2 Յուլիս, 2020
Սեղմեցէք իւրաքանչիւր ձեռնարկի վրայ՝ համապատասխան կայքէջ երթալու համար
ԱՆՈՒՇԱՒԱՆ ԱՐՔԵՊԻՍԿՈՊՈՍ՝ ՆԻՒ ՃԸՐԶԻԻ ՄԷՋ
Կիրակի, Յուլիս 5ին, Անուշաւան Արքեպիսկոպոս պիտի նախագահէ Ս. Պատարագին եւ քարոզէ Սրբոց Վարդանանց եկեղեցւոյ մէջ (Ռիճֆիլտ, Նիւ Ճըրզի)։ Պատարագը պիտի մատուցանէ եկեղեցւոյ առաջնորդական փոխանորդ եւ հոգեւոր հովիւ՝ Գերպ. Տ. Սահակ Ծ. վրդ. Եմիշեան։ Մեր հաւատացեալները կրնան արարողութեան հետեւիլ ուղիղ սփռումով։

ԱՐԱՄ Ա. ՎԵՀԱՓԱՌ ՀԱՅՐԱՊԵՏԻ ԳԱՀԱԿԱԼՈՒԹԵԱՆ
25ԱՄԵԱԿԻ ՆՇՈՒՄԸ ԱՆԹԻԼԻԱՍԻ ՄԷՋ 
Կիրակի, 28 Յունիսին, 25ամեակն էր Արամ Ա. կաթողիկոսին հայրապետական ընտրութեան եւ օծման: Այս առիթով յատուկ ծրագիրներ մշակուած էին Անթիլիասի մայրավանքին մէջ` նշելու ու արժեւորելու Վեհափառ Հայրապետին 25 տարիներու ծառայութիւնը հայ ժողովուրդին եւ Հայ Եկեղեցւոյ ի Հայաստան եւ ի սփիւռս աշխարհի: Նոյնպէս հանդիսութիւններ տեղի պիտի ունենային թեմերուն մէջ: Սակայն, նկատի ունենալով «Քորոնա» համաճարակին ստեղծած կացութիւնը, բոլոր ձեռնարկները յետաձգուեցան:

Հետեւելով մեր եկեղեցւոյ աւանդութեան, 28 Յունիսին Անթիլիասի մայրավանքի Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչ Մայր Տաճարին մէջ տեղի ունեցաւ Հայրապետական մաղթանք, Ս. Պատարագի ընթացքին:

Յաւարտ Ս. Պատարագի իր պատգամին մէջ, Վեհափառ Հայրապետը յայտնեց, թէ Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկոսութեան ճամբով մեր եկեղեցւոյ ու ազգի համայնական կեանքին մէջ կատարուած ծառայութիւնը կարելի է 3 բառերու մէջ խտացնել` եկեղեցաշէն, ազգաշէն եւ հայրենաշէն:

Մաղթանքէն ետք քարոզեց օրուան պատարագիչը` Մեղրիկ եպս. Բարիքեան, որ իբրեւ բնաբան ընտրած էր Յովհաննու Աւետարանի 21-րդ գլուխը, ուր Քրիստոս, յետ յարութեան, առաքեալներուն հետ իր վերջին հանդիպումին ընթացքին Պետրոս առաքեալին երեք անգամ կը հարցնէ եթէ զինք կը սիրէ: Ան նշեց, որ երբ Պետրոս պատասխանած էր` «Տէ՛ր, դուն ամէն ինչ գիտես եւ գիտես, թէ կը սիրեմ քեզ», այն ատեն Քրիստոս հրահանգած էր անոր արածել Իր ոչխարները, իսկ Պետրոս Տիրոջմէ ուղղութիւն խնդրած էր:

Մեղրիկ սրբազան յայտնեց, որ Պետրոս առաքեալին ճամբով քալած են քրիստոնէական ընդհանրական եկեղեցւոյ բոլոր սուրբ հայրերը, ինչպէս նաեւ հայ եկեղեցւոյ սրբազան հայրապետներն ու ծառաները` սկսեալ Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչէն: «Երբեմն այդ ճամբան առաջնորդած է դէպի գողգոթա, երբեմն ալ` յարութեան լեռ, երբեմն եղած է ցաւալից ճամբայ, երբեմն ալ` երջանկալից, սակայն միշտ ալ միասին քալած են այդ ճանապարհին ուխտաւոր հայրերը, որոնց կարգին է Արամ Ա. Կաթողիկոս», ըսաւ սրբազանը, եւ ընդգծեց, որ 25 տարի առաջ Կիլիկիոյ Կաթողիկոսութիւնը «նոր առաքելութեան սեմին» եղաւ, երբ ընտրուեցաւ Արամ Ա. Կաթողիկոս:

Ներկայացնելով հայրապետին կենսագրականը, Մեղրիկ եպս. Բարիքեան նշեց, որ կարելի չէ չնշել կաթողիկոսին անձը` վերջին 25 տարուան ընթացքին Մեծի Տանն Կիլիկիոյ կաթողիկոսութեան առաքելութեան մասին խօսելով, որովհետեւ անոր շնորհիւ իրականացան բազմաթիւ ծրագիրներ:

Սուրբ Պատարագէն ետք, Վեհարանի դահլիճին մէջ միաբան հայրերուն եւ Ազգային Կեդրոնական վարչութեան ներկայութեան խօսք առաւ Քուէյթի թեմի կաթողիկոսական փոխանորդ Պետրոս վրդ. Մանուէլեան, որ յանուն միաբանութեան շնորհաւորելէ ետք Վեհափառ Հայրապետին 25 տարիներու անսակարկ ծառայութիւնը` եկեղեցւոյ ու ժողովուրդին: Հայր Սուրբը նշեց, որ յառաջիկայ տարի Կիլիկիոյ Կաթողիկոսութեան Ս. Աթոռը կը բոլորէ իր կեանքին 100րդ տարին՝ Կիլիկիայէն դուրս, որուն քառորդ դարը եւ ամենէն երկար գահակալութիւնը կը պատկանի Արամ Ա. Վեհափառ Հայրապետի գահակալութեան:

Յայտնենք, որ ապահովական նկատառումներով, մեր ժողովուրդի զաւակները չէին հրաւիրուած Վեհարանի մէջ կայացած հանդիսութեան:

Դպրեվանքի «Արմաշ» երգչախումբի ելոյթէն ետք, իր պատգամը տուաւ Վեհափառ Հայրապետը, որ բարձր գնահատանքը եւ ջերմ շնորհակալութիւնը յայտնեց Պատարագիչ Սրբազանին եւ ուղերձը կարդացող Հայր Սուրբին, որոնք միաբանութեան եւ հայ ժողովուրդին ազնիւ զգացումներուն եւ բարի մաղթանքներուն թարգմանը հանդիսացան:

Ան ըսաւ, որ 25 տարիներ առաջ Աստուծոյ ոգեղէն ներկայութեան ուխտեց հաւատարիմ մնալ աստուածաշնչական արժէքներուն, եկեղեցւոյ հոգեւոր ուսուցումներուն ու դաւանանքներուն, ուխտեց ծառայել Աստուծոյ, ժողովուրդին ու եկեղեցւոյ: «Արդ, այն ինչ որ իրագործուած է վերջին քառորդ դարու ընթացքին, թող արժեւորուի մեր ժողովուրդի զաւակներուն կողմէն, որովհետեւ ճշմարիտ ծառայութիւնը միշտ ճառագայթող է», նշեց Հայրապետը եւ ընդգծեց, որ Վեհափառ Հայրապետին մասին խօսիլ կը նշանակէ քննական մօտեցումով արժեւորել անոր ծառայութիւնը եւ ոչ` գահակալութիւնը, որովհետեւ հոգեւորականին կեանքի ճամբան, որակը, արժէքն ու նպատակը միայն ու միայն ծառայութիւն է, ի՛նչ աստիճանի վրայ ալ գտնուի ան:

Ան դիտել տուաւ, որ մարդ բնականաբար սխալական է, իսկ «սրբութիւնը աստուածատուր կոչում է»։ Սակայն, էականը, ըսաւ Վեհափառը, «մեր աստուածատուր կոչումին, առաքելութեան, ծառայութեան հաւատարիմ ըլլալն է»:

Վեհափառը իր պատգամը աւարտեց փառք տալով Աստուծոյ` իրեն շնորհուած կեանքին ու իմաստութեան համար եւ վերանորոգեց ուխտը նոյն գիտակցութեամբ ու գիտակից յանձնառութեամբ շարունակելու իր ճամբան. «Թող Աստուած մեզի ուժ շնորհէ, որպէսզի մանաւանդ այս դժուար օրերուն մեր կամքը աւելի պրկենք, մեր հաւատքը աւելի զօրացնենք, որպէսզի որպէս եկեղեցի, որպէս հոգեւորական յոյս տանք մեր ժողովուրդին, Աստուծոյ անունով լոյսի փարոսը դառնանք մեր ժողովուրդին»:

Այնուհետեւ, Վեհափառ Հայրապետին գլխաւորութեամբ, Մայրավանքի սեղանատան մէջ տեղի ունեցաւ միաբանական ճաշ` մասնակցութեամբ 22 միաբաններու: Ճաշի աւարտին միաբան հայրերուն ուղղած իր հայրական խօսքին մէջ Արամ Ա. Կաթողիկոս անդրադարձաւ անցնող 25 տարիներուն Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկոսութեան միաբանութեան առաքելութեան` զայն դիտելով ու արժեւորելով նկարագիր, հաւատարմութիւն եւ ծառայութիւն բառերով յատկանշուող հայեցակէտերով ու չափանիշներով:

ՏԷՐ ԵՒ ՏԻԿ. ԱԼԵՔՕ ԵՒ ԱՆԻ ՊԷԶԻՔԵԱՆ ՄԷԿ ՄԻԼԻՈՆ ՏՈԼԱՐ ԿԸ ՅԱՏԿԱՑՆԵՆ ԼԻԲԱՆԱՆԱՀԱՅ ԿԱՐԻՔԱՒՈՐ ԸՆՏԱՆԻՔՆԵՐՈՒՆ 
Արամ Ա. Վեհափառ Հայրապետի գահակալութեան 25-ամեակին առիթով, ազգային բարերար տէր եւ տիկ. Ալեքօ եւ Անի Պէզիքեան Վեհափառ Հայրապետին հետ խորհրդակցաբար, եւ նկատի ունենալով Լիբանանի դիմագրաւած տնտեսական տագնապը, մէկ միլիոն տոլար պիտի յատկացնեն, որպէս օժանդակութիւն լիբանանահայ համայնքի կարիքաւոր ընտանիքներուն։ Յայտնենք, որ անցնող երկու ամիսներուն, տէր եւ տիկ. Պէզիքեան 350 միլիոն լիբանանեան ոսկի յատկացուցած էին նոյն նպատակին համար։

Այս ծրագիրը պիտի իրագործուի Ազգ. Առաջնորդարանին կողմէ կազմուած յատուկ յանձնախումբի մը ճամբով՝ հինգ ամսուան ընթացքին (Յուլիսէն Նոյեմբեր 2020)։ Իւրաքանչիւր ամիս երեք հազար ընտանիք պիտի օգտուի ծրագրէն։

Տէր եւ տիկ. Ալեքօ եւ Անի Պէզիքեան Կիլիկիոյ Ս. Աթոռին հաւատարիմ բարեկամներէն ու նուիրեալ բարերարներէն են։ Այս իրողութեան պերճախօս վկայութիւններն են անոնց կատարած նուիրատուութիւնները Անթիլիասի Մայրավանքին, Պիքֆայայի Ս. Աստուածածին վանքին ու դպրեվանքին, Ժպէյլի «Թռչնոց Բոյն»ին, ինչպէս նաեւ Լիբանանի հայութեան, Հայ Դատի եւ Հայաստանի հայրենաշէն զանազան ծրագիրներուն։

ՍԱՀԱԿ ԵՒ ՄԵՍՐՈՊ՝ ՍՈՒՐԲ ԹԱՐԳՄԱՆԻՉՆԵՐԸ
Հայ Եկեղեցին ու Հայ Լեզուն հիմնական դեր ունեցած են հայ ժողովուրդի գոյութենական սպառնալիքներու յաղթահարումին։ Իբրեւ ազգային գոյատեւման ազդակ, հայերէնը միայն կը զիջի հայ ժողովուրդի դարձին եւ ազգային եկեղեցիի մը հաստատումին։

Լեզուն կրկնակ դեր մը խաղացած է հայոց համար՝ թէ՛ իբրեւ հաղորդամիջոց եւ թէ՛ իբրեւ ազգապահպանման սատարող ուժ։ Մեսրոպ Մաշտոցի գիւտը 406 թուականին լեզուական իւրայատուկ գործիք մը ստեղծեց։ Այբուբենը ստեղծուած էր միայն ու միայն հայերէնին համար՝ իբրեւ խօսակցական լեզուի կատարեալ հնչիւնային վերարտադրութիւն։ 

Նոյնքան եւ աւելի հիանալի երեւոյթ մըն էր գրաւոր մշակոյթի ծաղկումը բոլորովին նոր այբուբենի մը օգտագործումով, որ նախընթաց այբուբենի մը զարգացումը չէր։ Եթէ մեր այբուբենը հայերէն գրելու կատարեալ գործիք մը եղած չըլլար, Աստուածաշունչի հայերէն թարգմանութիւնը, ինչպէս եւ Ոսկեդարու ամբողջ գրականութիւնը գոյութիւն ունեցած պիտի չըլլային։
Այսօր, Յուլիս 2ին, Հայաստանեայց Եկեղեցին կը նշէ Սուրբ Թարգմանիչներուն՝ Ս. Սահակ Պարթեւի եւ Ս. Մեսրոպ Մաշտոցի տօնը։ Սուրբ Թարգմանիչներուն նուիրուած տօները մեր ամենէն ժողովրդական ոգեկոչումներուն մաս կը կազմեն։ Տօնացոյցին մէջ, Թարգմանչաց տօնը երկու անգամ կը նշուի։ Սուրբ Սահակ եւ Մեսրոպ, որպէս շարժումի առաջնորդները, կը մեծարուին Հոգեգալուստէն ետք չորրորդ Կիրակիին յաջորդող Հինգշաբթի օրը, այսինքն՝ այսօր, եւ Հոկտեմբերի երկրորդ Շաբաթ օրը՝ թարգմանչաց խումբին հետ։ Հայկական ուրոյն այբուբենի մը անհրաժեշտութեան գիտակցութիւնը ունենալու անոնց հեռատեսութիւնը հայոց պատմութեան ընթացքը փոխեց։ Երկու սուրբերը՝ Սահակ եւ Մեսրոպ, յաւերժօրէն դրոշմուած են հայ ժողովուրդի մտքին ու սրտին մէջ։  
ՀՈԳԵԳԱԼՍՏԵԱՆ Ե. ԿԻՐԱԿԻ
Առաջնորդ Սրբազան Հօր քարոզը
Կիրակի, Յունիս 28ին, Անուշաւան Արքեպիսկոպոս նախագահեց Ս. Պատարագին Ս. Վարդանանց եկեղեցւոյ մէջ (Փրաւիտընս, Ռոտ Այլընտ)։ Պատարագեց եկեղեցւոյ հոգեւոր հովիւ՝ Արժ. Տ. Գաբրիէլ Քհն. Նազարեան։ Ստորեւ կու տանք Առաջնորդ Սրբազան Հօր քարոզը։
Այսօր Աւետարանի մեր ընթերցումը Սուրբ Մատթէոս Աւետարանչի 12րդ գլուխ 38-42 համարներն էին, ուր Քրիստոս անուղղակի կերպով կ՚ակնարկէ իր փրկարար Թաղման եւ Յարութեան: Առիթով մը ան համր եւ խուլ դիւահար մը բուժելէ եւ կարեւոր ուսուցում մը կատարելէ ետք, Եբրայական օրէնքի հեղինակութիւն եղող Դպիրներ ու Փարիսեցիներ մօտենալով Իրեն, հրաշք մը կ՚ուզեն տեսնել, որպէսզի հաւատան: Քրիստոս անոնց կը պատասխանէ. «Աստուծոյ անհաւատարիմ եւ չար սերունդ, նշան մը կ’ուզէք, բայց Յովնան մարգարէին նշանէն զատ ուրիշ նշան պիտի չտրուի ձեզի: Ինչպէս Յովնան երեք օր՝ ցերեկ ու գիշեր կէտ ձուկի փորին մէջ մնաց, նոյնպէս ալ Մարդու Որդին երեք օր, ցերեկ ու գիշեր, պիտի մնայ երկրի ընդերքին մէջ»: Մեր Տէրը խիստ ոճով երբեք չէր արտայայտուած, բացի աւելի ուշ, երբ կը մօտենար իր երկրաւոր առաքելութեան վախճանը (Մտ 22.33): Ասիկա արդէն կը ցոլացնէր ընդյատակեայ պայքար մը՝ օրուան հոգեւոր դասուն կողմէ, որ հետզհետէ կը զարգանար հարցականի տակ առնելու եւ վարկաբեկելու Քրիստոսի հեղինակութիւնը, նաեւ թակարդելու զինք իր խօսքերէն: Միւս կողմէ, ցոյց կու տայ երկնային Վարդապետին հատու արգատահանքը նման վերաբերումի հանդէպ:
 
Կարդալով այս խօսակցութեան կանխող հրաշքն ու խօսակցութիւնը, վստահ չենք թէ Փարիսեցիներուն մարտահրաւէրը անմիջապէս ետք տեղի ունեցաւ կամ ոչ, որովհետեւ երկու դէպքերը զիրար շաղկապող բացատրութիւնը՝ «այն ատեն», ժամանակի որոշ բացութիւն կ՚ենթադրէ: Թէկուզ տարբեր ժամանակ եղած ըլլար այս հարցադրումը, անոնք եթէ անկեղծ ըլլային իրենց մտադրութեան մէջ, դարձեալ արդարանալի չէր, որովհետեւ տաբեր առիթներով ականատես եղած էին Քրիստոսի հրաշքներուն:

Մեր Տիրոջ կեանքէն մէջբերուած այս երկխօսութիւնը շատ բաներ կը սորվեցնէ մեզի։ Առայժմ կ՚ուզեմ կեդրոնանալ հետեւեալ չորս կէտերուն վրայ,-  

ա. Աստուած՝ աղբիւրը բարիի, ամէն ինչ բարի ստեղծեց, ինչպէս Ծննդոց գրքին մէջ կը կարդանք՝ «Աստուած տեսաւ որ լոյսը բարի է» (Ծնն 1.4), նոյնը կրկնելով բոլոր ստեղծուած տարրերու պարագային: Անլուծելի խորհուրդներէն մին այն է, թէ ինչպէ՞ս յառաջացաւ չարը, երբ ամէն ինչ բարի էր: Ինչո՞ւ, ինչպէ՞ս, ե՞րբ արարածին եւ Արարիչին միջեւ անջրպետ ստեղծուեցաւ: Դարձեալ Ծննդոց գրքին մէջ կը կարդանք, որ մեր նախահայրը ազատ կամքով փոխանակ հետեւելու Արարչին պատուիրանին, իր ազատ կամքով սխալ ընտրութիւն ընելով՝ հետեւեցաւ Չարի խորհուրդին, խանգարելով իր մենաշնորհը՝ հաղորդակցութիւնը Աստուծոյ հետ: Վստահ որ, ինչպէս Պօղոս Առաքեալ կ՚ըսէ, երբ դէմ առ դէմ գանք Աստուծոյ, այս բոլոր խորհուրդները պիտի բացայայտուին (Կոր 13.12)։ Մինչ այդ մարդկային փորձառութեան շտեմարան՝ Պատմութիւնը, մեզի կը սորվեցնէ, թէ ամէն ինչ որ Աստուծմէ կու գայ՝ բարի է, մինչ անոր կամքի անտեսումը չարիք կը յառաջացնէ: Ուստի, անկախ մեր նախահօր ու նախամօր պատուիրազանցութենէն, կամ թէ ուրիշներ ինչ կ՚ընեն, իւրաքանչիւր անձ, որ մենաշնորհուած է ազատ կամքով, հաշուետու է իր իւրաքանչիւր մտածումին, խօսքին, գործին ու վերաբերմունքին համար, ինչպէս Քրիստոս այս դէպքը կանխող ուսուցումով մեզ կը զգուշացնէ:

բ. Մատթէոսի Աւետարանին մէջ այս դէպքը կանխող 12 հրաշքներ կը կարդանք: Գերբնական նման հրաշքներու ականատես ըլլալէ ետք, երբ Փարիսեցիներ հաւատալու համար դեռ եւս հրաշք կ՚ուզէին տեսնել, սա կը նշանակէ, թէ Աստուծոյ արդար դատաստանը իրենց վրայ կր հրաւիրէին, ինչպէս Տէրը Մովսէսի ըսած էր, թէ այս սերունդը «խստապարանոց» է, այլամերժ է (Ելից 32.9): Այլ խօսքով, ինչպիսի բարիքներ ալ վայելեն, միշտ կը մրթմրթան ու կը գանգատին, ինչպիսի ճշմարտութիւններու որ ականատես ըլլան՝ միշտ կ՚ուրանան: Իրաւ, որ մտքով ու հոգիով կոյր ըլլալը աւելի վատ է, քան աչքով կոյր ըլլալը: Ուստի, մենք՝ որ ամբողջական մեր առողջութիւնը վերագտած ենք Խաչին վրայ թափուած սուրբ արիւնով, ջանանք լաւագոյնս արդիւնաւորել մեր կեանքը բարին գործադրելով:

գ. Քրիստոս, բարի վարդապետը, ինչպէս զինք կոչեց երիտասարդ մը, որ հետամուտ էր Երկնքի արքայութիւնը ժառանգել (Մտ 19.16), միշտ սէր, կարեկցութիւն եւ հասկացողութիւն ցոյց տուած է իր ունկնդիրներուն: Սակայն, ինչպէս կը նկատենք այս համարին մէջ, ան դաժան վերաբերմունք ցոյց կու տայ: Արդեօք ասով մարդկային բնութեան տկարութի՞ւնը կը յայտնաբերուէր, թէ՞ կրկնակի անձնաւորութեան մը երեւոյթը: Բացարձակապէս ո՛չ մին եւ ո՛չ միւսը, որովհետեւ Քրիստոս կատարեալ Աստուած եւ մարդ է: Իր զայրոյթը, որ դարձեալ պիտի յայտնուէր տաճարի մաքրագործման ժամանակ, ցոյց կու տայ իր Էութիւնը, այն՝ որ Աստուած սէր է, միաժամանակ արդար: Այս ճշմարտութիւնը լաւագոյն ազդանշանն է բոլոր անոնց, որոնք Աստուծոյ սէրը սխալ ըմբռնելով կը կարծեն կամ կը հաւատան, թէ ինչպիսի կեանք որ վարեն, Աստուած սէր ըլլալով, պիտի կարենան ժառանգել յաւիտենական կեանքը: Պօղոս Առաքեալի խօսքով այդպիսիները տարբեր աւետարանի կը հետեւին (2 Կոր. 11.4): Այո՛, Աստուծոյ սէրը եւ արդարութիւնը անբաժան են իրարմէ: Սուրբ գիրքը այս ուղղութեամբ բազմաթիւ օրինակներ կը հայթայթէ մեզի: Կասկած չկայ, որ Աստուած սէր է, այսուհանդերձ պէտք է գիտնանք, որ Աստուծոյ սիրոյն եւ ողորմութեան ժամանակը ներկայ կեանքն է, ինչպէս կ՚ըսէ Առաքեալը (2 Կոր. 6.2), այլապէս քաջ պէտք է գիտնանք, որ միանգամընդմիշտ պիտի կորսնցնենք Աստուծոյ սիրոյն պատեհութիւնը, երբ Աստուծոյ արդարութիւնը գործէ:

դ. Քրիստոսի ակնարկութիւնը Յովնան մարգարէին, բաւական նուրբ հարց մըն է, որ մնայուն հարցադրումներու առիթ կու տայ. արդեօք պարզ պատո՞ւմ մըն է սա, թէ իրողութիւն: Ի՛նչ ալ ըլլայ մեր մօտեցումը, անուրանալի ճշմարտութիւն մը կայ, որով Քրիստոս իր ունկնդիրներու ուշադրութիւնը հրաւիրելով՝ զուգահեռ գծեց իր Թաղման եւ Յարութեան միջեւ: Արդարեւ, անտեսանելի եւ խորհրդանշական կապ մը կայ նաեւ Յովնան մարգարէի, Քրիստոսի եւ մեր միջեւ, հետեւեալ ձեւով՝ Յովնանի Աստուծոյ ներկայութենէն խոյս տալու փորձը յանգեցաւ իր մահուան դատապարտութեան: Անկեղծ ապաշխարութեամբ ան նոր կեանք մը ապրելու շնորհքին արժանացաւ, որուն հետեւանքով Աստուծոյ փրկարար բարի լուրը քարոզեց Նինուէցիներուն: Արդ, մենք՝ որ մեղքի պատճառաւ մեռած էինք եւ Քրիստոսի Խաչելութեամբ, Թաղմամբ եւ Յարութեամբ՝ նոր կեանք շնորհուեցաւ մեզի, արդեօք մենք եւս հաւատարի՞մ ենք Քրիստոսի Համբարձման ատեն մեզի վստահուած առաքելութեան՝ Աստուծոյ խօսքը տարածելու անոնց, որոնք զրկուած են անկէ տարբեր պատճառներով: Ահա այս է Քրիստոսի միջոցաւ Յովնան մարգարէէն մեզի եկող պատգամը:

Վերոյիշեալ չորս կէտերով՝ այսօրուան ընթերցումը կը դառնայ հոգեւոր դաստիարակութեան օգտակար աղբիւր մը, որով երբ առաջնորդուինք առաւել եւս կը բարւոքենք մեր կեանքը՝ մեր անձին, ընտանիքին, ազգին նաեւ մարդկութեան համար: 

Այսօր, սիրելի հաւատացեալներ կ՚ամբողջանայ 25 ամեակը Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Հայրապետ՝ Նորին Սուրբ Օծութիւն Տէր Տէր Արամ Ա. Կաթողիկոսի ընտրութեան: Քառորդ դարու աստուածահաճոյ, ժողովրդանուէր, ազգաշէն եւ համամարդկային չափանիշով գովելի ծառայութիւն մը որ արժանի է ամէն յարգանքի: Աղօթենք, որ Ամենակալն Աստուած Նորին Սրբութեան քաջառողջ կեանք պարգեւէ եւ առաւել ծաղկեցնէ Լուսաւորիչներու, Շնորհալիներու, Սահակ կաթողիկոս Խապայեաններու շառաւիղ՝ Արամ կաթողիկոսի հովուապետական գաւազանը, Սուրբ Պատարագի բառերով «ընդ երկայն աւուրս ուղիղ վարդապետութեամբ» առաջնորդելու Տիրախնամ Հօտը երկնային խաղաղ նաւահանգիստ, փառաւորելով Ամենասուրբ Երրորդութիւնը յաւիտեանս ․ ամէն։  
ՅՈՒԼԻՍ 4՝ ԱՄԵՐԻԿԵԱՆ ԱՆԿԱԽՈՒԹԵԱՆ ՏՕՆ
Շաբաթ, 4 Յուլիսին, Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներու 244րդ տարեդարձը կը նշուի։ Առաջին Քոնկրէսին կողմէ երկրի Անկախութեան հռչակագրի վաւերացման տօնն է ։

«Այս ճշմարտութիւնները ինքնին բացայայտ կը նկատենք.  

– որ մարդիկ հաւասարապէս ստեղծուած են,  

– որ իրենց Արարիչին կողմէ օժտուած են որոշ անբռնաբարելի իրաւունքներով,  

– որ անոնց շարքին են ՝ կեանքը, ազատութիւնը եւ երջանկութեան հետապնդումը,  

– որ կառավարութիւնները հաստատուած են մարդոց մէջ՝ այս իրաւունքները ապահովելու համար, իրենց արդար լիազօրութիւնները կը բխին կառավարուողներու հաւանութենէն։  

Երբ կառավարութեան որեւէ ձեւ կործանարար կը դառնայ այդ նպատակներուն համար, ժողովուրդի իրաւունքն է փոխել կամ ջնջել զայն, եւ նոր կառավարութիւն հաստատել՝ անոր հիմքը դնելով այնպիսի սկզբունքներու վրայ եւ անոր լիազօրութիւնները կազմակերպելով այնպիսի ձեւով, որ աւելի հաւանաբար անոնց ապահովութիւնն ու երջանկութիւնը յառաջ պիտի բերէ»։  
(Հատուած՝ ԱՄՆի Անկախութեան հռչակագրէն)

Հռչակագրի գլխաւոր հեղինակը՝ Թոմըս Ճէֆըրսըն, մաս կը կազմէր յատուկ յանձնախումբի մը՝ Ճոն Ատամզի եւ Պենճըմին Ֆրէնքլինի հետ։ Ան Հռչակագիրը նկարագրած է որպէս «կոչ մը՝ աշխարհի դատաստանին»։ Հռչակագիրը երբեւէ գրուած ամենէն կարեւոր փաստաթուղթերէն մէկը կը նկատուի եւ կը շարունակէ ազդել մարդկութեան մտածողութեան վրայ։ Անոր մարմնաւորած սկզբունքները հնչած են արար աշխարհին։ Բոլոր բարենորոգիչները, ուր որ եղած ըլլան եւ ինչ դատ ալ հետապնդած ըլլան, հանրութեան յիշեցուցած են, որ «մարդիկ ստեղծուած են հաւասար»։ Պայքարելով հակաժողովրդավարական վարչակարգերու դէմ, մարդիկ միշտ յիշեցուցած են, արձագանգելով Ճէֆըրսընի խօսքերուն, թէ կառավարութիւնները կը քաղեն «իրենց արդար լիազօրութիւնները կառավարուողներու հաւանութենէն»։ 
Ազգային Տուրք - 2020
ԱՐՏԱԿԱՐԳ ՄԱՐԴԻԿ՝ ԱՐՏԱԿԱՐԳ ԺԱՄԱՆԱԿՆԵՐՈՒ ՄԷՋ
Մեր ջանքերուն բազմապատկումին զուգահեռ, մեր կարիքներն ալ նոյնքան մեծցած են։ Ձեր աջակցութիւնը հարկաւոր է՝ աւելի քան երբեք։ Ձեր առատաձեռն օժանդակութիւնը կը խնդրենք, «յիշելով այն խօսքը, որ Տէր Յիսուս ինք ըսաւ, թէ՝ “Աւելի լաւ է տալը, քան առնելը”» (Գործք 20.35):

Միասնական ջանքերով կատարուած մեծ իրագործումները պէտք ունին ձեր օգնութեան, որպէսզի մնայուն դառնան եւ մեր գործը շարունակենք առաւել թափով եւ ուժով։  
«ՏԱԹԵՒ» ԾՐԱԳԻՐԸ ԿԸ ՎԵՐՋԱՆԱՅ ՎԱՂԸ
«Ս. Գրիգոր Տաթեւացի» («Տաթեւ») լսարանի ամառնային ծրագիրը սկսաւ իր 34րդ տարեշրջանը Երկուշաբթի, 29 Յունիսին, եւ պիտի աւարտի վաղը՝ Ուրբաթ, 3 Յուլիսին։ Թեմիս բարեջան առաջնորդ՝ Գերշ. Տ. Անուշաւան Արքեպիսկոպոսի հովանաւորութեամբ, եւ Ազգ. Առաջնորդարանի Քրիստոնէական Դաստիարակութեան բաժանմունքի կազմակերպութեամբ այս ծրագրին կը մասնակցին 13-18 տարեկան 55 աշակերտներ՝ 14 ծուխերէ ինչպէս եւ 12 հոգեւորականներ։ «Տաթեւ» ծրագրի տնօրէնը առաջնորդական փոխանորդ եւ Ս. Վարդանանց եկեղեցւոյ (Նիւ Ճըրզի) հոգեւոր հովիւ՝ Գերպ. Տ. Սահակ Ծ. Վրդ. Եմիշեանն է։

Երկուշաբթի օր, Առաջնորդ Սրբազան Հայրը ծրագրին բացումը կատարեց յատուկ աղօթքով եւ ընդհանուր նիստին երիտասարդութեան խօսեցաւ քրիստոնէական հաւատքի միջոցով կեանքի դրական կողմին նայելու մասին։

Պսակաձեւ ժահրի համավարակին պատճառով, «Տաթեւ» ծրագիրը այս տարի խտացուած ձեւով տեղի ունեցաւ՝ Zoomի միջոցով։ Ամէն օր սկսաւ աղօթքի կարճ արարողութեամբ, որուն կը հետեւէին իրերայաջորդ երկու դասախօսութիւններ երեք տարբեր տարիքային խումբերու համար։ Միաժամանակ, ընդամէնը 30 դասախօսութիւններ տեղի ունեցան այս երեք խումբերուն համար։ Այս տարուան դասատուներն էին՝ Գերպ. Տ. Սահակ Ծ. վրդ. Եմիշեան, Գերպ. Տ. Ղեւոնդ Ծ. վրդ. Բէնդէզեան, Արժ. Տ. Անդրանիկ Ա. քհն. Պալճեան, Արժ. Տ. Կոմիտաս Ա. քհն. Պաղսարեան, Արժ. Տ. Նարեկ քհն. Թրթռեան, Արժ. Տ. Ստեփան քհն. Պալճեան, Արժ. Տ. Հրանդ քհն. Գէորգեան, Արժ. Տ. Թորգոմ քհն. Չորպաճեան, Արժ. Տ. Միքայէլ քհն. Տէր Խոսրովեան, Արժ. Տ. Գաբրիէլ քհն. Նազարեան, Արժ. Տ. Վահան քհն. Գույումճեան եւ Բարշ. Շանթ Ա. Սրկ. Գազանճեան։

Կը յուսանք, որ յառաջիկայ տարի «Տաթեւ» ծրագիրը կը վերադառնայ իր շաբաթական ձեւաչափին՝ St. Mary of Providence Center կեդրոնին մէջ (Էլվըրսըն, Փենսիլվենիա)։  
Առաջին խումբ
Երկրորդ խումբ
Երրորդ խումբ
ՎԵՐԱԴԱՐՁԱԾ ԵՆՔ... 
... Թէեւ երբեք չէինք մեկնած։ Այժմ՝ հեռավար աշխատանքի փոխարէն, մեր գրասեղանները վերագտած ենք։ Երկուշաբթի, Յունիս 29ին, Ազգային Առաջնորդարանի անձնակազմը վերստին աշխատանքի անցաւ Մանհաթընի մեր կեդրոնին մէջ, օգտուելով առողջապահական արտակարգ իրավիճակի սահմանափակումներու վերացումէն։ Մեր ջերմ շնորհակալութիւնները կը յայտնենք ձեր բոլորին, որովհետեւ ձեր քաջալերանքը վերանորոգ խանդավառութեան աղբիւր մըն էր մեր ծառայութեան, որ ա՛լ աւելի ծաւալեցաւ՝ ուղիղ հեռասփռումներէն մինչեւ առօրեայ խորհրդածութիւնները եւ հեռավար դասերը Zoomի միջոցով։ Այսպիսով, Առաջնորդարանը նաեւ բազմապատկեց ձեզի հետ կապ հաստատելու եւ պահելու ձեւերը։ 

ԱՍՏՈՒԱԾԱՇՆՉԱԿԱՆ ԸՆԹԵՐՑՈՒՄՆԵՐ
ԿԻՐԱԿԻ, 5 ՅՈՒԼԻՍ
Ե. ԿԻՐԱԿԻ ՀՈԳԵԳԱԼՈՒՍՏԷՆ ԵՏՔ
ԱՍՏՈՒԱԾԱՄՕՐ ՏՈՒՓԻ ԳԻՒՏԻՆ ՏՕՆԸ

ՃՇ. ԸՆԹԵՐՑՈՒՄ
Եսայի 2:5-11

ԹՈՒՂԹ ՀՌՈՄԱՅԵՑԻՆԵՐՈՒՆ 9:30-10:4

Ուրեմն ի՞նչ կ’եզրակացնենք: Հեթանոսները, որոնք Աստուծոյ արդարութեան չէին հետեւեր՝ արդարացան, որովհետեւ Քրիստոսի հաւատացին. մինչդեռ Իսրայէլի ժողովուրդը չարդարացաւ Մովսէսի Օրէնքին միջոցաւ, որ տրուած էր՝ մարդիկը արդարացնելու համար: Ինչո՞ւ: Որովհետեւ չհաւատաց Քրիստոսի, եւ կը կարծէր թէ Օրէնքին գործադրութեամբը պիտի արդարանայ: Ատիկա իսկ պատճառ եղաւ որ գլորին «գայթակղութեան առիթ հանդիսացող քար»ին վրայ, այսինքն՝ Քրիստոսի, որուն համար մարգարէութեան մէջ գրուած է.-

 «Ահա ես Սիոնի մէջ կը դնեմ քար մը՝
որ գլորումի առիթ պիտի ըլլայ, ժայռ մը՝
որ գայթակղութեան առիթ պիտի հանդիսանայ:
Բայց անոր հաւատացողը յուսախաբ պիտի չըլլայ»:

Եղբայրնե՛ր, սրտանց կը մաղթեմ եւ կ’աղօթեմ որ Աստուած փրկէ Իսրայէլացիները, որովհետեւ կրնամ իրենց մասին վկայել, թէ Աստուծոյ հանդէպ նախանձախնդիր են. միայն թէ այս նախանձախնդրութիւնը հիմնուած չէ Աստուծոյ ճշմարիտ ծանօթութեան վրայ: Անոնք չհասկցան, թէ Աստուած ի՛նչ ձեւով կ’ուզէր արդարացնել մարդիկը: Արդարանալու իրենց հասկցած ձեւին կառչեցան եւ ուստի չընդունեցին Աստուծոյ արդարութեան ուղին: Մինչդեռ Քրիստոսով Օրէնքը իր վախճանին հասած է եւ միայն Քրիստոսի հաւատացողը կ’արդարանայ:

ՄԱՏԹԷՈՍԻ ԱՒԵՏԱՐԱՆ 13:24-30
Յիսուս ուրիշ առակ մըն ալ խօսեցաւ անոնց ու ըսաւ.
– Մարդ մը լաւ սերմեր ցանեց իր արտին մէջ: Գիշեր մը, երբ ամէն մարդ քնացած էր, անոր թշնամին եկաւ եւ որոմ ցանեց ցորենին մէջ ու գնաց: Երբ սերմերը աճեցան եւ սկսան հասկ կազմել, այն ատեն որոմն ալ երեւցաւ: Տանտիրոջ ծառաները եկան եւ ըսին անոր. «Տէ՛ր, դուն միայն լաւ սերմեր չցանեցի՞ր արտիդ մէջ. ուրկէ՞ հապա եկաւ որոմը»: Անիկա պատասխանեց. «Ասիկա թշնամի մարդու գործ է»: Ծառաները ըսին. «Կ’ուզե՞ս որ երթանք եւ որոմը քաղենք»: «Ո՛չ,- պատասխանեց տէրը,- որպէսզի չըլլայ թէ որոմը քաղած ատեն ցորենն ալ միասին արմատախիլ ընէք: Ձգեցէք որ երկուքն ալ միասին աճին մինչեւ հունձքի ժամանակը. այն ատեն հնձուորներուն կ’ըսեմ.- Նախ որոմը քաղեցէք, խուրձեր կազմեցէք այրելու համար, եւ ապա քաղեցէք ցորենը եւ ամբարեցէք շտեմարաններուս մէջ»:  
‌
ՍՈՒՐԲ ԱՍՏՈՒԱԾԱԾՆԻ ՏՈՒՓԻՆ ԳԻՒՏԸ
Աստուածամօր տուփի գիւտին առթած ուրախութիւնը միայն կարելի է երեւակայել։ Այս Կիրակի, 5 Յուլիսին, տօնն է Աստուածամօր տուփի յայտնաբերման։ Քանի որ ոչ մէկ այլ մասունք ունինք մեզի հասած Աստուածածնի երկրային էութենէն (ան Երկնային է այլեւս), իր անձնական ունեցուածքը կը նկատուի պաշտամունքի առարկայ։ Եկեղեցւոյ գոյութեան առաջին շրջանին, երբ քրիստոնեաները հալածանքի կ՛ենթարկուէին, Աստուածամօր մասունքները կը պահուէին սրբօրէն ու գաղտնի։ Անոր  գօտին էր որ նախ գտնուեցաւ Երուսաղէմի մէջ 5րդ դարուն։ Այս յայտնագործումը հայոց տոմարին մէջ Աստուածածնի նուիրուած ութը տօներէն առաջինին հիմքն է։
 
ՏՐԴԱՏ ԹԱԳԱՒՈՐԸ, ԱՇԽԷՆ ԹԱԳՈՒՀԻՆ
ԵՒ ԽՈՍՐՈՎԻԴՈՒԽՏ ԻՇԽԱՆՈՒՀԻՆ
Շաբաթ, 4 Յուլիսին, Հայաստանեայց Եկեղեցին կը յիշէ Տրդատ թագաւորը, Աշխէն թագուհին եւ Խոսրովիդուխտ իշխանուհին։ Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչը չարչարել ու Խոր Վիրապ նետել տալէ ետք, –որուն հետեւած էր Հռիփսիմեանց կոյսերուն դաժան սպանութիւնը,– Տրդատ թագաւորը զանազան ախտերով վարակուեցաւ։ Աշխէն թագուհի եւ արքայաքոյր Խոսրովիդուխտ (որ գաղտնաբար քրիստոնեայ դարձած էր) համոզեցին թագաւորը, որ միայն Գրիգոր կրնար բուժել զինք։ Գրիգոր ազատ արձակուեցաւ եւ թագաւորի բուժումէն ետք, երեքն ալ օգնեցին անոր, որ քրիստոնէութիւնը տարածէր Հայաստանի մէջ։ Իրենց վերջին տարիներուն, թագուհին ու իշխանուհին ապրեցան Գառնի ամրոցին մէջ, իսկ թագաւորը հանգստեան կոչուեցաւ Ս. Գրիգորի Սեպուհ լերան ճգնարանին մէջ։

Այս շաբաթ նաեւ կը տօնուին՝
Երկուշաբթի, 6 Յուլիս՝ Ս. Կալիստրատոս, 49 վկաները եւ Ղունկիանոս քահանան։
Երեքշաբթի, 7 Յուլիս՝ Ս. Զաքարիա մարգարէ

«Մեծն Ներսէս» բարեսիրական հասարակական կազմակերպութեան կողմէ կատարուող որբերու հովանաւորութիւնը կը շարունակէ մնալ Ազգ. Առաջնորդարանի Հայաստանի ու Արցախի ծրագիրներուն առանցքը՝ 1993էն ի վեր։ Հովանաւորուած երեխաները կանոնաւորապէս կը թղթակցին իրենց հովանաւորին հետ։ Այդ նամակներէն նմոյշներ կը ներկայացնենք ամէն շաբաթ, յիշելով միայն գրողներուն անունները՝ անոնց ինքնութիւնը գաղտնի պահելու համար։  
 
Այս շաբթուան նամակին հեղինակը՝ Անգելինան, կը հովանաւորուի տիկ. Մարալ Գաբրիէլեանի եւ ընտանիքին կողմէ։ 

«Սիրելի հովանաւոր,
Ես Անգելինան եմ։ Երեք տարեկան փոքրիկ չարաճճի աղջիկ եմ։ Քանի որ ես տառաճանաչ չեմ, իմ փոխարէն գրում է իմ սիրելի մայրիկը՝ Յասմիկը։ Ես շատ եմ սիրում իմ ընտանիքը։

Սիրում եմ զբաղուել սպորտ ով ու երգով։ Ունեմ շատ սիրելի արջուկ։ Նրա անունը Փոլի է։ Ես շատ եմ բարկացնում իմ մայրիկին իմ չարաճճիութեամբ բայց գիտեմ որ իմ մայրիկը ինձ շատ է սիրում։ Սիրում եմ պարել, երգել, նուագել դաշնամուր։ Յաճախում եմ մանկապարտէզ, լսում եմ դաստիարակներին։

Ես ապրում եմ իմ տատիկի ու պապիկի հետ։ Շատ եմ կարօտում իմ հայրիկին։ Երբ որ մեծանամ ուզում եմ դառնալ դաշնակահարուհի։

Համբոյրներով՝ Անգելինա։

Շնորհակալութիւն որ ինձ ընդգրկել էք ձեր ծրագրի մէջ»։

ՀՈՎԱՆԱՒՈՐԻ ՍՊԱՍՈՂ ՈՐԲԵՐ
«Մեծն Ներսէս» կազմակերպութեան որբերու հովանաւորութեան ծրագիրը այժմ երկու բաժիններէ կը բաղկանայ.
 
ա) Անչափահաս որբեր՝ մինչեւ 18 տարեկան։
 
բ) Չափահաս որբեր, որոնք 18 տարեկանը բոլորելէ ետք իրենց կրթութիւնը կը շարունակեն բարձրագոյն ուսման հաստատութեան մը մէջ։               
 
Եթէ կ՚ուզէք Ազգ. Առաջնորդարանի ցուցակին մէջ սպասող անչափահաս որբ երեխայ մը հովանաւորել (այժմ աւելցած են, դժբախտաբար, պսակաձեւ ժահրի զոհերու զաւակներ), կրնաք Առաջնորդարանիս հետ կապուիլ ելեկտրոնային նամակով՝ sophie@armenianprelacy.org,   կամ հեռաձայնով (212-689-7810)։ Անչափահաս որբերու պարագային, կրնաք նաեւ սեղմել վարի կապին վրայ։     

ԱԶԳԱՅԻՆ ԱՌԱՋՆՈՐԴԱՐԱՆԻ ՎԻՃԱԿԱՀԱՆՈՒԹԻՒՆԸ՝
ՍԵՊՏԵՄԲԵՐ 12ԻՆ
Տասնամեակներէ ի վեր, Ազգ. Առաջնորդարանը կը հովանաւորէ տարեկան վիճակահանութիւն մը՝ ի նպաստ իր դաստիարակչական եւ կրօնական ծրագիրներուն։ Սովորաբար, թիւերը կը քաշուին Մայիսին՝ Ազգային Երեսփոխանական Ժողովի աւարտին։ Այս տարի, սակայն, պսակաձեւ ժահրի համավարակը բռնկեցաւ, երբ վիճակահանութեան տոմսերու վաճառքը ընթացքի մէջ էր, իսկ Երեսփոխանական Ժողովը յետաձգուեցաւ։
 
Ուրախ ենք յայտնելու, որ վիճակահանութեան նոր թուականը ճշդուած է Սեպտեմբեր 12ին։ Գլխաւոր մրցանակը 5.000 տոլար պիտի ըլլայ, երկրորդը՝ 2.000 տոլար, իսկ յաջորդական երեք մրցանակներ ալ պիտի ըլլան՝ 1.000ական տոլարի արժողութեամբ։ Այսուհանդերձ, ինչպէս սովոր ենք ըսել, այս վիճակահանութեան մէջ բոլորս կը շահինք, քանի որ ամբողջ գումարը կը նպաստէ Առաջնորդարանի ծրագիրներուն։ Վիճակահանութեան տոմսերը 100 տոլար են։ Տեղեկութիւններու, ինչպէս եւ տոմսեր գնելու համար, կրնաք դիմել ձեր շրջանի ծուխին եւ կամ Առաջնորդարանի գրասենեակ ( email@armenianprelacy.org կամ 212-689-7810)։

ՄԵՐ ԴՊՐՈՑՆԵՐԷՆ
ԱԶԳԱՅԻՆ ՈՒՍՈՒՄՆԱԿԱՆ ԽՈՐՀՈՒՐԴԸ ԵՒ
ԴՊՐՈՑԱԿԱՆ ՎԵՐՋԻՆ ԱՄԻՍՆԵՐՈՒՆ ՀԱՇՈՒԵԿՇԻՌԸ
Այս տարուան պսակաձեւ ժահրը (Covid 19) իր անողոք աւերն ու հետքը ձգած է մեր բոլորին ապրելակերպին եւ գործելակերպին վրայ:

Փոխուած է մեր առօրեան: Այն ինչ որ երէկ սովորական կը թուէր մեր կեանքին մէջ, դադրած է գոյութիւն ունենալէ: Մէկ օրէն միւսը, կարծես բոլորս նոր աշխարհ մը փոխադրուած ենք:

Հոգեկան եւ ֆիզիգական այսպիսի հեղձուցիչ մթնոլորտի մը մէջ, Արեւելեան Թեմի Ազգային Ուսումնական Խորհուրդը իր հովանաւորութեան տակ գտնուող բոլոր ամէնօրեայ եւ շաբաթօրեայ վարժարաններուն տնօրէնուհիները հրաւիրած էր Zoom-ով գոյանալիք ժողովի մը, դպրոցներուն ուսումնական իրավիճակը քննելու եւ արժեւորելու համար:

Ներկայ էր նաեւ Թեմիս բարեխնամ առաջնորդ Անուշաւան Արք. Դանիէլեանը, որուն օրհնութեամբ բացուեցաւ ժողովը:

Ուսումնական Խորհուրդի վարիչ տնօրէն՝ Մարի Կիւլիւմեան, հակիրճ կերպով տեղեկութիւններ տուաւ մեր ներկայ պայմաններուն մէջ Մարտ ամիսէն ի վեր կատարուած աշխատանքներուն մասին: Յիշեց յատկապէս Նիւ Եորքի եւ Նիւ Ճըրզիի դպրոցներուն համար Zoom-ով տեղի ունեցած «Սիամանթօ» լսարանի դասընթացքներու պարագան եւ տեղեկացուց, որ շուտով այդ դասընթացքները ԱՄՆ-ի Արեւելեան Շրջանի մեր բոլոր դպրոցներուն մատչելի պիտի դառնան Zoom-ի միջոցով:

Առիթ տրուեցաւ մասնակցող իւրաքանչիւր դպրոցի տնօրէնուհիին որ ժահրին պատճառով իր դպրոցին որդեգրած դասաւանդելու նոր եղանակին եւ միջոցին մասին (Zoom, տեսերիզ, WhatsApp, YouTube, ել-նամակ, եւ այլն) արտայայտուի, մատնանշելով ուսուցչական կազմին ունեցած արդիւնքներն ու դժուարութիւնները: Տրուած տեղեկութիւններէն եւ բացատրութիւններէն ակնյայտ կը դառնային ո՛չ միայն դպրոցներէն ներս կատարուած աշխատանքին տարողութիւնը, այլ՝ թափուած ճիգը, ցուցաբերուած երեւակայութիւնը եւ ուսուցչական կազմին արդիական միջոցները իւրացնելու եւ օգտագործելու ինքնավստահութիւնն ու պատրաստակամութիւնը:

Ուսումնական Խորհուրդը երբ յայտնեց որ տարիներու նուիրեալ մեր ուսուցիչներուն ունեցած փորձառութիւնը ա՛լ աւելի որակաւորման եւ բարելաւման համար մասնագիտական մօտեցումով դասընթացքներ կը ծրագրէ, ժողովականներուն տրամադրութիւնն ու հետաքրքրութիւնը կարծես լիովին փոխուեցան եւ հարցումներու տարափ մը սկսաւ տեղալ ամեն կողմէ:

Ժահրին գոյութիւնը արհամարհելով, հայ դպրոցը պատրաստ է նորանոր մարտահրաւէրներ դիմագրաւելու։

ՄԷՐԻ ՖԵՐՄԱՆԵԱՆ (1931-2020)
Կիրակի, 28 Յունիսին, վաստակաւոր ուսուցչուհի Մէրի Ֆերմանեան 88 տարեկանին իր մահկանացուն կնքեց Քրանսթընի (Ռոտ Այլընտ) մէջ։ Մեծ Եղեռնէն վերապրողներ՝ Ստեփան Ֆերմանեանի եւ Կիւլպիկ Պետրոսեանի երեք դուստրերէն մէկը, ան ծնած ու մեծցած էր Փրաւիտընս, եւ շրջանաւարտ էր Ռոտ Այլընտի համալսարանէն՝ մանկավարժական մասնագիտացումով։ Շուրջ 40 տարի աշխատած էր հանրային դպրոցներու համակարգին մէջ, եւ նոյնքան ժամանակ ալ Սրբոց Վարդանանց եկեղեցւոյ կիրակնօրեայ վարժարանի տնօրէնուհին եղած է։

Կիրակնօրեայ վարժարանը ձեռնհասօրէն վարելու կողքին, օր. Ֆերմանեան միշտ գործօն դեր մը ունեցած է եկեղեցւոյ համայնքին մէջ։ Եղած է նաեւ Հայ Երիտասարդաց Դաշնակցութեան անդամ։

Յուղարկաւորութիւնը տեղի պիտի ունենայ Երկուշաբթի, Յուլիս 6ին, Սրբոց Վարդանանց եկեղեցւոյ մէջ։ Փոխան ծաղկեպսակի նուիրատուութիւնները կարելի է կատարել եկեղեցւոյ կիրակնօրեայ վարժարանին։ 

Ս. ՎԱՐԴԱՆԱՆՑ ԵԿԵՂԵՑՒՈՅ
ԿԻՐԱԿՆՕՐԵԱՅ ՎԱՐԺԱՐԱՆԻ 2020Ի ՇՐՋԱՆԱՒԱՐՏՆԵՐԸ 
Կիրակի, 28 Յունիսին, Սրբոց Վարդանանց եկեղեցւոյ (Ռիճֆիլտ, Նիւ Ճըրզի) կիրակնօրեայ վարժարանը վկայականներու յանձնումը կատարեց այս տարուան երեք շրջանաւարտներուն՝ Նարեկ Գասարճեան, Նինա Թագւորեան եւ Աննա Թէքէեան։ Շրջանաւարտները դասարանի մատանի մըն ալ ստացան՝ իբրեւ յիշատակ այս իրագործումին։ 

ՄԵՐ ԾՈՒԽԵՐԷՆ
ՏԱՐԵԿԱՆ ՀՈԳԵՀԱՆԳԻՍՏ՝ ՌՈՏ ԱՅԼԸՆՏԻ
ՊԱՏՄԱԿԱՆ ԳԵՐԵԶՄԱՆԱՏԱՆ ՄԸ ՄԷՋ 
Շաբաթ, 27 Յունիսին, Սրբոց Վարդանանց եկեղեցւոյ (Փրաւիտընս, Ռոտ Այլընտ) Արանց ակումբը կազմակերպեց հինգերորդ հոգեհանգստեան արարողութիւնը Օքլընտի գերեզմանատան մէջ։ Արարողութիւնը կատարեց եկեղեցւոյ հոգեւոր հովիւ՝ Տ. Գաբրիէլ Քհն. Նազարեան, ընկերակցութեամբ Շանթ Սրկ. Եղիայեանի։ Ներկայ էին Քրանսթընի քաղաքապետ՝ Ալան Ֆունկ, եւ շուրջ 30 ծխականներ։

2015էն, Արանց ակումբը հարիւրաւոր ժամեր տրամադրած է այժմ մոռցուած այս գերեզմանատան հայկական բաժնի պահպանման, ուր շուրջ 300 հայեր իրենց յաւերժական հանգիստը գտած են։ Մեր բաժինը ամբողջութեան շուրջ 15 առ հարիւրը կը գրաւէ։

Սովորաբար, կազմակերպիչները ընտանիքի մը ներկայ անդամի մը հետ կապուած գերեզմանը կ՚ընտրեն օրհնութեան համար։ Այս անգամ տարբեր եղաւ։ Ներկաները բոլորուեցան Այրին “Baby Beatrice” Լորինկի փոքրիկ գերեզմանաքարին շուրջ։ Ան մահացած էր 1925ի արեւմտեան Ծնունդի (Christmas) նախօրեակին՝ 15 ամսուան հասակին։

Սրբոց Վարդանանց եկեղեցւոյ անդամները պահպանման աշխատանքներուն ընթացքին գտած էին գերեզմանաքարը՝ հսկայ մացառ մը մաքրելէ ետք։ Հոգեհանգստեան ընթացքին բոլոր ներկաները յուզուեցան, երբ Տէր Գաբրիէլ յայտնեց. «Այսօր, այս փոքրիկ աղջկան ծնողները կը ժպտին երկինքէն, գիտնալով, որ անոր գերեզմանավայրը օրուան լոյսը տեսած ու այս օրհնութիւնը ստացած է»։ Տէր Հայրը նաեւ օրհնեց ներկաներու ընտանեկան պարագաներուն գերեզմանները։ 

Արարողութեան ընթացքին, քաղաքապետ Ֆունկ, որ այս տարի պաշտօնաւարտ կ՚ըլլայ, խօսեցաւ հայ համայնքին հանդէպ իր յանձնառութեան մասին, յատկապէս՝ ցեղասպանութան ճանաչումի առնչութեամբ։

Արանց ակումբը պիտի շարունակէ գերեզմանատան հայկական բաժնի պահպանման իր աշխատանքները աշնան, իսկ ներկայիս՝ Օքլընտ գերեզմանատան մէջ թաղուած բոլոր հայերը ցուցակագրելու աշխատանքը կը կատարուի։

«ՀԱՅՈՑ ԼԵԶՈՒԻ ՊԱՏՄՈՒԹԻՒՆ»
ՍԵՐՈԲ ՂԱԶԱՐԵԱՆ
Այս հատորը ամփոփ կերպով կը շարադրէ հայոց լեզուի պատմութիւնը՝ հնագոյն ժամանակներէն մինչեւ մեր օրերը։ Հեղինակը ուրուագծած է հայոց լեզուի սկզբնաւորման ընթացքը, տալով գրաբար, միջին հայերէնի եւ աշխարհաբարի նկարագիրը, եւ բացատրած է անոնց հնչիւնական համակարգի, քերականական կառուցուածքի եւ բառապաշարի հիմնական յատկանիշերը։ 
Այս գիրքը տրամադրելի է   Ազգային Առաջնորդարանի գրախանութէն։
Ստանալու համար դիմեցէք  books@armenianprelacy.org  հասցէին կամ հեռաձայնեցէք 212-689-7810 թիւին։















 






ՔԱՐԷՆ ԵՓՓԷ (մահ՝ Յուլիս 7, 1935)
Այս տարի Քարէն Եփփէի՝ հայ որբերու պահապան հրեշտակին մահուան 85ամեակն է։ Անոր յիշատակը կը շարունակէ վառ մնալ, յատկապէս իր անունը կրող Հալէպի ճեմարանին միջոցով, որ տուրք մըն է անոր զոհաբերումին՝ հայ ժողովուրդի սիրոյն։

Քարէն Եփփէ ծնած է Դանիոյ Կիլլինկ քաղաքը, Յուլիս 1, 1876ին։ Նախակրթարանի ուսումը ստացած է իր ծննդավայրին մէջ, եւ գերմաներէն ուսանելէ ետք, երկրորդական ուսման հետեւած է Քոփենհակընի գիշերօթիկ դպրոցներէն մէկուն մէջ։

Համիտեան ջարդերու լուրերը իր մէջ արթնցուցած է հայոց օգնութեան հասնելու բուռն ցանկութիւնը։ 1903ին, հօր կամքին հակառակ, Ուրֆա մեկնած է՝ գերմանական առաքելութեան միանալու։ Հոն մեկնելէ առաջ, Քարէն Եփփէ երկու հայ որբերու՝ Լուիզա Նաթանեանի եւ Միսաք Մելքոնեանի խնամքի ծախսերը սկսած էր հոգալ։ Հետագային, ան որդեգրած է զանոնք եւ ամուսնացուցած իրարու հետ։ Ուրֆայի մէջ, ստանձնած է 300 որբերու խնամքն ու դաստիարակութիւնը։ Հայերէնի կողքին, սորված է արաբերէն, թրքերէն եւ քրտերէն։ 1908ին կարճ ժամանակով Դանիա վերադառնալէ ետք, ուր դասախօսութիւններ տուած է հայկական ողբերգութեան մասին, վերստին մեկնած է Ուրֆա՝ իր պաշտօնին գլուխը, ուր պիտի մնար Մեծ Եղեռնի օրերուն։

Ուրֆայի հերոսամարտին ինքնապաշտպանութեան դիմած ժողովուրդին օժանդակելէ ետք, երկու տարի շարունակ Քարէն Եփփէ օգնած է թաքստոցներ գտնել թրքական խուզարկութիւններէ փախչող հայերուն՝ ներառեալ իր երկու հոգեզաւակները։ Ուժասպառ, առողջական ծանր վիճակի մատնուած է եւ 1917ին մեկնած Դանիա՝ ապաքինուելու համար։

Դանիոյ մէջ, Քարէն Եփփէ դասախօսութիւններ տուած ու յօդուածներ գրած է, ներկայացնելով հայ ժողովուրդի ողբերգութիւնը եւ աշխատելով նիւթական օժանդակութիւն հաւաքել։ Յորդորած է իր հոգեզաւակները, որոնք կ՚ուզէին Պոլիս, Եւրոպա կամ Ամերիկա անցնիլ, որ մնան Հալէպ։ 1921ին, ան հաստատուած է Հալէպ եւ անհատական ճիգերով լծուած՝ տարագիր հայութեան խլեակներուն օգտակար ըլլալու։ Իրեն զօրավիգ եղած է Հայերու Դանիացի Բարեկամներու Ընկերակցութիւնը։

Սիւլէյմանիէի հիւղաւանին մէջ պաշտպան կանգնելով այրի կիներու եւ որբերու, Թիլէլ թաղամասին մէջ հաստատած է աշխատանոց մը՝ հայ կիներու եկամուտի աղբիւր հայթայթելու մտահոգութեամբ, որ գործած է աւելի քան քառորդ դար։ Աջակցած է Ազգերու Լիկայի ջանքերուն՝ ստրկութեան ու սեռային շահագործման ենթարկուած հայ կիներն ու աղջիկները փնտռելու գործին մէջ։ 1922ին Ազգերու Լիկայի ներկայացուցիչ նշանակուած է՝ գաղթական հայերու տեղաւորման հարցերով զբաղելու համար, յատկապէս Սուրիոյ հիւսիսը, ուր հիմնած է ամբողջութեամբ հայերով բնակեցուած Թինա գիւղը։ Իր անխոնջ ջանքերով, հազարաւոր այրիներ ու որբեր վերադարձած են հայութեան։ Միաժամանակ, բազմաթիւ հայ գաղթականներ յաջողած են գործ գտնել ու իրենց ապրուստը հայթայթել։

1924ին, Ազգերու Լիկայի տրամադրած պիւտճէով, Քարէն Եփփէ Հալէպէն դուրս իր անունով գնած է 10.000 քառակուսի մեթր տարածութիւն մը՝ Մէյտան կոչուող տեղը, ուր 1926ին եւ 1929ին շինել տուած է ինը միայարկ տաղաւարներ՝ 80 սենեակներով, ուր պատսպարած է իր որբեւայրիները 200 որբերով։ Ան նիւթական ու բարոյական մեծ նպաստ բերած է Մէյտանի հարաւային կողմը գտնուող «Սահակեան» ազգ. վարժարանի (1927) եւ Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչ եկեղեցւոյ (1930) շինութեան։ Գաղթականները Մէյտանը պիտի վերանուանէին Նոր Գիւղ։

1926ին Քարէն Եփփէ արժանացած է Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկոս Սահակ Բ. Խապայեանի սրբատառ կոնդակին եւ Դանիոյ պետութեան Պատուոյ Լեգէոնի ասպետի առաջին կարգի շքանշանին։ 1928ին, Բերիոյ Թեմի առաջնորդ Արտաւազդ արք. Սիւրմէեան յոբելինական հաւաք մը կազմակերպած է «Հայկազեան» ազգ. վարժարանին մէջ՝ Քարէն Եփփէի հայանպաստ գործունէութեան 25ամեակին առիթով։

Ծանր աշխատանքի բեռան տակ, Քարէն Եփփէի փխրուն առողջութիւնը չէ կրցած տոկալ։ Ան հիւանդացած է ժանտատենդով եւ իր մահկանացուն կնքած՝ Յուլիս 7, 1935ին, 59 տարեկանին։ Թաղուած է Հալէպի ազգային գերեզմանատան մէջ։

Մահէն 12 տարի ետք, 1947ին, Հալէպի Ազգային Առաջնորդարանի եւ Բերիոյ Թեմի առաջնորդի՝ Զարեհ վրդ. Փայասլեանի (հետագային՝ Զարեհ Ա. Կաթողիկոս Մեծի Տանն Կիլիկիոյ) ջանքերով, Քարէն Եփփէի հիւղաւաններու կալուածին վրայ հիմնուած է «Քարէն Եփփէ» Ազգային ճեմարանը։ Տարիներ ետք, հին հիւղաւանները քանդուած են ու շինուած՝ արդիական ճեմարանը, որ կը գործէ մինչեւ այսօր։ Անոր շրջափակին մէջ զետեղուած է Քարէն Եփփէի կիսանդրին։
Այս սիւնակին նախորդ գրութիւնները կրնաք գտնել Առաջնորդարանիս կայքէջին մէջ  ( www.armenianprelacy.org ). 
ԳՐԵՑԷ՛Ք ՄԵԶԻ
Սիրով կ՚ընդունինք ձեր հայերէն կամ անգլերէն նամակները, ինչպէս եւ թղթակցութիւններ, լուսանկարներ եւ ժամանակացոյցի համար նիւթեր։ Պայմանաժամը՝ Երեքշաբթի երեկոյ։ Մեր հասցէն՝ crossroads@armenianprelacy.org։     
ՁԵՌՆԱՐԿՆԵՐՈՒ ԺԱՄԱՆԱԿԱՑՈՅՑ
10 Յուլիս —Ամառնային «Սիամանթօ» լսարանի առցանց առաջին հանդիպում, կէսօրէ ետք ժամը 4:00ին։ Տեղեկութիւններու համար, կապուեցէք Ուսումնական Խորհուրդի վարիչ տնօրէն՝ տիկ. Մարի Կիւլիւմեանին հետ (anec@armenianprelacy.org կամ 212-689-7810)։
 
12 Սեպտեմբեր —Ազգային Երեսփոխանական Ժողով՝ առցանց, կազմակերպութեամբ Ազգային Առաջնորդարանի։  

4 Հոկտեմբեր —Նիւ Պրիթընի (Քընէթիքըթ) Ս. Ստեփանոս եկեղեցոյ 95ամեակի տօնախմբութիւն։
 
15 Նոյեմբեր —Ազգ. Առաջնորդարանի Գոհաբանութեան ճաշկերոյթ։
 
28 Նոյեմբեր —Փրաւիտընսի (Ռոտ Այլընտ) Ս. Վարդանանց եկեղեցոյ 80ամեակի տօնախմբութիւն, հովանաւորութեամբ՝ Գերշ. Տ. Անուշաւան Արքեպիսկոպոսի։ Rhodes-on-the-Pawtuxet, Քրանսթըն (Ռոտ Այլընտ)։

Follow us on Social Media
The Armenian Prelacy 
Tel: 212-689-7810 ♦ Fax: 212-689-7168 ♦ Email: email@armenianprelacy.org

Visit the Catholicosate webpage at  http://www.armenianorthodoxchurch.org/en/