Ուրախ ենք յայտարարելու մեր հաւատաւոր ընթերցողներուն, որ այսուհետեւ “Crossroads”ը լոյս պիտի տեսնէ անգլերէն եւ հայերէն լեզուներով։
Վստահ ենք, որ այս նախաձեռնութիւնը հարազատ ցոլացումը կը հանդիսանայ հայ մշակոյթի Ոսկեդարը ստեղծող Թարգմանչաց ոգիին, որուն ոգեկոչումը այս տարի կը համընկնի Շաբաթ, 13 Հոկտեմբերին։
Առ ի գիտութիւն, յայտնենք թէ երկու հրատարակութիւնները՝ հասարակաց նկարագիր ունենալով հանդերձ, պիտի պահեն իրենց իւրայատուկ բնոյթը։
|
|
ԱՌԱՋՆՈՐԴ ՍՐԲԱԶԱՆ ՀԱՅՐԸ ՈՒԱՅԹԻՆՍՎԻԼ ՊԻՏԻ ԱՅՑԵԼԷ
|
|
Թեմիս բարեջան առաջնորդ Գերշ. Տ. Անուշաւան եպս. Դանիէլեան կը շարունակէ իր այցելութիւնները մեր ծուխերուն։ Կիրակի, 14 Հոկտեմբերին, Սրբազան Հայրը պիտի պատարագէ ու քարոզէ Ուայթինսվիլի (Մէսէչուսեթս) Ս. Աստուածածին եկեղեցւոյ մէջ։
|
|
ԱՆՈՒՇԱՒԱՆ ՍՐԲԱԶԱՆԻ
ԱՅՑԵԼՈՒԹԻՒՆԸ ՍՓՐԻՆԿՖԻԼՏ
|
|
Կիրակի, 7 Հոկտեմբերին, Անուշաւան Սրբազանը Ս. Պատարագ մատուցանեց ու քարոզեց Սփրինկֆիլտի ու Ինտիըն Օրչըրտի համայնքներուն (Մէսէչուսեթս) Ս. Գրիգոր եկեղեցւոյ մէջ։
|
|
ԱՅՑԵԼՈՒԹԻՒՆ՝ ՄԱԿ-Ի
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԴԵՍՊԱՆԻՆ
|
|
Չորեքշաբթի, 10 Հոկտեմբերին, Անուշաւան Սրբազանը այցելեց ՄԱԿ-ի մէջ Հայաստանի մշտական ներկայացուցիչ պրն. Մհեր Մարգարեանին, որ վերջերս Առաջնորդարանը այցելած էր՝ շնորհաւորելու Սրբազանը իր ընտրութեան առիթով։ Այս հանդիպումին, որուն ներկայ էր նաեւ խորհրդական պրն. Միքայէլ Սարուխանեանը, արծարծուեցան Հայաստանի ու Սփիւռքի հետ կապուած հարցեր։
|
|
ԱՆՈՒՇԱՒԱՆ ԵՊՍ. ՊԻՏԻ ՄԱՍՆԱԿՑԻ
ՀԱՅ ԴԱՏԻ ՅԱՆՁՆԱԽՈՒՄԲԻ ԿԱԼԱՅԻՆ
|
|
Շաբաթ, 13 Հոկտեմբերին, Անուշաւան եպս. բացման աղօթքը պիտի կատարէ Արեւելեան ԱՄՆ-ի Հայ Դատի Յանձնախումբի 12րդ տարեկան կալային, որ տեղի պիտի ունենայ Նիւ Եորքի «Կրանտ Հայաթ» պանդոկին մէջ։ Հայ Դատի Յանձնախումբի «Ազատութիւն» մրցանակը պիտի ստանան «Խոստումը» շարժանկարի արտադրիչը՝ տոքթ. Էրիք Իսրայէլեան, եւ բեմագիրն ու բեմադրիչը՝ Թեռի Ճորճ։ Ամերիկահայ հանրային գործիչ Քէն Սարաճեան պիտի մեծարուի «Վահան Գարտաշեան» մրցանակով։
|
|
ՆՈՐԸՆՏԻՐ ԱՌԱՋՆՈՐԴԸ
ՊԻՏԻ ՄԵԾԱՐՈՒԻ ԴԵԿՏԵՄԲԵՐ 2ԻՆ
|
|
Կիրակի, 2 Դեկտեմբերին, Անուշաւան Սրբազանի ընտրութիւնը պիտի նշուի յատուկ տօնախմբութեամբ։ Թեմիս Կրօնական Ժողովը եւ Ազգային Վարչութիւնը հաւատացեալները կը հրաւիրեն մասնակցելու առաւօտեան Ս. Պատարագին եւ անոր յաջորդող ճաշկերոյթին։
Անուշաւան Սրբազանը պիտի պատարագէ ու քարոզէ Ս. Լուսաւորիչ Մայր Եկեղեցւոյ մէջ (221 East 27
th
Street, Նիւ Եորք)։ Ժամերգութիւնը պիտի սկսի առաւօտեան ժամը 10ին։ Այնուհետեւ, ճաշկերոյթը տեղի պիտի ունենայ Terrace on the Parkի մէջ (Ֆլաշինկ Մէտօուզ, Նիւ Եորք)։ Ընդունելութիւնը պիտի սկսի կէսօրէ ետք ժամը 2:30-ին, իսկ ճաշի սպասարկութիւնն ու յայտագիրը՝ ժամը 3:30ին։
Տոմսակներ ապահովելու կամ տեղեկութիւններ ստանալու համար, հաճեցէք ելեկտրոնային նամակով (
email@armenianprelacy.org
) կամ հեռաձայնով (212-689-7810) կապուիլ Առաջնորդարանին հետ։
|
|
ՁԵՌՆԱԴՐՈՒԹԻՒՆ ԼԻԲԱՆԱՆԻ ՄԷՋ
|
|
Կիրակի, 7 Հոկտեմբերին, Առաջնորդարանիս համար յատուկ նշանակութիւն ունեցող ձեռնադրութիւն մը տեղի ունեցաւ Պէյրութի Ս. Վարդանանց եկեղեցւոյ մէջ։ Սարգիս սրկ. Աճէմեանը քահանայ ձեռնադրուեցաւ Գերշ. Տ. Մեղրիկ եպս. Բարիքեանի ձեռամբ, ստանալով Սամուէլ անունը։ Կոչման արարողութիւնը տեղի ունեցած էր նախորդ օրը։
Նորաօծ եկեղեցականը այժմ սկսած է ձեռնադրութեան քառասունքի՝ աղօթքի ու խոկումի աւանդական ժամանակաշրջանը։ Այնուհետեւ, Տէր Հայրը իր առաջին Ս. Պատարագը պիտի մատուցանէ եւ որոշ ժամանակ ծառայէ Լիբանանի թեմին մէջ։ Նախատեսուած է, որ Տ. Սամուէլ քհնյ. Աճէմեան ճամբորդէ Միացեալ Նահանգներ՝ իր ծառայութիւնը շարունակելու մեր թեմին մէջ։
|
|
ԱՒԵՏԻՍ ՀԱՃԵԱՆԻ
«ԳԱՂՏՆԻ ԱԶԳ» (
SECRET NATION
)
ՀԱՏՈՐԸ ՊԻՏԻ ՆԵՐԿԱՅԱՑՈՒԻ
ԱԶԳ. ԱՌԱՋՆՈՐԴԱՐԱՆԻՆ ՄԷՋ
|
|
Լրագրող Աւետիս Հաճեանի «Գաղտնի ազգ. Թուրքիոյ թաքուն հայերը» (Secret Nation: The Hidden Armenians of Turkey) ծաւալուն հատորը I. B. Tauris հրատարակչատան կողմէ լոյս ընծայուեցաւ քանի մը ամիս առաջ։ Քրտնաջան հետազօտութեան արդիւնք այս գիրքը բնորոշուած է իբրեւ «քաջարի, արտակարգ եւ մռայլօրէն գրաւիչ» Լոնտոնի «Թայմզ»ի հեղինակաւոր գրական յաւելուածին մէջ։ Հեղինակը իսլամաց(ու)ած հայերու հետքերը հետապնդած է Անատոլիոյ եւ Արեւմտեան Հայաստանի քաղաքներու եւ գիւղերու մէջ, արձանագրած է վերապրումի ու բացայայտումի պատմութիւններ, եւ խտացուցած է իր գիւտերը կլանող պատումով մը։
Չորեքշաբթի, 31 Հոկտեմբեր, երեկոյեան ժամը 7:00-ին, Աւետիս Հաճեան իր գիրքը պիտի ներկայացնէ Ազգ. Առաջնորդարանին մէջ, Նիւ Եորք։ Ան ծանօթ անուն մըն է տեղւոյս հայ համայնքին, ուր ապրած ու գործած է քանի մը տարի՝ Վենետիկ փոխադրուելէ առաջ։ Աշխատած է, ի միջի այլոց, CNN-ի եւ Bloomberg News-ի մէջ, եւ իր անգլերէն ու սպաներէն յօդուածները միջազգային կարեւոր թերթերու մէջ լոյս կը տեսնեն։ Լրագրական աշխատանքով այցելած է Արեւելեան Եւրոպան, նախկին Խորհրդային Միութիւնը, Չինաստանը, Կովկասը, Թուրքիան եւ Լատինական Ամերիկան։
Յաւելեալ տեղեկութիւններու եւ տեղ ապահովելու համար, հաճեցէք հեռաձայնել 212-689-7810 թիւին կամ գրել
email@armenianprelacy.org
հասցէին։ Տեղերը սահմանափակ են։
|
|
Ս. ՍԱՐԳԻՍ ԵԿԵՂԵՑՒՈՅ
ԱՄՈՒՍՆԱԿԱՆ ԿԵԱՆՔԻՆ
ՆՈՒԻՐՈՒԱԾ ԱՇԽԱՏԱՆՈՑԸ
|
|
Երկուշաբթի, 8 Հոկտեմբերին, Ս. Սարգիս եկեղեցւոյ մէջ
(Տակլըսթըն, Նիւ Եորք)
սկսաւ «Հարստացնել ձեր ամուսնական կեանքը» խորագրով աշխատանոցը։ Եկեղեցւոյ հոգեւոր հովիւ Տ. Նարեկ քհնյ. Թրթռեանի ղեկավարած աշխատանոցը նպատակ ունի յաջող ամուսնական կեանքի ու յարաբերութեան առաջնորդող տուեալներով հարստացնել մասնակիցները։ Նորապսակներէ սկսեալ մինչեւ ոսկեայ յոբելեանը բոլորած 12 զոյգ կը մասնակցի աշխատանոցին, որ պիտի տեւէ հինգ շաբաթ։ Փոխադարձ յարաբերութեան ակնարկ մը նետելէ ետք, աշխատանոցին յաջորդ նիստերը պիտի կեդրոնանան կապուածութեան, համատեղելիութեան (compatibility), հաղորդակցութեան եւ յանձնառութեան վրայ։ Ներկայացումին հետեւեցաւ հարց ու պատասխանի բաժին մը, որմէ ետք տեղի ունեցաւ հիւրասիրութիւն։
|
|
Ս. ԼՈՒՍԱՒՈՐԻՉ ՄԱՅՐ ԵԿԵՂԵՑՒՈՅ
ԿԻՐԱԿՆՕՐԵԱՅԻ ՇՆՈՐՀԱՒՈՐԱՆՔՆԵՐԸ
|
|
Կիրակի, 7 Հոկտեմբերին, Ս. Լուսաւորիչ Մայր Եկեղեցւոյ Կիրակնօրեայ դպրոցի աշակերտները հայերէն ու անգլերէն շնորհաւորական քարտեր պատրաստեցին Անուշաւան Սրբազանի ընտրութեան առիթով։ Քարտերը ստանալու առիթով, Սրբազան Հայրը շնորհակալական հետեւեալ նամակը յղեց աշակերտներուն.
|
|
ԱՍՏՈՒԱԾԱՇՆՉԱԿԱՆ ԸՆԹԵՐՑՈՒՄՆԵՐ
|
|
Կիրակի, 15 Հոկտեմբերի, Խաչվերացի հինգերորդ Կիրակին է։ Սուրբ գրային ընթերցումներն են՝ Եսայի 19:1-11, Գաղատացիներ 2:1-10, Մարկոս 12:35-44.
Յիսուս տաճարին մէջ ուսուցանելու ընթացքին հարցուց ժողովուրդին.
– Օրէնքի ուսուցիչները ի՞նչպէս կ’ըսեն՝ թէ Քրիստոս Դաւիթի Որդին է, երբ Դաւիթ ինք Սուրբ Հոգիէն ներշնչուած՝ կ’ըսէ.-
«Տէրը ըսաւ իմ Տիրոջս.-
Աջ կողմս նստէ,
մինչեւ թշնամիներդ ոտքերուդ տակ դնեմ
որպէս պատուանդան»:
Եթէ Դաւիթ զայն Տէր կը կոչէ, ինչպէ՞ս ուրեմն Քրիստոսը անոր որդին է:
Ժողովուրդը հաճոյքով մտիկ կ’ընէր Յիսուսի, որ իր ուսուցումները շարունակելով, կ’ըսէր.
– Զգո՛յշ եղէք Օրէնքի ուսուցիչներէն, որոնք կը սիրեն փառաւոր զգեստներով շրջիլ, հրապարակներու վրայ մարդոցմէ յարգալիր բարեւներ ընդունիլ, ժողովարաններու մէջ առաջին աթոռները գրաւել եւ ընթրիքներու ընթացքին՝ պատուոյ տեղերը: Մէկ կողմէ այրիներուն տուները անոնց ձեռքէն կը յափշտակեն, իսկ միւս կողմէ կեղծաւորութեամբ իրենց աղօթքը կ’երկարեն: Ասոր համար աւելի՛ խիստ դատապարտութիւն պիտի ընդունին:
Յիսուս կեցած էր տաճարի գանձանակին մօտ եւ կը դիտէր ժողովուրդը, որ դրամ կը նետէր գանձանակին մէջ: Շատ մը հարուստներ մեծ գումարներ նետեցին: Աղքատ այրի մըն ալ եկաւ եւ նետեց երկու լումայ, որ քանի մը դահեկան կ’ընէ: Յիսուս մօտը կանչեց իր աշակերտները եւ ըսաւ անոնց.
– Վստա՛հ գիտցէք, որ այս թշուառ այրին բոլորէն շատ դրամ նետած եղաւ գանձանակին մէջ, որովհետեւ միւսները իրենց աւելորդ գումարներէն նետեցին, մինչ անիկա, հակառակ չքաւոր ըլլալուն, ինչ որ ունէր՝ նետեց, իր ամբո՛ղջ ապրուստը (Մարկոս 12:35-44)
***
Այնուհետեւ, տասնըչորս տարի ետք կրկին Երուսաղէմ գացի Բառնաբասին հետ, Տիտոսն ալ միասին առնելով: Գացի, որովհետեւ Աստուած յայտնեց որ երթամ: Այնտեղ, Երուսաղէմի եկեղեցիին զեկոյց տուի հեթանոսներուն մէջ կատարած քարոզութեանս մասին: Առանձնաբար զեկոյց տուի նաեւ եկեղեցւոյ ղեկավարներուն, որպէսզի զուր տեղը աշխատած չըլլամ եւ չաշխատիմ: Անոնք բնաւ չստիպեցին որ թլփատուի ինծի ընկերացող Տիտոսը, որ հեթանոս Յոյն մըն էր: Թլփատութիւն պահանջողները քանի մը կեղծ քրիստոնեաներ էին, որոնք հաւատացեալներու շարքերուն մէջ սպրդած էին՝ Յիսուս Քրիստոսով մեր ունեցած ազատութիւնը լրտեսելու եւ մեզ Մովսիսական օրէնքներու ծառայութեան մէջ պահելու համար: Բայց վայրկեան մը իսկ տեղի չտուինք անոնց, որպէսզի վստահ ըլլաք՝ թէ ճշմարիտ էր ինչ որ ձեզի քարոզեցինք:
Գալով անոնց՝ որոնք եկեղեցւոյ ղեկավարները կը համարուէին, ինծի համար բնաւ կարեւորութիւն չունի թէ անցեալին ի՛նչ եղած են անոնք: Աստուած մարդոց միջեւ խտրութիւն չի դներ: Արդ, ղեկավար համարուած այդ առաքեալները ոեւէ նոր բան չըսին ինծի այս մասին: Ընդհակառակը, երբ տեսան թէ Աստուած ինծի վստահած է հեթանոսներու քարոզութիւնը, ինչպէս Պետրոսի յանձնած էր Հրեաներու քարոզութիւնը –որովհետեւ Աստուած ինչպէս Պետրոսի առաքելութիւնը յաջողցուց Հրեաներուն մէջ, նոյնպէս ալ իմ առաքելութիւնս յաջողցուց հեթանոսներուն մէջ–, այն ատեն՝ Յակոբոս, Կեփաս եւ Յովհաննէս, որոնք եկեղեցւոյ սիւները կը համարուէին, ճանչցան Աստուծմէ ինծի տրուած շնորհքը, իմ եւ Բառնաբասի ձեռքը թօթուելով հաւանութիւն տուին որ մենք հեթանոսներուն մէջ աշխատինք, իսկ իրենք՝ Հրեաներուն: Միայն խնդրեցին, որ Երուսաղէմի աղքատներուն օգնել չմոռնանք. բան մը, որուն համար ես սրտանց աշխատեցայ (Գաղատացիներուն 2:1-10)
|
|
Այս Շաբաթ, 13 Հոկտեմբերին, Հայաստանեայց Առաքելական Եկեղեցին կը նշէ Սրբոց Թարգմանչաց տօնը, որ մեր եկեղեցական աւանդութեան ամենէն ժողովրդական տօներէն մէկն է։ Ըստ էութեան, նմանօրինակ երկու տօներ կան եկեղեցական օրացոյցին մէջ։ Առաջինը կը յիշատակուի Հոգեգալստեան յաջորդող չորրորդ Կիրակիէն ետք եկող Հինգշաբթին, որ կրնայ Յունիսին կամ Յուլիսին համընկնիլ, իսկ երկրորդը՝ Հոկտեմբերի երկրորդ Շաբաթ օրը։
Հոկտեմբերի տօնը կը կեդրոնանայ հայ գիրերու գիւտին եւ թարգմանիչներու իրագործումներուն վրայ։ Դպրոցական ցանցի մը հաստատումին կողքին, գրաւոր մշակոյթի հիմքը դրուեցաւ Աստուածաշունչի թարգմանութեամբ՝ Մեսրոպ Մաշտոցի ու Սահակ Պարթեւի գլխաւորած խումբի մը կողմէ։ Այս դարակազմիկ իրադարձութեան յաջորդեց թէ՛ ինքնուրոյն եւ թէ՛ թարգմանական բազմաթիւ երկերու արտադրութիւնը։ Այս սերունդին գործը Հայց. Եկեղեցւոյ ազգային ինքնուրոյն նկարագիրը կերտեց եւ, իրաւամբ, 5-րդ դարը Ոսկեդար անունով կոչուած է մինչեւ այսօր։
Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկոս (1943-1952) ու հայ մշակոյթի երախտաւորներէն Գարեգին Ա. Յովսէփեանցի նախաձեռնութեամբ, Հոկտեմբեր ամիսը դարձած է Հայ Մշակոյթի Ամիս։ Աշխարհասփիւռ հայութիւնը այս տօնը կը նշէ զանազան մշակութային ձեռնարկներով, որոնք ո՛չ միայն անցեալը կ՚ոգեկոչեն, այլեւ մեր օրերու մտաւորականներու իրագործումները վեր կը հանեն։
Ս. Մեսրոպի ու Ս. Սահակի կողքին, այս Շաբաթ օր յատկապէս կը յիշուին անոնց երկու աշակերտները. Եղիշէն՝ Վարդանանց պատերազմի ականատեսն ու պատմիչը, եւ Մովսէս Խորենացին՝ հայոց պատմահայրը։ Հետագայ դարերու ուրիշ երեք հռչակաւոր անուններ ալ կը յիշատակուին. հայ փիլիսոփայական մտքի հիմնադիրներէն Դաւիթ Անյաղթը, հայ մեծագոյն բանաստեղծ Գրիգոր Նարեկացին եւ բեղուն գրող, երաժիշտ ու աստուածաբան Ներսէս Շնորհալին։
Հայ գիրերու գիւտով եւ անոր հետեւող թարգմանութիւններով, հինգերորդ դարու թարգմանիչներն ու մատենագիրները մեր պատմութեան ընթացքը փոխեցին անշրջելի ձեւով։
Որք զարդարեցին տնօրինաբար զիմաստս անեղին, հաստատելով յերկրի զգիր կենդանի հովուել զհօտ նոր իսրայելի. երգով քաղցրութեամբ հնչմամբ զաստուած օրհնեսցուք։ Որք երկրաւոր մեծութիւն փառաց խաւար կոչեցին, ապաւինելով ի յոյս անմահ փեսային անճառ բանին արժանի եղեն. երգով քաղցրութեան հնչմամբ զաստուած օրհնեսցուք։ Որք զօրութեամբ հօր իմաստութեան էին անեղի հաստատեցին զաթոռ սրբոյն գրիգորի թարգմանութեամբ նշանագրութեան. երգով քաղցրութեան հնչմամբ զաստուած օրհնեսցուք։ Որք նորափետուր բանիւ զարդարեալ պայծառազգեցան եկեղեցիք հայաստանեայց ի ձեռն սրբոյն սահակայ. երգով քաղցրութեան հնչմամբ զաստուած օրհնեսցուք։
(Անոնք տնօրինաբար աստուածային իմաստութիւնը զարդարեցին, կենդանի գիրը երկրի վրայ հաստատելով, հովուելու Նոր Իսրայէլի հօտը. քաղցրահունչ երգով զԱստուած օրհնենք։ Անոնք երկրաւոր փառքի մեծութիւնը խաւար կոչեցին, անմահ Փեսայի յոյսին ապաւինելով անճառ Բանին արժանի եղան. քաղցրահունչ երգով զԱստուած օրհնենք։ Անոնք անեղ Հօր իմաստութեամբ եւ զօրութեամբ՝ նշանագրային թարգմանութեամբ Սուրբ Գրիգորի աթոռը ամրացուցին. քաղցրահունչ երգով զԱստուած օրհնենք։ Անոնք նորափետուր խօսքով զարդարուած՝ Սուրբ Սահակի միջոցաւ, Հայոց եկեղեցիները պայծառացուցին. քաղցրահունչ երգով զԱստուած օրհնենք)։
(«Կանոն Սրբոց Թարգմանչաց»)
Այս շաբաթ կը յիշուին նաեւ հետեւեալ սուրբերը.
15 Հոկտեմբեր՝ Թաթուլ, Վարոս, Թումաս, Անտոն, Կրօնիդ եւ եօթը խոտաճարակ սուրբ հայրերը։
16 Հոկտեմբեր՝ Անանիա, Մատաթիա, Բառնաբաս, Փիլիպպոս, Յովհաննէս, Շիղա եւ Սիղուանոս սուրբ առաքեալները։
18 Հոկտեմբեր՝ Սուրբ Դիոնիսոս Արիսպագացի եւ Տիմոթէոս ու Տիտոս սուրբ առաքեալները։
|
|
Աւետիք Իսահակեան
(մահ՝ 17 Հոկտեմբեր 1957)
|
|
Աւետիք Իսահակեանի անունը մինչեւ օրս կը շարունակէ իր ժողովրդականութիւնը պահել, յատկապէս իր բանաստեղծութիւններով, որոնցմէ շատեր երգի վերածուած են։
Իսահակեան ծնած էր Ալեքսանդրապոլ (այսօր Գիւմրի) 30 Հոկտեմբեր 1875ին։ Մանկութիւնն ու պատանեկութիւնն անցան շրջակայ Ղազարապատ (այժմ՝ Իսահակեան) գիւղին մէջ։ Ս. Էջմիածնի «Գէորգեան» ճեմարանը ուսանելէ ետք, 1893-1895-ին ան իբրեւ ազատ ունկնդիր հետեւած է Լայփցիկի համալսարանի (Գերմանիա) դասընթացքներուն։
Իր գրական առաջին փորձերուն առընթեր, ապագայ բանաստեղծը քաղաքական գործունէութեան մէջ մխրճուեցաւ։ Ալեքսանդրապոլ վերադառնալով 1895ին, ան Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութեան տեղական կոմիտէին անդամակցեցաւ։ 1896ին ձերբակալուեցաւ ռուսական ոստիկանութեան կողմէ եւ մէկ տարի բանտարկութեան դատապարտուեցաւ Երեւանի բերդին մէջ։
Ազատ արձակուելէ ետք, 1897ին Իսահակեան դարձեալ արտասահման մեկնեցաւ, այս անգամ Զուիցերիա, ուր գրականութեան ու փիլիսոփայութեան պատմութեան դասերու հետեւեցաւ իբրեւ ունկնդիր Ցիւրիխի համալսարանին մէջ։ Տարի մը ետք, ան հրատարակեց իր առաջին գիրքը՝ «Երգեր եւ վէրքեր»։ 1902ին հայրենիք վերադառնալով, այնուհետեւ Թիֆլիս հաստատուեցաւ։ «Պոէմներ» խորագրով երկրորդ գիրք մը հրատարակեց 1903ին, որուն յաջորդեց «Երգեր ու վէրքեր»ու ընդլայնուած հրատարակութիւնը 1908ին։
Մինչ այդ, 1905ի յեղափոխութեան հետեւած քաղաքական գործունէութիւնը խափանելու նպատակով, ռուս կառավարութիւնը 1908ին արշաւի մը ձեռնարկեց երկրի յեղափոխական շարժումներուն դէմ։ Իսահակեան Հ.Յ.Դ.ի գործով ձերբակալուած 158 մտաւորականներէն ու գործիչներէն մէկն էր։ Ան մեծ գրաւի դիմաց ազատ արձակուեցաւ՝ Թիֆլիսի Մետեխի բանտը կէս տարի անցնելէ ետք։ 1910ին բանաստեղծը ամուսնացաւ Սոֆիա Քոչարեանի հետ։ Արարողութիւնը տեղի ունեցաւ Անիի աւերակներուն մէջ։ Քաղաքական մթնոլորտը անշնչելի էր, ու այդ յոռետեսութեան արդիւնքներէն կարելի է նկարել հռչակաւոր «Աբու-Լալա Մահարի» վիպերգը, որ գրուած է 1909-1910ին։ Այդ տարի, նորապսակները նախ Պոլիս անցան, ուր լոյս տեսաւ վիպերգը, եւ ապա Եւրոպա, իրենց նորածին որդիին՝ Վիգէնի հետ։
Իսահակեան հաստատուեցաւ Պերլին, ուր 1914ին Գերմանա-Հայկական Ընկերութեան հիմնադիրներէն մէկը դարձաւ խումբ մը հայ եւ գերմանացի մտաւորականներու հետ։ 1916ին փոխադրուեցաւ Ժընեւ, ուրկէ շարունակեց հետեւիլ Հայկական Հարցին, ինչ որ ցոլացում գտաւ իր բանաստեղծութիւններուն, օրագրային նշումներուն եւ յօդուածներուն մէջ։ Ան սկսաւ գրել վէպ մը՝ «Ուստա Կարօ», որ կը միտէր ներկայացնել քսաներորդ դարակիզբի հայ քաղաքական կեանքը, եւ որ սակայն անաւարտ մնաց՝ հակառակ երկար տարիներու աշխատանքին։ 1920ին ու 1922ին երկու բանաստեղծական ժողովածու հրատարակեց, ինչպէս եւ «Սասմայ Մհեր» վիպերգի իր առաջին տարբերակը։
Իսահակեան Վենետիկ փոխադրուած էր 1921ին, ուր եւ ապրեցաւ մինչեւ 1926։ Այդ տարի Խորհրդային Հայաստան մեկնեցաւ, իր ընտանիքը Փարիզ ձգելով։ Չորս տարի Հայաստան մնալէ ետք, 1930ին բանաստեղծը Փարիզ վերադարձաւ, ուր զբաղեցաւ խորհրդահայ վարչակարգի տարբեր նախաձեռնութիւններու քարոզչութեամբ։ 1936ին վերջնականապէս Հայաստան հաստատուեցաւ՝ հանդերձ ընտանեօք։
Ստալինեան ժամանակներուն, Իսահակեան մնաց հայ գրականութեան «վարպետը», այս տիտղոսին բաժնեկից ըլլալով նկարիչ Մարտիրոս Սարեանի հետ, ու շարունակեց գրել ու հրատարակել։ 1943ին ընտրուեցաւ նորաստեղծ Գիտութիւններու Ակադեմիայի անդամ, իսկ երեք տարի ետք ստացաւ Խորհրդային Միութեան պետական մրցանակը։ 1946ին ալ նշանակուեցաւ Հայաստանի Գրողներու Միութեան նախագահ, այս պաշտօնը վարելով մինչեւ իր մահը՝ 17 Հոկտեմբեր 1957-ին։
Աւետիք Իսահակեան թաղուեցաւ Կոմիտասի անուան պանթէոնին մէջ, Երեւան, ուր իր տուն-թանգարանը բացուեցաւ 1963ին։ Աւելի ուշ, ուրիշ տուն-թանգարան մը բացուեցաւ Գիւմրիի մէջ։ Բանաստեղծին արձանները կանգնած են երկու քաղաքներուն մէջ, իսկ Հայաստանի տարբեր քաղաքներու դպրոցներ, փողոցներ ու գրադարաններ անոր անունը կը կրեն։
|
|
Սմբուկին առեղծուածները
Սմբուկը եւ լոլիկը այն երկու բանջարեղէններն են (թէեւ ըստ էութեան, առաջինը պտուղ մըն է), որոնց օտար անունները՝
պատընճան
եւ
թոմաթես,
լայնօրէն տարածուած են խօսակցական արեւմտահայերէնին մէջ։ Հարկաւ, այս հաստատումը կը վերաբերի այն անձերուն, որոնք ըստ երեւոյթին դպրոցական բաւականաչափ ուսում չեն ունեցած՝ բառերուն բուն հայերէն ձեւերը սորվելու, եւ կամ դժուարութիւն ունին վերջիններս տեղին կերպով օգտագործելու։
Մեծանուն լեզուաբան Հրաչեայ Աճառեանը իր «Հայերէն արմատական բառարան»ին մէջ «սմբուկ» բառի մասին արդարացիօրէն նշած է, որ պէտք է օտար ծագում ունենայ, քանի որ Հայաստանի համար «օտար եւ նորամուտ բերք» էր։ Սմբուկին ակունքները արեւելեան եւ հարաւային Ասիոյ մէջ են, ուրկէ 8-րդ դարուն արաբներու միջոցաւ հասած է Սպանիա։ Անկարելի չէ, ուրեմն, որ արաբներն ալ մուծած ըլլան Հայաստան, թերեւս Սպանիայէն դար մը առաջ։
Աճառեան ենթադրած է, որ մեր բառին աղբիւրը դասական արաբերէն
anab
բառն է, որ կը նշանակէ «սմբուկ»։ Այս բառը տուած կ՚ըլլայ հայերէն
ամբուկ
բառը, որ յետոյ շփոթի հետեւանքով (
ա
գիրը շփոթուած է
ս-
ի հետ) դարձած է
սմբուկ
, ինչպէս որ նման շփոթ մը
շերաս
բառէն ծնունդ տուած է
շերամ
բառին։
Հետաքրքրական է նշել, որ արաբերէն
al-badinjan
անունին (որ բխած է պարսկերէն
bâdenjân-
էն, իսկ վերջինիս աղբիւրը սանսկրիտն է)
al-barangan
տարբերակը մտած է Սպանիա խօսուող կատալաներէնին մէջ
albergínia
ձեւով։
Այս բառը դարձած է ֆրանսերէնի
aubergine
բառը, որ մինչեւ այսօր նաեւ կը գործածուի Մեծն Բրիտանիոյ անգլերէնին մէջ՝ փոխանակ ամերիկեան
eggplant
ձեւին, որ ԺԸ. դարուն ծնունդ առած է՝ սմբուկին մէկ տարբերակը սագի հաւկիթներու նմանցնելու հետեւանքով։
Արեւելահայերէնի մէջ, սմբուկը, լոլիկին պէս (որ
պոմիդոր
կոչուած է՝ ռուսերէնի միջնորդութեամբ իտալերէնէ բխած բառ մը), երկար ժամանակ կոչուած է
բադրիջան
օտար բառով, որ թրքերէնէ եկած է՝ գաւառաբարբառներու միջոցաւ։ Սակայն, վերջին 20-30 տարիներուն, այս երկու բառերուն հայերէն ձեւերը սկսած են աւելի տարածում ու գործածութիւն ունենալ Հայաստանի առօրեայ կեանքին մէջ։ Առցանց փնտռտուք մը ցոյց կու տայ, որ «սմբուկ» բառը յիշուած է շուրջ 75.000 անգամ, իսկ «բադրիջան»ը՝ շուրջ 11.000։
|
|
ՍՈՒՐԻԱՀԱՅ ՀԱՄԱՅՆՔԸ, ԱՒԵԼԻ ՔԱՆ ԵՐԲԵՔ, ՄԵՐ ՕԺԱՆԴԱԿՈՒԹԵԱՆ ԿԸ ԿԱՐՕՏԻ
|
|
Սուրիոյ տագնապը մեր նիւթական օգնութիւնը կը պահանջէ։
Սուրիահայութիւնը ներկայ պահեցէք ձեր աղօթքներուն, սրտերուն ու քսակներուն մէջ
Մի՛ մոռնաք սուրիահայութեան օգնութեան հասնելու մեր շարունակուող ջանքերը։
Կարիքը իրական է։
Կարիքը մեծ է։
Սուրիահայութեան Օգնութեան Ֆոնտին նուիրատուութիւնները կարելի է առցանց կատարել։
Անմիջապէս նուէր մը կատարելու համար,
սեղմեցէ՛ք այստեղ
եւ ընտրեցէ՛ք SYRIAN ARMENIAN RELIEF։
Եթէ կը նախընտրէք, կրնաք նամակով ձեր նուիրատուութիւնը ղրկել հետեւեալ հասցէին՝
Armenian Prelacy
138 E. 39
th
Street
New York, NY 10016
Չէքերը գրեցէք Armenian Apostolic Church of America անունին
(Memo: Syrian Armenian Relief)
Շնորհակալութիւն ձեր օժանդակութեան համար։
|
|
«ՍԻԱՄԱՆԹՕ» ԼՍԱՐԱՆ —
Դասերը տեղի կ՚ունենան իւրաքանչիւր ամսուան երկրորդ Շաբաթ օրը «Յովնանեան» վարժարանին մէջ՝ 817 River Road, New Milford, New Jersey։ Տեղեկութիւններու համար՝
anec@armenianprelacy.org
կամ 212-689-7810։
Մինչեւ 13 Յունուար, 2019
—“Armenia!” անունով մեծ ցուցահանդէսը, որ նուիրուած է հայոց պատմութեան ու մշակոյթին, կը շարունակուի Նիւ Եորքի «Մեթրոփոլիթըն» թանգարանին մէջ։ Ամբողջութեամբ միայն Հայաստանի նուիրուած առաջին ցուցահանդէսն է այս նշանաւոր թանգարանին մէջ, ղեկավարութեամբ Դոկտ. Հելըն Էվընզի։
13 Հոկտեմբեր
—Տարեկան պազար՝ Ս. Գրիգոր եկեղեցի, 135 Goodwin Street, Indian Orchard, Massachusetts, առաւօտեան ժամը 11էն մինչեւ երեկոյեան ժամը 6։ Մուտքն ու կայանումը ազատ են։ Յաւելեալ տեղեկութիւններու համար, հեռաձայնեցէք եկեղեցւոյ գրասենեակ՝ ՝ 413-543-4763 թիւով։
20 Հոկտեմբեր
—Armenian Friends America, Inc., վեցերորդ տարեկան HYE KEF 5։ Կը մասնակցին Օննիկ Տինքճեան, Ճոն Պէրպէրեան, Արա Տինքճեան, Մէլ Պարսամեան եւ Ճէյսըն Նարոյեան։ Double Tree Hotel, Andover, Massachusetts։ Տեղեկութիւններու համար, այցելեցէք:
28 Հոկտեմբեր
—Ռէյսինի (Ուիսքոնսըն) Ս. Յակոբ եկեղեցւոյ 80ամեակ։ Եպիսկոպոսական Ս. Պատարագ առաւօտեան ժամը 10ին՝ թեմիս առաջնորդ Գերշ. Տ. Անուշաւան եպս. Դանիէլեանի մատուցմամբ եւ Տ. Տարօն քհնյ. Ստեփանեանի մասնակցութեամբ։ Յաւարտ Ս. Պատարագի, ընդունելութիւն եւ ճաշկերոյթ ժամը 1:30ին (Meadowbrook Country Club, 2149 North Green Bay Road, Racine)։ Չափահասներ՝ 30 տոլար, մանուկներ մինչեւ 10 տարեկան՝ 15 տոլար։
31
Հոկտեմբեր
—Աւետիս Հաճեանի «Գաղտնի ազգ. Թուրքիոյ թաքուն հայերը» (“Secret Nation: The Hidden Armenians of Turkey”) գիրքի ներկայացում Ազգ. Առաջնորդարանին մէջ, 138 East 39
th
Street, New York City։ Գիրքը պիտի ներկայացնէ հեղինակը։ Տեղերը սահմանափակ են։ Հաճեցէք ձեր տեղը վերապահել գրելով
email@armenianprelacy.org
հասցէին կամ հեռաձայնելով 212-689-7810 թիւին։
2 եւ 3 Նոյեմբեր
—Տարեկան պազար եւ կերակուրներու փառատօն, Սրբոց Վարդանանց եկեղեցի, 461 Bergen Boulevard, Ridgefield, New Jersey։
2 եւ 3 Նոյեմբեր
—Ս. Ստեփանոս եկեղեցին (Ուոթըրթաուն, Մէսէչուսեթս) կը ներկայացնէ իր տարեկան 62րդ պազարը Ուոթըրթաունի Հայ Մշակութային եւ Կրթական Կեդրոնին մէջ։
4 Նոյեմբեր
—Մարդաբանութեան/Հայկական թանգարանը՝ Շարժական Պատկերի թանգարանին (MOMI) հետ միասին, պիտի ներկայացնէ երկու շարժանկարներ՝ «Խոստումը» (“The Promise”)՝ կ.ե. ժամը 2ին, եւ «Կործանելու դիտաւորութիւն» (“Intent to Destroy”)՝ ժամը 5ին։ Հարց ու պատասխանի բաժնին ելոյթ պիտի ունենայ «Կործանելու դիտաւորութիւն» ժապաւէնի բեմադրիչ Ճօ Պերլինկըրը։ Տոմսակներու գինը՝ 15 տոլար, ներառեալ՝ MOMI-ի ցուցադրութիւնը այցելելու իրաւունքը։ Տոմսակներ ապսպրելու համար, հեռաձայնել 718-428-5650 թիւին։
10 եւ 11 Նոյեմբեր
—Armenian Fest 2018, Սրբոց Վարդանանց եկեղեցի, Փրովիտընս, Ռոտ Այլընտ։ Տարեկան կերակուրներու փառատօն՝ Rhodes-on-the-Pawtuxet, 60 Rhodes Place, Cranston, Rhode Island։ «Համազգային»ի «Արցախ» պարախումբի ելոյթ՝ Շաբաթ եւ Կիրակի, կէսօրէ ետք ժամը 5ին։ Շաբաթ օր՝ կէսօրէն մինչեւ երեկոյեան ժամը 9, Կիրակի օր՝ կէսօրէն մինչեւ երեկոյեան ժամը 7։ Մուտքը եւ կայանումը ազատ են։ Տեղեկութիւններու համար՝
www.armenianfestri/food.com
կամ 401-831-6399։
2 Դեկտեմբեր
—Արեւելեան թեմի նորընտիր առաջնորդ Գերշ. Տ. Անուշաւան եպս. Դանիէլեանի ի պատիւ ճաշկերոյթ Terrace on the Parkի մէջ։ ԹՈՒԱԿԱՆԸ ՆԿԱՏԻ ՈՒՆԵՆԱԼ։
9 Դեկտեմբեր
—“What’s in a Name? The Etymology of Armenian Surnames”։ Դասախօսութիւն՝ գրող եւ խմբագիր C. K. Garabed-ի կողմէ։ Կէսօրէ ետք ժամը 1, «Բաշալեան» սրահ, Ս. Լուսաւորիչ Մայր Եկեղեցի, 221 East 27
th
Street, New York City, Համազգային Հայ Մշակութային Միութեան Շրջանային Վարչութեան եւ Ս. Լուսաւորիչ Մայր Տաճարի հովանաւորութեամբ։ Թեթեւ հիւրասիրութիւն։ Մուտքը ազատ է։
2 Մայիս 2019
—Սրբոց Վարդանանց եկեղեցւոյ (Ռիճֆիլտ, Նիւ Ճըրզի) 60ամեակ։ ԹՈՒԱԿԱՆԸ ՆԿԱՏԻ ՈՒՆԵՆԱԼ։
|
|
Follow us on Social Media
|
|
The Armenian Prelacy
Tel: 212-689-7810 ♦ Fax: 212-689-7168 ♦ Email: email@armenianprelacy.org
|
|
|
|
|
|
|
