Contactlens Nieuws Nederland
|
|
Januari 2022
CNNederland is een nieuwsbrief voor de OOGZORG MEDEWERKER en geeft sinds 2007 maandelijks een onafhankelijke selectie van nieuwe, relevante publicaties uit de internationale literatuur op het gebied van contactlenzen. Klik hier voor een webversie van CNNederland
|
|
Vooruit kijken
CNNederland is 15 jaar jong
|
|
Elke laatste maandag van de maand komt Contactlens Nieuws Nederland uit met een overzicht van relevante contactlens gerelateerde publicaties: op 29 januari 2007 voor het eerst, nu precies 15 jaar geleden dus. In die 15 jaar is de nieuwsbrief precies 180 keer uitgekomen: dit is dus editie 181! Wat het criterium is om in aanmerking te komen voor CNNederland? Als ik in de internationale literatuur dingen tegenkom waarvan ik denk 'hey, dat is interessant', dan is mijn hoop en vermoeden dat dit ook geldt voor in ieder geval een deel van onze beroepsgroep. Gelukkig blijkt dat ook vaak zo te zijn. Dat criterium is onveranderd in 15 jaar, en feitelijk is het het enige criterium. Dank aan alle lezers en aan iedereen die in de afgelopen tijd een bijdrage heeft geleverd of gereageerd heeft. En uiteraard mijn dank aan de sponsor - Johnson & Johnson - die al die jaren exclusief en zonder invloed op de inhoud dit initiatief mogelijk maakt. Kijkend naar die eerste versie van januari 2007, zie ik dat een aantal items vertrouwd aanvoelen, zoals presbyopie en droge ogen. Maar ook een paar andere onderwerpen die nu minder in de belangstelling staan dan vroeger wellicht: veel aandacht voor vormstabiele lenzen bijvoorbeeld toen. En het onderwerp 'silicone hydrogel' (SH) is niet zo hot meer als destijds. Volgens de jaarlijkse enquête (zie laatste item hieronder) vindt inmiddels 74% van de zachte lensaanpassingen wereldwijd plaats met SHs. Dat triggert de verbeelding: als we nu nog eens 15 jaar verder kijken - hoe ziet het contactlens landschap er dan uit? Zie enkele bespiegelingen hieronder in deze jubileum-editie. Ik spreek u in januari 2037 weer om terug te kijken hierop.
|
|
Als er één ding is waar we de komende 15 jaar meer mee te maken kunnen - en moeten - krijgen, dan is het wel het gebruik van nieuwe technologie in de contactlenspraktijk. Allereerst kunnen we wellicht de huidige technieken beter toepassen dan we nu doen. Neem corneatopografie: wie heeft er geen topograaf? Ik kom in veel bedrijven waar inmiddels de eerste generatie corneatopografen al aan vervanging toe zijnvan. Tot nu toe, zoals dat gaat, gebruikten we die nieuwe technologie om oude problemen aan te pakken. Zoals een smartphone nog steeds 'phone' heet maar bellen allang niet meer de hoofdtaak van het apparaat is. Onderwerp in die allereerste nieuwsbrief van januari 2007 was het beter aan laten sluiten van de lens op de cornea, met uitleg van begrippen zoals centraal cornea-astigmatisme versus perifeer astigmatisme (38% van de ogen is centraal sferisch, perifeer sferisch, 22% heeft centraal astigmatisme, perifeer afnemend, 21% centraal astigmatisme, perifeer stabiel,15% centraal sferisch, perifeer astigmatisme en 4% centraal astigmatisme, perifeer toenemend). Nog steeds boeiend. Alleen anno 2022 kunnen algorithmes (zoals die van fabrikanten) op basis van databases van duizenden ogen in één oogopslag (!) zien wat voor oog het is, en welke lens het beste daarbij past. 'Mass-customisation' is de term die hierbij onder andere gebruikt wordt voor vormstabiele lenzen. 'Mass-customisation' zal hoogstwaarschijnlijk ook toegepast gaan worden bij andere lenzen. Bij orthokeratologie is dat al zo, maar scleralenzen en ook zachte lenzen zullen volgen is de verwachting, met topografen die niet alleen de cornea maar het hele voorste oogoppervlak in kaart brengen.
|
|
H-oog-ere Orde Aberraties
|
|
Het voorgaande (gebruik van big-data) sluit naadloos aan bij de resultaten van de 'Generatie R' van de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Hier werden 5074 kinderen gevolgd die in Rotterdam geboren zijn tussen 2002 en 2006. De myopie prevalentie (0.5D) was 11.5% op 9-jarige leeftijd in deze groep. Schermgebruik was geassocieerd met de mate van myopie, evenals leestijd en leesafstand. Computergebruik was minder sterk gecorreleerd met myopieontwikkeling dan het lezen van boeken. Belangrijkste echter was, dat de gecombineerde effecten van nabijwerk (computer én lezen) gecompenseerd kunnen (en moeten) worden door meer tijdsbesteding aan buitenactiviteiten (indien dat laatste substantieel van aard is). De onderzoekers uit Rotterdam pleiten voor een brede campagne om het risico van beeldschermgebruik en verminderde buitenactiviteiten onder de aandacht te brengen bij het grote publiek. Tevens is het goed te realiseren dat hogere orde aberraties verschillend zijn bij jonge kinderen, basisschool kinderen en tieners. Het toepassen van deze hogere orde aberraties in optische interventiemethodes zoals met orthokeratologie en zachte dual-focus kan mogelijk de effectiviteit van de behandeling fors doen toenemen ten opzichte van de huidige standaard interventie(s).
|
|
Tot In de (As-)lengte van Dagen
|
|
'To top it off': wat myopie betreft hoeven we niet te ver in de toekomst te kijken. Dat is nu al actueel, en dat zal ook niet meer weggaan (alleen maar toenemen, tot in lengte van dagen wellicht). Naar schatting is de helft van alle twintigers nu al myoop in Europa (en toenemend). Of moeten we zeggen 'heeft myopie' (je bent méér dan een myoop immers). Er zijn nog zaken onzeker wat betreft de toekomst van myopie management, maar een paar dingen zijn wél helder inmiddels. Ten eerste is het steeds duidelijker dat we vroeg moeten beginnen. Kinderen jonger dan 10 jaar met een refractieafwijking van -3 D krijgen allemaal het predicaat 'hoog myoop', evenals 35-50% van de kinderen jonger dan 10 jaar met 0.5-3.0 D myopie. Ten tweede: het is inmiddels nauwelijks een discussie meer dat myopie management gepaard moet gaan met aslengte-meting. De problemen die ontstaan bij myopie zijn namelijk aan de aslengte gerelateerd. Wil je dat meten en managen, dan zit er niets anders op dan te investeren in technol-oog-ie die dat oog ook echt in de lengte meet. De verschillen op jaarbasis zijn minimaal: de gemiddelde groei van een oog tussen het 10e-13e levensjaar is 90 micron (0.09 mm). Refractieafwijkingen fluctueren te veel om die subtiele veranderingen met enige precisie te monitoren. Ook is netvlies problematiek bij myopie sterker gerelateerd aan aslengte dan aan dioptrieën. Dus we kunnen tot in de aslengte van dagen blijven refractioneren: de aslengte als leidraad voor de ernst van de myopie en het volgen van de progressie, zal onmisbaar blijken.
|
|
Deze nieuwsbrief gaat uiteraard over zien. Maar om alles een beetje te overzien, als het gaat om contactlenzen aanpassen, is er de jaarlijkse enquête naar contactlens aanpasgedrag wereldwijd. Allereerst dank aan alle deelnemers die ook in 2021 de enquête hebben ingevuld. Uit de enquête blijkt dat bij 36% van de aanpassingen er geen historie is van lensdragen: dit zijn dus 'nieuwe passingen'. Bij tweederde hebben we dus eigenlijk met heraanpassingen te maken. Iets om over na te denken wellicht. Wereldwijd betreft 86% van alle lenspassingen een zachtelensaanpassing, en een indrukkend groot aandeel daarvan wordt nu gedaan met silicone hydrogel materialen (74%). Ook best indrukwekkend is het aandeel daglenzen: wereldwijd is dat bijna de helft (48% om precies te zijn). Dit zijn de 3-jaars voortschrijdende data, wat betekent dat het gemiddelde van de laatste drie jaar telkens wordt genomen om variaties in de data uit te sluiten (het blijf immers een enquête). In Nederland is het aandeel daglenzen bij de aanpassing 35%. Traditiegetrouw is het aandeel daglenzen altijd wat lager geweest in Nederland, maar het trekt wel enorm aan de laatste paar jaar. Let wel op dat dit de gegevens zijn van aanpassingen en niet van lensdagers. Nederland zit verder in de kopgroep als het gaat om torische zachte lenspassingen en vormstabiele (inclusief orthokeratologie) passingen. Multifocaal en monovision maken respectievelijk 14% en 3% van alle zachte lenspassingen uit. Deze percentages nemen toe tot respectievelijk 49% en 11% als alleen aanpassingen bij mensen van presbyope leeftijd worden bezien. Contactlenzen voor myopie controle waren goed voor 2% van alle zachte lenspassingen in 2021.
|
|
Ook in 2022 gaat Contactlens Nieuws Nederland weer Live! Via een spectaculair programma komt CNN-live dit jaar uw kant op afwisselend via ZOOM, maar ook vanuit een vaste studio - én gaan we 'op locatie' in Nederland om nóg dichter bij de praktijk te komen. Letterlijk. Aan de discussietafel zitten zoals altijd Greg Dingeldein, Marco van Beusekom en Eef van der Worp die in gesprek gaan met elkaar, met deelnemers, én met externe experts uit het veld over onder-werpen die centraal staan in de CNN-nieuwsbrieven. Stay tuned via deze link, en in de februari CNNederland en via andere kanalen volgen meer details binnenkort!
|
|
Copyright © 2022. All Rights Reserved.
This newsletter is kindly supported by:
|
|
|
|
|
|
|
|