrequentie. De knippersuppressie die in de gezonde groep werd gevonden, vond dus niet plaats bij patiënten met droge ogen, vermoedelijk vanwege irritatie. Image: Unsplash-captainrishabh

Mitchell et al - Eye & Contact Lens - April 2021

Contact Lens Update

Samenvattend: Dat is Duidelijk Natuurlijk

In de mei en juni edities van CNNederland werd al melding gemaakt van de Contact Lens Evidence-based Academic Report: alles wat we 'evidence based' weten op het gebied van contactlenzen is daarin verwoord. Met 11 delen en 300 pagina's is het echter nogal een lijvig geheel geworden. Gelukkig komt contactlensupdate.com nu met een samenvatting in PDF-formaat - gratis te downloaden op de website. Zomaar een greep uit de samenvatting: contactlens-gerelateerde complicaties hebben effect op ongeveer een-derde van alle lensdragers: waarvan de meeste vrij gemakkelijk zijn te managen. Dit betreft corneale infecties (MK), corneale ontstekingen (CIEs), metabolische condities (zoals neovascularisatie), mechanische invloed (corneale abrasies/erosies en SEALs), toxische en allergische reacties (CLIPC en SICS) en traanfilm afwijkingen (CLIDE, LWE en LIPCOF) en ten slotte contactlens discomfort (met een relatie tot drop-outs). Tips om het risico op corneale infecties te verminderen: vermijd slapen met contactlenzen in, geef extra aandacht aan hygiëne van handen, lenzen en de lenshouder, overweeg daglenzen en stimuleer lensdragers bij klachten snel te komen voor een controle. Image: contactlensupdate/bcla

Contactlens Update - CLEAR paper samenvatting PDF

Nieuws van de Sponsor

CNN live

Woensdag 1 september 2021

Woensdagavond 1 september om 19.30u organiseert Johnson & Johnson een CNN live event rond een thema dat centraal staat in de CNN-nieuwsbrief edities van deze zomer. De ontwikkelingen staan niet stil op ons vakgebied zoals ook in deze nieuwsbrief genoemd. Blijf op de hoogte, en stel uw vragen - kortom: neem Live! deel. CNN-live wordt gepresenteerd door een vast panel bestaande uit Greg Dingeldein, Marco van Beusekom en Eef van der Worp, én er is een gastoptreden door een expert of praktijkdeskundige. Let op: CNN-live is uitsluitend live te volgen (niet terug te kijken): dus schrijf u hier direct in!