5 Մարտ, 2020

ՍԿՍԻՆՔ ԱՂՕԹՔՈՎ

«Հաւատով Խոստովանիմ» ԻԴ․ աղօթք Կը կարդայ՝ Սալփի Քեչելեան Ս․ Լուսաւորիչ Մայր եկեղեցւոյ պատանի ծխականներէն, Նիւ Եորք 

ԾՈՒԽԵՐՈՒ ԸՆՏՐԱԿԱՆ ՇՐՋԱՆԸ

Արեւելեան թեմի եկեղեցիները այս ամիս սկսան իրենց անդամական ժողովները գումարել։ Ի շարս ընթացիկ այլ հարցերու, ընտրութիւն կը կատարուի՝ հոգաբարձութեան, յարակից մարմիններու եւ Ազգային Երեսփոխական Ժողովի անդամներու։ Անցեալ Կիրակի, Մարտ 1ին, Ս. Աստուածածին եկեղեցին (Ուայթընզվիլ, Մասաչուսեթս) գումարեց իր անդամական ժողովը։ Ս. Սարգիս (Տիրպորն, Միշիկըն) եւ Ս. Խաչ (Պեթեստա, Մէրիլընտ) եկեղեցիներու ծխականները պիտի ունենան իրենց անդամական ժողովը Կիրակի, Մարտ 8ին, որուն պիտի յաջորդեն հետեւեալ եկեղեցիները. Ս. Լուսաւորիչ Մայր Եկեղեցի (Նիւ Եորք)՝ Կիրակի, Մարտ 15ին։ Սրբոց Վարդանանց եկեղեցի (Ռիճֆիլտ, Նիւ Ճըրզի)՝ Կիրակի, Մարտ 22ին։ Ս. Սարգիս (Տակլըսթըն, Նիւ Եորք)՝ Կիրակի, Մարտ 29ին։ Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչ (Կրանիթ Սիթի, Իլինոյ)՝ Կիրակի, Մարտ 29ին։ Ազգային Երեսփոխանական Ժողովը պիտի գումարուի յառաջիկայ Մայիս 13-16ին՝ Ֆիլատելֆիայի մէջ, Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչ եկեղեցւոյ հիւրընկալութեամբ։ Հայաստանեայց Եկեղեցւոյ ժողովրդավարական հասկացողութիւնը նկատի ունի աշխարհականներու գործունէութիւնը իր վարչական տարբեր կառոյցներուն մէջ, ուր անոնք կը ծառայեն հոգեւորականներու հետ միասին։ Վերջին շրջանին, արդէն անդամական ժողովներ եւ ընտրութիւններ կայացած են հետեւեալ ծուխերուն մէջ.- Ս. Գրիգոր (Նորթ Անտովըր, Մասաչուսեթս), Ամենայն Սրբոց (Կլենվիւ, Իլինոյ), Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչ (Ֆիլատելֆիա, Փենսիլվանիա), Ս. Երրորդութիւն (Ուստըր, Մասաչուսեթս), Ս. Գրիգոր (Ինտիըն Օրչըրտ, Մասաչուսեթս), Սրբոց Վարդանանց (Փրաւիտընս, Ռոտ Այլընտ), Ս. Յակոբ (Ռէյսին, Ուիսքանսըն), Ս. Ստեփանոս (Ուոթըրթաուն, Մասաչուսեթս)։

ԱՆՈՒՇԱՒԱՆ ԱՐՔԵՊԻՍԿՈՊՈՍ Կ՚ԸՆԴՈՒՆԻ ՊԱՏՈՒԵԼԻ ԹԵՐԶԵԱՆԸ

Երկուշաբթի, Մարտ 2ին, թեմիս բարեջան առաջնորդ՝ Գերշ. Տ. Անուշաւան արք. Դանիէլեան, ընդունեց Լիբանանի Հայ Անկարներու Կեդրոններու (ՔԱՀԼ - Centers for Armenian Handicapped in Lebanon)՝ Պուրճ Համուտի հայ տարեցներու տան տնօրէն՝ Պատուելի Սեպուհ Թերզեանի այցելութիւնը։ Տեսակցութեան ընթացքին, քննարկուեցաւ հաստատութեան, ինչպէս եւ ընդհանրապէս Լիբանանի այժմու վիճակը։  

ԱՌԱՋՆՈՐԴ ՍՐԲԱԶԱՆ ՀԱՅՐԸ՝ ՈՒԱՇԻՆԿԹԸՆԻ ՄԷՋ

Ձախէն աջ՝ Ջիւան Գասպարեան կրտսեր, Ջիւան Գասպարեան, Արքեպիսկոպոս Անուշաւան Դանիէլեան, Արքեպիսկոպոս Վիգէն Այվազեան, Արժ․ Տ․ Սարգիս քհն․ Ագթաւուգեան

Չորեքշաբթի, Մարտ 4ի երեկոյեան, Անուշաւան Արքեպիսկոպոս ներկայ գտնուեցաւ ԱՄՆի մօտ Հայաստանի դեսպանատան կազմակերպած գեղարուեստական ձեռնարկին՝ «Հայկական ոդիսական մը» խորագրով։ Ուաշինկթընի Ազգային Մայր Տաճարին մէջ տեղի ունեցած ձեռնարկը, որուն տոմսերը սպառած էին, կը ներկայացնէր արուեստագէտ Գէորգ Մուրատի բազմակի միջոցներու (multimedia) խորհրդածութիւնը, մասնակցութեամբ՝ թաւջութակահար Նարեկ Հախնազարեանի, երգահան Վաչէ Շարաֆեանի եւ հռչակաւոր տուտուկահար Ջիւան Գասպարեանի, ինչպէս եւ «Post-Classical» համոյթի (ղեկավար՝ Անխել Խիլ-Օրտոնիէս)։

ԱՐԱՄ Ա. ԿԱԹՈՂԻԿՈՍԻ ԽՈՀԵՐԸ ՄԵԾ ՊԱՀՔԻ ԱՌԻԹՈՎ

Մեծ Պահքի առաջին օրերուն, Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկոսարանի Քրիստոնէական Բաժանմունքը հարցազրոյց մը ունեցաւ Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Արամ Ա. Կաթողիկոսին հետ, որպէսզի մեր ժողովուրդը հաղորդ պահէ հոգեւոր կեանքին առնչուած Նորին Սրբութեան մտածումներուն ու թելադրութիւններուն։ Նկատի ունենալով, որ Մեծ Պահքը հոգեւոր կեանքի վերանորոգման առիթ մըն է, Վեհափառ Հայրապետը նշեց, թէ հոգեւոր կեանքը կ՚ենթադրէ հոգեւոր արժէքներ, «հետեւաբար, այն անհատը, կրօնը կամ ազգը, որուն կեանքը դատարկ է արժէքներէ, փաստօրէն կը դառնայ անբովանդակ, անդիմագիծ ու աննպատակ գոյութիւն»: Ստորեւ կու տանք քանի մը բնորոշ հատուածներ վերոյիշեալ հարցազրոյցէն. «Աստուածաշունչն է մեր հոգեւոր արժէքներուն աղբիւրը եւ որպէս քրիստոնեայ ազգ՝ մեր արժէքներու համակարգին հիմքը»։ Անոնց կը պատկանին «Լուսաւորչի հոգեւոր յեղափոխութիւնը, Մաշտոցի հոգե-իմացական զարթօնքը, Վարդանանց իմացեալ մահը եւ անոնցմէ ճառագայթող արժէքները ու իտէալները»։ «Հոգեւորը կարելի չէ անջատել մարդկային կեանքի միւս տարածքներէն կամ մարզերէն։ Աստուծոյ Որդին մարդացաւ մարդուն մէջ ապականած կեանքը մաքրելու ու ճշմարիտ մարդը վերականգնելու համար։ Քրիստոս մարդերէն, ընկերութենէն հեռու չապրեցաւ. ընդհակառակը, իր առաքելութեան բոլոր հանգրուաններուն, մարդը իր շրջապատով ու երկրաւորը իր ապականութեամբ մնայուն ներկայութիւն դարձան, որպէսզի Քրիստոս կարենայ զանոնք իր երկնային արժէքներով շաղախել»։ «Քրիստոնեայ ըլլալ կը նշանակէ Քրիստոսի հաւատալ. չմոռնանք Քրիստոսի խօսքը՝ ով որ ինծի կը հաւատայ, ետեւէս թող գայ։ Քրիստոսի ետեւէն երթալ կը նշանակէ եկեղեցւոյ պատկանիլ (…)»։ «Քրիստոսի առաքելութեան նպատակը՝ ծառայութիւն է աղքատին ու հիւանդին, պաշտպանութիւն՝ զրկուածին ու հալածուածին, պայքար՝ անարդարութեան ու փտածութեան դէմ։ Եկեղեցւոյ առաքելութեան նպատակը Քրիստոսի աշխարհ բերած արժէքներուն տարածումն է, եւ այդ արժէքներով ընկերութեան կեանքին պայծառակերպումն է։ Արդ, ուր որ ատելութիւն կայ, եկեղեցին կոչուած է սէր քարոզելու. ուր անարդարութիւն գոյութիւն ունի, արդարութիւն սերմանելու»։ «Հոգեւոր արժէքներու վերաշեշտումը մեր ժողովուրդի կեանքէն ներս հրամայական է յատկապէս ներկայ ժամանակներուն, երբ մարդուն մէջ հոգեւորը սպաննող հոսանքները սկսած են դառնալ աւելի ահեղ։ Հոգեւոր արժէքներու վերանորոգումը պէտք է դառնայ մնայուն ընթացք՝ մեր եկեղեցւոյ ու ժողովուրդի կեանքէն ներս»։  «Մեծ Պահքը ինքնաքննութեան ու ինքնասրբագրման առիթ է ու հրաւէր։ Բոլորս ալ մեղաւոր ենք, հակամէտ ենք մեղանչելու։ Սակայն Քրիստոսով զօրացած պէտք է ապաշխարենք, որպէսզի կարենանք մաքրուիլ մեր մեղքերէն։ (…) Մեծ Պահքի շրջանին մեր ժողովուրդի զաւակները ա՛յս գիտակցութեամբ պէտք է մասնակից դառնան մեր եկեղեցւոյ կեանքին»։

«ՄԻՒԶԻՔԸԼ ԱՐՄԻՆԻԱ»ՅԻ ՀԱՄԵՐԳԸ՝ ՄԱՐՏ 15ԻՆ

«Միւզիքըլ Արմինիա»յի 37րդ տարեկան համերգը տեղի պիտի ունենայ Մարտ 15ին, կէսօրէ ետք ժամը 2:00 ին, աշխարհահռչակ «Գառնըկի» համերգասրահի «Ուէյլ» սրահին մէջ։ Երեք երիտասարդ արուեստագիտուհիներ՝ դաշնակահարուհի Տաթեւ Ամիրեան, սոփրանօ Աննա Հայրապետեան եւ թաւջութակահարուհի Լաուրա Նաւասարդեան, այլազան ու հետաքրքրական ծրագիր մը պիտի ներկայացնեն, շարունակելով երկար տասնամեակներու աւանդութիւնը։ Ահա առիթ մը եւս ծանօթանալու տաղանդաւոր հայ արուեստագէտներու գործին, որոնք իրենց անունը կը հնչեցնեն միջազգային բեմերու վրայ։ «Միւզիքըլ Արմինիա» 1982ին հաստատուած է օրուան առաջնորդ՝ լուսահոգի Մեսրոպ արք. Աշճեանի եւ Ազգ. Առաջնորդարանի Տիկնանց Միութեան ջանքերով։ Այս յայտագիրը նուիրուած է երիտասարդ հայ արուեստագէտներ ծանօթացնելու եւ հայ երգահաններու գործերու տարածման սատարելու։ Անցնող տարիներուն ելոյթ ունեցող բազմաթիւ երաժիշտներ յայտնի անուն դարձած են իրենց ասպարէզին մէջ։ Համերգի տոմսակներուն գինը 25 տոլար է։ Յաւելեալ տեղեկութիւններու կամ տոմսակներ գնելու համար, հաճեցէք կապուիլ Ազգ. Առաջնորդարան՝ 212-689-7810 թիւին կամ գրել sophie@armenianprelacy.org հասցէին։

ԱՍՏՈՒԱԾԱՇՆՉԱԿԱՆ ԸՆԹԵՐՑՈՒՄՆԵՐ

ԿԻՐԱԿԻ, 8 ՄԱՐՏ ՄԵԾ ՊԱՀՔԻ Գ. ԿԻՐԱԿԻ – ԱՆԱՌԱԿԻ ԿԻՐԱԿԻ  ՂՈՒԿԱՍ 15:1-32 Շատ մը մաքսաւորներ եւ մեղաւորներ Յիսուսի կու գային՝ զինք լսելու համար: Փարիսեցիներն ու Օրէնքի ուսուցիչները սկսան տրտնջալ, ըսելով. – Ինչպէ՞ս կ’ըլլայ որ այս մարդը մեղաւորները կ’ընդունի եւ անոնց հետ կը ճաշէ: Յիսուս հետեւեալ առակը պատմեց անոնց. – Ենթադրենք որ ձեզմէ մէկը հարիւր ոչխար ունի: Երբ անոնցմէ մէկը կորսնցնէ, չի՞ ձգեր ինըսունինը ոչխարները արօտավայրին մէջ եւ չ’ե՞րթար կորսուածին ետեւէն, մինչեւ որ գտնէ զայն: Եւ երբ գտնէ՝ ուրախութեամբ իր ուսերուն վրայ կը դնէ ոչխարը եւ տուն կը դառնայ, կը կանչէ իր բարեկամներն ու դրացիները եւ կ’ըսէ անոնց. «Ուրախացէ՛ք ինծի հետ, որովհետեւ կորսուած ոչխարս գտայ»: Կ’ըսեմ ձեզի, երկինքի մէջ նոյնպէս ուրախութիւն պիտի ըլլայ մէկ ապաշխարող մեղաւորի համար, քան ինըսունինը արդարներու համար, որոնք ապաշխարութեան պէտք չունին: – Կամ ենթադրենք թէ կին մը տասը արծաթ դահեկան ունի: Երբ անոնցմէ մէկը կորսնցնէ, ճրագը չի՞ վառեր եւ տունը ուշադրութեամբ չ’ա՞ւլեր, մինչեւ որ դահեկանը գտնէ: Եւ երբ գտնէ, կը կանչէ իր բարեկամուհիներն ու դրացիները եւ կ’ըսէ անոնց. «Ուրախացէ՛ք ինծի հետ, որովհետեւ կորսնցուցած դահեկանս գտայ»: Կ’ըսեմ ձեզի, Աստուծոյ հրեշտակները նոյն ձեւով պիտի ուրախանան մեղաւորի մը համար, որ կ’ապաշխարէ: Ապա շարունակեց. – Մարդ մը երկու որդի ունէր: Կրտսերը հօրը ըսաւ. «Հա՛յր, քու ստացուածքէդ ինծի ինկած բաժինը հիմա՛ տուր ինծի»: Եւ հայրը իր զաւակներուն միջեւ բաժնեց իր ունեցածը: Քանի մը օր ետք, կրտսեր զաւակը առաւ իր ամբողջ հարստութիւնը եւ հեռու երկիր մը գնաց: Հոն անառակ կեանք մը ապրելով՝ մսխեց հարստութիւնը եւ սպառեց իր ամբողջ ունեցածը: Պատահեցաւ որ այդ երկրին մէջ մեծ սով մը տիրեց, երբ արդէն ինք սկսած էր աղքատանալ:    Ուստի գնաց այդ երկրի քաղաքացիներէն մէկուն քով ծառայ եղաւ, եւ անիկա իր ագարակը ղրկեց զինք՝ խոզ արածելու համար: Նոյնիսկ պատրաստ էր խոզերուն կերած եղջիւրներէն իր փորը լեցնելու, սակայն ոչ ոք կու տար իրեն: Երբ անդրադարձաւ իր վիճակին, ինքնիրեն ըսաւ. «Հօրս տան մէջ քանի՜ գործաւորներ կան, որոնք իրենց պէտք եղած կերակուրէն աւելին ունին, մինչ ես հոս անօթութենէ կը մեռնիմ: Ելլեմ երթամ հօրս քով եւ ըսեմ իրեն.- Հա՛յր, մեղանչեցի Աստուծոյ եւ քեզի դէմ. այլեւս արժանի չեմ քու որդիդ կոչուելու. զիս քու գործաւորներէդ մէկը նկատէ»: Ապա ելաւ եւ հօրը քով գնաց: Տակաւին տունէն բաւական հեռու էր, երբ հայրը տեսաւ զինք ու գթաց. վազելով դիմաւորեց զայն, վիզին փաթթուեցաւ եւ համբուրեց: Որդին հօրը ըսաւ. «Հա՛յր, մեղանչեցի Աստուծոյ եւ քեզի դէմ. այլեւս արժանի չեմ քու որդիդ կոչուելու»: Հայրը իր ծառաներուն հրամայեց. «Անմիջապէս բերէք լաւագոյն պատմուճանը եւ հագցուցէք իրեն. մատանի անցուցէք իր մատին եւ կօշիկ տուէք իրեն: Բերէ՛ք պարարտ հորթը, մորթեցէք, ուտենք եւ ուրախանանք: Որովհետեւ իմ այս զաւակս մեռած էր՝ ողջնցաւ, կորսուած էր՝ գտնուեցաւ»: Եւ սկսան խրախճանքի: Մինչ այդ, երէց զաւակը ագարակ կը գտնուէր: Վերադարձին, երբ տան մօտեցաւ, երգի ու պարի ձայներ լսեց: Կանչեց ծառաներէն մէկը եւ հարցուց թէ ի՛նչ կայ: Ծառան ըսաւ իրեն. «Եղբայրդ եկաւ, եւ որովհետեւ ողջ-առողջ վերադարձաւ, հայրդ պարարտ հորթը մորթեց»: Երէց եղբայրը զայրացաւ եւ չուզեց ներս մտնել: Այս մասին իմանալով, հայրը դուրս ելաւ եւ աղաչեց որ ներս մտնէ: Իսկ անիկա պատասխանեց. «Տարիներէ ի վեր քեզի կը ծառայեմ. ոեւէ մէկ հրահանգդ չանտեսեցի, եւ սակայն նոյնիսկ ուլ մը չտուիր ինծի, որ ուրախանայի բարեկամներուս հետ: Մինչդեռ, երբ եկաւ այդ որդիդ, որ քու ստացուածքդ պոռնիկներուն հետ մսխեց, պարարտ հորթը մորթեցիր անոր համար»: Հայրը ըսաւ. «Տղա՛ս, դուն միշտ ինծի հետ ես եւ ամբողջ ունեցածս քուկդ է: Սակայն հիմա պէտք է ուրախանանք եւ ցնծանք, որովհետեւ այս եղբայրդ մեռած էր՝ ողջնցաւ, կորսուած էր՝ գտնուեցաւ»: Բ. ԿՈՐՆԹԱՑԻՆԵՐՈՒՆ 6:1-7:1 Արդ, որովհետեւ Աստուծոյ գործակիցներն ենք, կ’աղաչենք ձեզի, մի՛ վատնէք Աստուծմէ ձեր ստացած շնորհքը: Որովհետեւ Աստուած կ’ըսէ.-  «Երբ յարմար ժամանակը եկաւ՝ լսեցի քեզ, երբ փրկութեան օրը հասաւ՝ օգնեցի քեզի»: Ահա հիմա՛ է այդ յարմար ժամանակը. հիմա՛ է փրկութեան օրը: Ոեւէ բանով պատճառ մի՛ ըլլաք որ Աստուծոյ գործը խափանուի կամ վարկաբեկուի. այլ՝ բոլոր պարագաներուն ալ, դուք ձեզ ցոյց տուէք որպէս Աստուծոյ պաշտօնեաներ, մեծ համբերութեամբ յանձն առնելով նեղութիւնը, վիշտը, չարչարանքը, ծեծը, բանտը, խռովարարներու վայրագութիւնները, յոգնութիւնը, անքնութիւնը, անօթութիւնը: Այս բոլորը տարէք՝ մաքուր սրտով, գիտակցօրէն, համբերատարութեամբ, քաղցրութեամբ, Սուրբ Հոգիով, անկեղծ սիրով, ճշմարտութիւնը քարոզելով, Աստուծոյ զօրութեամբ եւ արդարութեամբ զինուած՝ չարին դէմ յարձակելու եւ ինքզինք պաշտպանելու համար: Մի՛ այլայլիք՝ ո՛չ փառքէն եւ ո՛չ անարգանքէն, ո՛չ գովասանքէն եւ ո՛չ մեղադրանքէն: Մարդիկ մոլորած թող ըսեն մեզի. մենք գիտենք թէ ճշմարտութենէն չենք շեղած: Թող չուզեն մեզ ճանչնալ. մենք գիտենք թէ մեզ լաւ կը ճանչնան: Թող մեռած սեպեն մեզ. մենք ահա կենդանի ենք: Թող մեզ պատժապարտ համարեն. մենք գիտենք թէ մահուան դատապարտութենէն ազատած ենք: Թող մեր կեանքը տխուր կարծեն. մենք միշտ ուրախ ենք: Աղքատ թող սեպեն. մենք շատերու կեանքերը կը ճոխացնենք: Այո՛, կը թուի թէ ոչինչ ունինք, մինչդեռ ամէն ինչ ունինք: Ահա, սիրելի՛ Կորնթացիներ, ամէն ինչ բաց եւ անկեղծ սրտով ըսի ձեզի: Դուք ինչո՞ւ կը դժուարանաք արտայայտուելու: Ո՛չ իմ պատճառովս հարկաւ, այլ պարզապէս՝ ձեր սէրը արտայայտելու կը քաշուիք: Բայց կ’ուզեմ որ ինծի պէս բանաք ձեր սիրտերը եւ ազատօրէն խօսիք դուք ալ. չէ՞ որ իմ զաւակներս էք դուք: Բնաւ անհաւատներուն լծակից մի՛ ըլլաք: Ի՞նչ կապ կրնայ ունենալ արդարը անօրէնին հետ, կամ ի՞նչ նոյնութեան եզր կրնայ ըլլալ լոյսին ու խաւարին միջեւ: Ի՞նչ համաձայնութիւն կրնայ ըլլալ Քրիստոսի եւ Սատանային միջեւ, կամ ի՞նչ գործ ունի հաւատացեալը անհաւատին հետ: Ի՞նչ նմանութիւն կայ Աստուծոյ տաճարին եւ մեհեաններուն միջեւ: Արդարեւ, մե՛նք ենք կենդանի Աստուծոյ տաճարը, ինչպէս Աստուած ինք ըսաւ.-  «Անոնց մէջ պիտի բնակիմ եւ անոնց հետ պիտի ապրիմ: Ես իրենց Աստուածը պիտի ըլլամ եւ անոնք՝ իմ ժողովուրդս»: Ահա թէ ինչո՛ւ Աստուած կը հրահանգէ մեզի.- «Անջատ եւ հեռո՛ւ կեցէք հեթանոսներէն. պիղծ բաներու մի՛ դպչիք, եւ ես ձեզ պիտի ընդունիմ:    Ես ձեզի Հայր պիտի ըլլամ եւ դուք իմ տղաքս ու աղջիկներս պիտի ըլլաք,- կ’ըսէ ամենակալ Տէրը»: Սիրելինե՛ր, այս խոստումները մեզի եղած են: Ուստի հեռո՛ւ մնանք մարմնական եւ հոգեկան ամէն պղծութենէ, մենք մեզ կատարելապէս մաքրենք՝ Աստուծոյ երկիւղովը ապրելով:  ՃՇ. ԸՆԹԵՐՑՈՒՄ Եսայի 54:11-55:13

Ս. ԿԻՒՐԵՂ ԵՐՈՒՍԱՂԷՄԱՑԻ

Շաբաթ, 7 Մարտին, Հայ Եկեղեցին կ՚ոգեկոչէ Եկեղեցւոյ վարդապետներէն Ս. Կիւրեղ Երուսաղէմացին (315-386)։ Ս. Կիւրեղ հաճելի եւ հաշտարար անձ էր, սակայն կ՚ապրէր ժամանակի մը մէջ, երբ տաք բանավէճերու մէջ մխրճուած եպիսկոպոսները պատրաստ էին զիջողութեան որեւէ փորձ դատապարտելու եւ մինչեւ իսկ դաւաճանութիւն կոչելու։ Ս. Կիւրեղ իր եպիսկոպոսութեան 35 տարիներէն տասնվեցը անցուցած է աքսորի մէջ։ Ան եկեղեցւոյ գոյքերուն մէկ մասը ծախած էր, երբ սովը հարուածած էր Երուսաղէմը՝ դրամ հաւաքելու աղքատ եւ սովեալ ժողովուրդին համար։ Գոյքերու վաճառքը պատճառ եղած էր, որ դատապարտուէր ու աքսորուէր։ Մեզի հասած անոր լաւագոյն գործը՝ «Կոչումն ընծայութեան», քրիստոնէական աստուածաբանութեան հնագոյն համակարգուած շարադրանքներէն մէկը կը նկատուի։ Բաղկացած է ներածական դասախօսութենէ մը, որուն կը հետեւին քրիստոնէական հաւատքին նուիրուած 18 դասախօսութիւններ, որոնք Մեծ Պահքի ժամանակ կը գործածուէին Ս. Զատիկին մկրտուելու կոչուած անձերու կողմէ, եւ հինգ դասախօսութիւններ՝ Զատիկէն ետք տրուող Մկրտութեան եւ Հաղորդութեան խորհուրդներուն մասին։ Այս դասախօսութիւնները թարգմանուած են բազմաթիւ լեզուներու, որոնց շարքին՝ հայերէնի, եւ կը յատկանշուին քրիստոնէական հաւատքի դրական ներկայացումով եւ ուղիղ հաւատքի ու սուրբ գործունէութեան հաւասարակշռութեան պահպանումով։ Աւագ Շաբթուն, հազարաւոր ուխտաւորներ Երուսաղէմ կ՚երթային։ Կիւրեղ հաստատած է այս շաբթուան ընթացքին կիրարկուող ծիսակատարութիւնները՝ ըստ Երուսաղէմի ձեւերուն։ Երուսաղէմի մէջ 4րդ դարու Աւագ Շաբթուան ծէսերու նկարագրութիւնը կը պարտինք Եգերիա (Եթերիա) անունով կնոջ մը, որ կը կարծուի, թէ սպանացի մայրապետ մըն էր, եւ որ Երուսաղէմ ուխտագնացութիւն մը կատարած է եւ օրագիր պահած՝ նկարագրելով տարբեր սուրբ վայրերու ծիսակատարութիւնները։  

ԱՆԱՌԱԿԻ ԿԻՐԱԿԻ

Կը շարունակենք մեր ընթացքը Մեծ Պահքի ընդմէջէն։ Կիրակի, 8 Մարտ, Անառակի Կիրակին է։ Անառակ որդիի առածը ցոյց կու տայ Աստուծոյ հայրական սէրը եւ զղջացողներուն ներելու ցանկութիւնը (տե՛ս Աստուածաշունչի ընթերցումը վերը)։ «Լոյս ի լուսոյ ծնունդ ի ծագումն. որ եկիր ի խնդիր մոլորեալ ոչխարի բնութեանս, զոր ընդ խաչին բարձեր ի վերայ ուսոյդ. մաքրեա զմեզ ի մեղաց մերոց։ Սուրբդ սրբոց էից մաքրութիւն, որ ածեր տան քո աւել ի մեղաց զաշխարհս մաքրելով. ի նմա գտեալ զպատկեր քո նորոգեցեր. նորոգեա զմեզ ի հնութենէ մեղաց։ Ընդ անառակին որդւոյ գոչեմք առ հայրդ գթած, մեղաք յերկինս եւ առաջի քո քաւիչ յանցանաց. ել ընդ առաջ սիրով գրկեա համբուրիւ, մաքրեա զմեզ ի մեղաց մերոց։ Աղբիւր մեղաց բղխեալ յեդեմայ սուրբ աստուածածին, որով արբեցաւ երկիր ծարաւոտ հոգւոյն իմաստիւք. տալ մեզ մաղթեա աղբիւրս արտասուաց մաքրել զմեզ ի մեղայ մերոց։ (Լոյսէ լոյս ծնունդ եւ ծագում որ եկար մոլորած ոչխարի բնութիւնս փնտռելու զոր խաչին հետ ուսիդ վրայ կրեցիր. մաքրէ մեզ մեր մեղքերէն։ Արարածները մաքրող սուրբերու սուրբ, դուն որ տունդ աւլեցիր աշխարհը մեղքերէն մաքրելով եւ անոր մէջ քու պատկերդ գտնելով նորոգեցիր, նորոգէ մեզ մեղքերու հնութենէն։ Անառակ որդիին հետ գթած Հօրդ կը գոչենք՝ մեղանչեցինք երկինքի մէջ եւ քու առջեւդ յանցանքներու քաւիչ, սիրով ընդառաջ ելիր, համբոյրով գրկէ եւ մաքրէ մեզ մեր մեղքերէն։ Եդեմէն բխած կեանքի աղբիւր սուրբ Աստուածածին, որով ծարաւ երկիրը յագեցաւ Հոգիին իմաստութեամբ. աղօթէ որ արցունք ի աղբիւրներ տրուին մեզի, մեզ մեր մեղքերէն մաքրելու համար։) (Կանոն Մեծ Պահքի 3րդ Կիրակիի, Անառակի) 

ԸՆԿԵՐԱՅԻՆ ՁԵՌՆԱՐԿՆԵՐ՝ ՄԵԾ ՊԱՀՔԻ ՇՐՋԱՆԻՆ

Պահքի շրջանին, ընկերային ձեռնարկներ ու տօնախմբութիւններ (ներառեալ՝ հարսանիքներ) տեղի չեն ունենար, որովհետեւ Պահքը աղօթքի, խորհրդածութեան եւ ներհայեցողութեան ժամանակաշրջան մըն է՝ Մեր Տիրոջ յարութեան նախապատրաստուելու համար։ Կը թելադրենք մեր հաւատացեալներուն եւ եկեղեցւոյ հետ կապուած բոլոր կազմակերպութիւններուն, որ այս աւանդութիւնը յարգեն՝ ձեռնարկներ ծրագրելու ժամանակ։ 

ՄԵԾ ՊԱՀՔԻ ՅԱՅՏԱԳՐԻ ԵՐԿՐՈՐԴ ՇԱԲԱԹԸ

Չորեքշաբաթի, 4 Մարտի երեկոյեան, Ս ․ Լուսաւորիչ Մայր եկեղեցւեյ մէջ տեղի ունեցաւ Մեծ Պահքի յայտագրի երկրորդ բաժինը, Ազգ ․ Առաջնորդարանի Քրիստոնէական Դաստիարակութեան բաժանմունքի եւ Մայր Եկեղեցւոյ Տիկնանց Միութեան հովանաւորութեամբ։ Եկեղեցական կարճ արարողութենէն ետք, օրուան դասախօս՝ Արժ ․ Տ ․ Վահան քհն ․ Գույումճեանը ներկայացուց՝ «Ներքին գեղեցկութիւնը — Հասկնալ յատուկ կարիքներ ունեցող մարդոց» շահեկան նիւթը, հետեւելով Արամ Ա ․ Վեհափառ Հայրապետի կողմէ 2020 թուականի հռչակումին՝ իբրեւ յատուկ խնամքի կարօտ հայորդիներու տարի։ Յայտագիրը կը հովանաւորէր Գերապատիւ Տ ․ Սահակ Ծ ․ Վրդ ․ Եմիշեան։ Եզրափակումը, ինչպէս միշտ, ընթրիքով կատարուեցաւ։ Երէկ գիշերուան դասախօսութիւնը եւս ուղղակի հեռասփռուած էր։ Ներկայ ըլլալու առիթ չունեցողները կրնան դիտել սեղմելով այստեղ։ ։ 

ԱՅՍ ՇԱԲԹՈՒԱՆ ԽՈՐՀՐԴԱԾՈՒԹԻՒՆԸ

Այս շաբթուան խորհրդածութեան մէջ, Տակլըսթընի (Նիւ Եորք) Ս․ Սարգիս եկեղեցւոյ հոգեւոր հովիւ՝ Տ․ Նարեկ քհն․ Թրթռեան, կ՛անդրադառնայ Անառակի Որդիի առակին։ 

ԱՐՁԱՆԱԳՐՈՒԵՑԷՔ «Ս. ԳՐԻԳՈՐ ՏԱԹԵՒԱՑԻ» 34ՐԴ ԱՄԱՌՆԱՅԻՆ ԼՍԱՐԱՆԻՆ

«ՄԿՐՏՈՒԹԵԱՆ ԻՄԱՍՏԸ»

Երրորդ բաժին, 3:Գործք Առաքելոց 2, Շանթ Ա. Սրկ. Գազանճեան

Ազգ. Առաջնորդարանի որբերու հովանաւորութեան ծրագիրը հաստատուած է 1993ին եւ կը շարունակէ հանդիսանալ Առաջնորդարանիս Հայաստանի ու Արցախի ծրագիրներուն առանցքը։ Հովանաւորուած երեխաները կանոնաւորապէս կը թղթակցին իրենց հովանաւորին հետ։ Անոնց նամակներէն նմոյշներ կը ներկայացնենք՝ միայն անունները յիշելով, ինքնութիւնը գաղտնի պահելու համար։  Այս շաբթուան նամակը գրած է Գարիկը, որուն հովանաւորները տէր եւ տիկ. Վահէ եւ Յասմիկ Տոմպալակեաններն են։  

«Բարեւ, սիրելի հովանաւոր,  Ես Գարիկ …… եմ, 9 տարեկան։ Ապրում եմ Գիւմրիում եւ սովորում եմ թիւ 30 դպրոցի 4րդ դասարանում։ 3րդ դասարանը աւարտեցի գերացանց առաջադիմութեամբ եւ էլ շարունակում եմ լաւ սովորել։ Այս տարի մեր ընտանիքում աւելացաւ եւ մէկ շունիկ՝ Մոնին, նա մեր շան՝ Միկիի ձագուկն է։ Ես շատ եմ սիրում Մոնիի հետ խաղալ։ Ուզում եմ շնորհակալութիւն յայտնել Ձեզ, որ շարունակում էք ինձ հովանաւորել։ Աստուած օրհնի Ձեզ։ Ձեր սիրելի՝ Գարիկ» 

ՈՐԲ ԵՐԵԽԱՅ ՄԸ ԿԸ ՍՊԱՍԷ ՁԵՐ ՀՈՎԱՆԱՒՈՐՈՒԹԵԱՆ

Եթէ կ՚ուզէք Ազգ. Առաջնորդարանի ցուցակին մէջ սպասող որբ երեխայ մը հովանաւորել,   սեղմեցէք այստեղ  արագ ու դիւրին առցանց հովանաւորութեան համար։ Այլապէս, կրնաք Առաջնորդարանիս հետ կապուիլ ելեկտրոնային նամակով ( sophie@armenianprelacy.org )    կամ հեռաձայնով (212-689-7810)։

ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆԱԿԱՆՆԵՐՈՒ ՀՈՎԱՆԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ

«Մեծն Ներսէս» բարեսիրական եւ հասարակական կազմակերպութիւնը այժմ ընդլայնած է իր ծրագիրը, ընդգրկելով բոլոր այն որբերը, որոնք 18 տարեկանը բոլորելէ ետք իրենց կրթութիւնը կը շարունակեն բարձրագոյն ուսման հաստատութեան մը մէջ։ Ձեր տարեկան նպաստը՝ 250 տոլար, պիտի ծառայէ թեթեւցնելու կրթութեան հետ կապուած ծախսերը։ Ծրագիրը սկսած է գործադրուիլ այս տարուան սկիզբը։ Եթէ կ՚ուզէք Ազգ. Առաջնորդարանի ցուցակին մէջ Համալսարանականներու Հովանաւորութեան ծրագրով աշակերտ մը հովանաւորել, կրնաք Առաջնորդարանիս հետ կապուիլ ելեկտրոնային նամակով ( sophie@armenianprelacy.org ) կամ հեռաձայնով (212-689-7810)։

ՄԵՐ ԾՈՒԽԵՐԷՆ

ԿԱՆԱՆՑ ԿԵԴՐՈՆԻ ՏՆՕՐԷՆՈՒՀԻԻՆ ԴԱՍԱԽՕՍՈՒԹԻՒՆԸ Ս. ՍԱՐԳԻՍ ԵԿԵՂԵՑՒՈՅ ՄԷՋ

Կիրակի, Մարտ 1ին, Ս. Սարգիս եկեղեցւոյ (Տակլըսթըն, Նիւ Եորք) «Բակումեան» սրահին մէջ տեղի ունեցաւ Երեւանի Կանանց Աջակցման Կեդրոնի գործադիր տնօրէնուհի տիկ. Մարօ Մաթոսեանի դասախօսութիւնը՝ «Ընտանեկան բրտութիւն Հայաստանի մէջ եւ այլուր. ինչպէ՞ս կրնանք օգնել» նիւթին մէջ։ Հետաքրքրասէր բազմութիւն մը լեցուցած էր սրահը։ Կեդրոնին նպատակն է կիները զօրացնել, համայնքները դաստիարակել եւ շահագրգիռ կողմերը գործի լծել՝ ընտանեկան բրտութիւնը Հայաստանէն արմատախիլ ընելու համար։ Ներկայ էին Թեմիս բարեջան առաջնորդ՝ Անուշաւան Արքեպիսկոպոս, եւ եկեղեցւոյ հովիւ՝ Տ. Նարեկ քհն. Թրթռեան։ Անահիտ Ուղուրլայեան ներկայացուց տիկ. Մաթոսեանը եւ շնորհակալութիւն յայտնեց անոր՝ ընտանեկան բրտութեան մասին Հայաստանի ու Սփիւռքի մէջ գիտակցութիւն արթնցնելու ուղղուած գործունէութեան համար։ Տիկ. Մաթոսեան յայտնեց, թէ սեռերու կարծրատիպերը (gender stereotype) եւ անոր վրայ հիմնուած բրտութիւնը տարածուած են Հայաստանի մէջ։ Բացատրեց, թէ այս կարծրատիպերու մասին դաստիարակութիւնը եւ առողջ յարաբերութիւններու քաջալերանքը ընթացքի մէջ են, թէեւ անոնց գործադրութիւնը բազմաթիւ մարտահրաւէրներու դիմաց կը գտնուին։ Ան նաեւ ներկայացուց շահագրգռուած կողմերը գործի լծելու կարեւոր աշխատանքը։ Տեղի ունեցաւ հարց- պատասխանի շահեկան բաժին մը։ Այնուհետեւ, փակման խօսքով, Տ. Նարեկ քհն. շնորհակալութիւն յայտնեց տիկ. Մաթոսեանին իր կատարած աշխատանքին համար, լսարանը հրաւիրելով զօրավիգ կանգնիլ անոր։ Կանանց Աջակցման Կեդրոնի եւ անոր գործունութեան օժանդակելու վերաբերեալ, հաճեցէք կապուիլ Մարօ Մաթոսեանին հետ maro@womensupportcenter.org հասցէին։ 

Ձախէն աջ՝ Արքեպիսկոպոս Անուշաւան Դանիէլեան, Մարօ Մաթոսեան, Անահիտ Ուղուրլայեան, Արժ․ Տ․ Նարեկ քհն․ Թռթռեան 

ՄԵՐ ԴՊՐՈՑՆԵՐԷՆ

ՓՐԱՒԻՏԸՆՍԻ «ՄՈՒՐԱՏ» ՎԱՐԺԱՐԱՆԻ Ս. ՎԱՐԴԱՆԱՆՑԻ ՅԱՅՏԱԳԻՐԸ

Փետրուար 23ին «Մուրատ» ազգ. Վարժարանի աշակերտները Սրբոց Վարդանանց նուիրուած երգերու եւ բանաստեղծութիւններու գողտրիկ յայտագրով մը ջերմացուցած էին ներկաներուն սրտերը ու յոյսով լեցուցած՝ դէպի մեր ապագան։ Ահաւասիկ փոքրիկ հատուած մը այդ յայտագրէն։

«ՀԱՅ ԲՆԱԿՉՈՒԹԵԱՆ ԷԹՆՈԿՐՕՆԱԿԱՆ ՎԵՐԱԿԵՐՊՈՒՄՆԵՐԸ ԹՈՒՐՔԻԱՅԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹԻՒՆՈՒՄ (1923-2005 ԹԹ.)» Կարէն Խանլարեան Սոյն ուսումնասիրութեան նպատակն է հետազօտել Հայոց Ցեղասպանութենէն ետք Թուրքիոյ հանրապետութեան մէջ (Արեւմտեան Թուրքիայէն դուրս) գոյատեւած հայութեան ազգային-կրօնական այլափոխման ու վերափոխման գործընթացը՝ մօտաւոր գնահատումներ տալով այդ տարրի վիճակագրական եւ ժողովրդագրական պատկերին, եւ լուսաբանելով անոր հանրային կեանքի ու հոգեմտաւոր ներաշխարհի ծալքերը։ Արդարեւ, թէ՛ պատմական եւ թէ՛ արդիական կարեւոր նշանակութիւն ունեցող նիւթ մըն է։

Այս գիրքը տրամադրելի է Ազգային Առաջնորդարանի գրախանութէն։ Ստանալու համար դիմեցէք     books@armenianprelacy.org     հասցէին կամ հեռաձայնեցէք 212-689-7810 թիւին։

ԽԱՉԻԿ ԴԱՇՏԵՆՑ (մահ՝ Մարտ 9, 1974)

Վերապրող գրագէտ Խաչիկ Դաշտենց այն հեղինակներէն էր, որ Մեծ Եղեռնի նիւթին յարութիւն տուաւ Խորհրդային Հայաստանի մէջ ստալինեան արգելքի տարիներէն ետք։ Ան նաեւ Ուիլիըմ Շէյքսփիրի եւ անգլիական գրականութեան այլ դասականներու յայտնի թարգմանիչ մը եղած է։ Բուն անունով՝ Խաչիկ Տօնոյեան, ծնած է Սասնոյ շրջանի Դաշտադէմ գիւղը, Մայիս 25, 1910ին։ Ծնողքը կորսնցուցած է ցեղասպանութեան ընթացքին, եւ 1916-1926ին Մոսկուայի ՀայկականԿոմիտէի եւ Մերձաւոր Արեւելքի Նպաստամատոյցի որբանոցներուն մէջ ապրած է՝ Կարսի, Ստեփանաւանի, Թիֆլիսի եւ Լենինականի (այժմ՝ Գիւմրի) մէջ։  Միջնակարգի կրթութիւնը ստացած է Լենինականի Պոլիգոնի որբանոցին մէջ, որ Մերձաւոր Արեւելքի Նպաստամատոյցի ղեկավարութեան տակ կը գտնուէր։ Շրջանաւարտ ըլլալէն ետք, 1927-1929ին իբրեւ ուսուցիչ եւ դպրոցի վարիչ աշխատած է Հոռոմ եւ Սոգիւթլի (այժմ՝ Սառնաղբիւր) գիւղերուն մէջ, Լենինականի շրջանը։ Այլ գրողներու նման, սկսած է բանաստեղծութեամբ։ Իր առաջին քերթուածը լոյս տեսած է Լենինականի «Բանուոր» օրաթերթին մէջ, 1928ին։ Դաշտենց ծածկանունը որդեգրած է իր ծննդավայրի իբրեւ յուշ։ 1932ին աւարտած է Երեւանի պետական համալսարանի պատմա-բանասիրական ճիւղը։ Նոյն տարին, հրատարակած է իր բանաստեղծութեան առաջին հատորը՝ «Երգերի գիրք»։ Երկու տարի աշխատած է «Աւանգարդ» թերթի խմբագրատան մէջ, եւ 1934ին հրատարակած է երկրորդ գիրքը՝ «Գարնանային երգեր» (բանաստեղծութիւն)։ Նոյն տարին, Հայաստանի Գրողներու Միութեան անդամ դարձած է։ Երրորդ ժողովածուն՝ «Բոց» (1936), մեծ աղմուկ բարձրացուցած է, եւ ապահովութեան նկատառումներով՝ Դաշտենց մեկնած է Մոսկուա, ուր աշակերտած է օտար լեզուներու հիմնարկի անգլիական բաժնին։ 1940ին շրջանաւարտ ըլլալով, Դաշտենց վերադարձած է Երեւան, ուր աշխատած է գրական դաշտին մէջ մինչեւ կեանքին վերջը։ Թէեւ շարունակած է բանաստեղծութիւն գրել ու հրատարակել, բայց իր բանաստեղծական ձիրքերը իրագործած է թարգմանական կալուածին մէջ։ Հայերէնի թարգմանած է Շէյքսփիրի շարք մը թատերախաղեր («Սխալներու կատակերգութիւնը», «Անսանձ կնոջ սանձահարումը», «Տասներկրորդ գիշեր», «Ուինծըրի զուարճասէր կիներ», «Ռիչըրտ Երրորդ», «Յուլիոս Կեսար», «Լիր արքա», «Ռոմէօ ու Ճուլիէթ»), Հենրի Լոնկֆելլոյի «Հայավաթայի երգը», Ռ. Պրաունինկի «Համելինի նախշուն սրնգահարը», Ուիլիըմ Սարոյեանի «Իմ սիրտը լեռներն է», եւ այլն։ Ան նաեւ անգլերէն, անգլիական գրականութիւն եւ գեղարուեստական թարգմանութիւն դասաւանդած է Երեւանի պետական համալսարանի (1940-1941), Վալերի Բրիւսովի անուան օտար լեզուներու մանկավարժական հիմնարկի (1941-1948) եւ Կարլ Մարքսի անուան փոլիթեքնիք հիմնարկի մէջ (1960-1966, այժմ՝ Հայաստանի պետական ճարտարագիտական համալսարան)։ Գրած է անգլերէնի դասագիրքեր Հայաստանի դպրոցներու եւ հայերէնի դասագիրքեր՝ Սփիւռքի դպրոցներու համար։ 1965-1974ին Գիտութիւններու Ակադեմիայի արուեստի հիմնարկի շէյքսփիրագիտական կեդրոնի աւագ գիտաշխատող եղած է։ 1965ին թեկնածուական աւարտաճառը պաշտպանած է Պայրընի եւ հայերու հետ կապերուն մասին, որ «Բայրոնը եւ հայերը» մենագրութեան նիւթ եղած էր 1959ին։ Միջոցին, Դաշտենցի «Խոդեդան» վէպը (1950) ծանօթ դարձուց անոր անունը թէ՛ Հայաստանի եւ թէ՛ Սփիւռքի մէջ, մանաւանդ ժամանակի մը, երբ 1915ի ողբերգութիւնն ու սասունցիներու վերապրումը լռութեան մատնուած էին։ Վէպը ունեցած է եօթը հրատարակութիւն 1950ական թուականներուն, որոնցմէ երեքը Երեւանի մէջ (1950, 1956 եւ 1960) եւ չորսը Պէյրութի (1951, 1958) եւ Գահիրէի (1958, 1959) մէջ, ինչ որ առանձնայատուկ երեւոյթ մըն էր հայկական տպագրութեան տարեգրութեան մէջ։ Դաշտենցի վիպագրական ծրագիրը իր աւարտին պիտի հասնէր «Ռանչպարների կանչը» վէպով, որ յետմահու լոյս տեսած է 1979ին, ուր նկարագրած է հայ ֆետայիներու պայքարը թրքական բռնատիրութեան դէմ։ Խաչիկ Դաշտենց ստացած է Հայաստանի վաստակաւոր գործիչի տիտղոսը(1967) եւ Հայաստանի Գերագոյն Սովետի նախագահութեան պատուոյ գիրը (1970)։ 1974ին Վայմարի (Գերմանիա) Շէյքսփիրեան Ընկերութեան անդամ ընտրուած է՝ Շէյքսփիրի ուսումնասիրութեան եւ թարգմանութեան գործին մէջ իր ունեցած վաստակին համար։ Մահացած է Մարտ 9, 1974ին, Երեւանի մէջ։

Այս սիւնակին նախորդ գրութիւնները կրնաք գտնել Առաջնորդարանիս կայքէջին մէջ  ( www.armenianprelacy.org ).

ԿԱՅՍԵՐԱԿԱՆ ԲԱՌԸ

Հռոմը առաջին կայսրութիւնը ստեղծած չէ, այսուհանդերձ Հռոմէական կայսրութիւնը թերեւս պատմութեան ամենէն ազդեցիկներէն մէկը եղած է։ Լատիներէն imperium բառը արեւմտեան լեզուներու մեծ մասին մէջ թափանցած է, ինչպէս եւ կայսր դառնալու կոչուած, այդ ճամբուն սպաննուած Յուլիոս Կեսարի մականունը, նոյնիսկ անոր որդեգիրը՝ Օկտաւիանոսը, Հռոմի առաջին կայսրը դարձած է՝ Օգոստոս Կեսար անունով։ Caesar բառը «հզօր տիրակալ» իմաստով ծանօթ է անգլերէնի մէջ։ Սակայն, այլ լեզուներու պարագային, ան ստացած է «կայսր» իմաստը։ Ամենէն ծանօթ օրինակներն են՝ գերմաներէն Kaiser եւ ռուսերէն czar բառերը։ Թէեւ գերմաներէն եւ ռուսերէն բառերը լատիներէնէ բխած են, սակայն հայերէնի պարագան տարբեր է։ Կայսր բառը, թէեւ գերմաներէնին այնքան մօտիկ կը հնչէ, լատիներէնէ ածանցուած չէ (լատիներէն փոխառութիւնները հազուագիւտ են հայերէնի մէջ, քանի որ Հռոմի ազդեցութիւնը նուազագոյնն էր Հայաստանի համար), այլ՝ յունարէնէ։ Աստուածաշունչը հայերէնի թարգմանուած ըլլալով յունական Եօթանասնից թարգմանութենէն, տրամաբանօրէն հայ թարգմանիչները յունարէն kaisar բառը թարգմանած են՝ կայսր ։ Գրեթէ տասնըվեց դար, կայսր փոխառութիւնը այս իմաստով գոյատեւած է եւ զանազան ածանց ու բարդ բառերու ծնունդ տուած։ Անոնց շարքին կը պատկանին կայսրութիւն եւ կայսրուհի բառերը։ Կայսր բառին գրաբարեան սեռական հոլովը՝ կայսեր, նոյնութեամբ անցած է աշխարհաբարին, եւ հետեւաբար ածականը կայսերական է եւ ո՛չ թէ «կայսրական»։ Նոյնը կը պատահի կայսերապաշտութիւն բառին (“imperialism”)։ Այս բառը, սակայն, միայն կը գործածուի արեւմտահայերէնի մէջ։ Արեւելահայերէնը վարժ է օտար բառեր փոխ առնելու գաղափարին, գլխաւորաբար՝ ռուսերէնի ճամբով, հաւատալով, որ հայերէն տառերով գրելը այդ օտար բառերը մոգականօրէն կը «հայացնէ»։ Ահա թէ ինչպէս անթիւ օտար բառերու կը հանդիպինք բանաւոր ու գրաւոր արեւելահայերէնի մէջ, որոնք իրենց հայերէն համարժէքները ունին։ Հակառակ անոր, որ արեւելահայերէնը կայսրութիւն բառը կը գործածէ, կարծէք չի կրնար հանդուրժել imperialism բառի հայերէն համարժէքին եւ, հետեւաբար, կը նախընտրէ իմպերիալիզմ գործածել, որ ֆրանսերէն imperialisme բառն է՝ ռուսական ճանբով հասած։

Այս սիւնակին նախորդ գրութիւնները կրնաք գտնել Առաջնորդարանիս կայքէջին մէջ   (  www.armenianprelacy.org  ).

ՄԵՐ ԱՐԽԻՒՆԵՐԷՆ

Գարեգին վրդ. Սարգիսեան եւ Յովհաննէս ԻԳ. Պապը Վատիկանեան Բ. համաժողովին (1962)։ Այս համաժողովի գումարումով, Յովհաննէս Պապը կը յուսար վերանորոգել եկեղեցական կեանքը, քրիստոնէական միասնութեան սատարել եւ ժամանակակից աշխարհին հետ միասնաբար աշխատիլ՝ արդի պայմաններու եւ խնդիրներու ըմբռնումին համար։ Օգոսոտս 1962ին, Եկեղեցիներու Համաշխարհային Խորհուրդի կեդրոնական վարչութեան ժողովին, երկու հայկական կաթողիկոսութիւնները (Էջմիածին եւ Կիլիկիա) ընդունուեցան իբրեւ լիակատար անդամներ։ Այնուհետեւ, Հայ Եկեղեցին իր բաժինը բերած է Եկեղեցիներու Համաշխարհային Խորհուրդի գործունէութեան՝ ուղղակի եւ գործօն կերպով, ներառեալ անոր ղեկավարութեան մասնակցութիւնը երկու նշանաւոր հոգեւորականներու արտակարգ ծառայութիւններով՝ Կիլիկիոյ Գարեգին Բ ․ եւ ապա Էջմիածնի Կաթողիկոս Գարեգին Ա. նաեւ Կիլիկիոյ Կաթողիկոս Արամ Ա., որ Եկեղեցիներու Համաշխարհային Խորհուրդը ղեկավարեց իբրեւ կեդրոնական վարչութեան ատենապետ՝ պաշտօնավարելով երկու շրջան։

ՊԱՅՄԱՆԱԺԱՄԸ՝ ԵՐԵՔՇԱԲԹԻ ԵՐԵԿՈՅԵԱՆ

Ձեր ուշադրութեան կը յանձնենք, որ “Crossroads”ի խմբագրութեան հասցէին ( crossroads@armenianprelacy.org ) թղթակցութիւններ, լուսանկարներ եւ ժամանակացոյցի նիւթեր առաքելու պայմանաժամը, այսուհետեւ, Երեքշաբթի երեկոյեան է։ Հաճոյքով կ՚ընդունինք ու կը հրատարակենք խմբագրութեան ուղղուած ձեր անգլերէն կամ հայերէն նամակները։ 

ՄԱՐԻ ԳՈՒՅՈՒՄՃԵԱՆԻ ՅՕՐԻՆՈՒՄՆԵՐԸ՝ ԱՏՈՄ ԷԿՈՅԵԱՆԻ ՖԻԼՄԵՐՈՒՆ ՀԱՄԱՐ

Ամերիկահայ երգահան Մարի Գույումճեան յօրինած է եղանակներ՝ գանատահայ բեմադրիչ Ատոմ Էկոյեանի շարք մը անտիպ տեսարաններու եւ անձնական կարճ շարժանկարներու համար, որոնք Մարտ 27ին պիտի ցուցադրուին «Մեթրոփոլիթըն» թանգարանին մէջ, մաս կազմելով MetLiveArtsի պատուէրին։ Գույումճեանի լարային քառեակները՝ «Պէյրութի ռումբեր» եւ «Լուռ կռունկներ», կը հետազօտեն իր ընտանիքին պատմութիւնը լիբանանեան քաղաքացիական պատերազմին եւ Հայոց Ցեղասպանութեան ընդմէջէն՝ վերապրողներու վկայութիւններու եւ փաստաթուղթերու միջոցով։  «Նիւ Եորք Թայմզ»ը վերջերս տեղեկացուցած է, որ 2020-21ի եղանակին՝ Նիւ Եորքի Ֆիլհարմոնիք նուագախումբը Մարի Գույումճեանէն գործեր պիտի մեկնաբանէ։ Վերջինս մասնակցած էր Ազգ. Առաջնորդարանի «Միւզիքըլ Արմինիա» յայտագրին՝ 2018 թուականին։ 

ՁԵՌՆԱՐԿՆԵՐՈՒ ԺԱՄԱՆԱԿԱՑՈՅՑ

5 Մարտ — «Երկլեզուութիւն. բազմաթիւ աշխարհներու մէջ սորվելու եւ ապրելու մարտահրաւէրներն ու օգուտները» խորագրով քննարկումը։ Կը ներկայացուի NAASR / «Գալուստ Կիւլպէնկեան» հիմնարկութեան հայոց ժամանակակից հարցերու մասին դասախօսութիւններու շարքին մէջ։ Երեկոյեան ժամը 7:30ին, Հարվըրտ համալսրանի գիտութեան կեդրոնին մէջ (Գեմպրիճ, Մասաչուսեթս)։ 14 Մարտ — «Սիամանթօ» լսարանի յաջորդ հանդիպումը Ազգ. Առաջնորդարանին մէջ, ժամը 10:00էն 12:30։ Տեղեկութիւններու համար, կապուեցէք Ուսումնական Խորհուրդի վարիչ տնօրէն տիկ. Մարի Կիւլիւմեանին հետ (anec@armenianprelacy.org կամ 212-689-7231)։ 14 Մարտ —Ազգ. Առաջնորդարանի Pillars ծրագրի ձեռնարկ՝ Ուայթընզվիլի Ս. Աստուածածին եւ Ուստըրի Ս. Երրորդութիւն եկեղեցիներուն մէջ։   15 Մարտ — Ազգ. Առաջնորդարանի 37րդ տարեկան «Միւզիքըլ Արմինիա» համերգ, կէսօրէ ետք ժամը 2:00ին, Carnegie Hallի Weill համերգասրահին մէջ (West 57th Street at Seventh Avenue, New York City)։  22 Մարտ —«Հեռանկարներ» համոյթը, սրնգահար Սաթօ Մուղալեանի ղեկավարութեամբ, կը ներկայացնէ «Մութ աչքեր / Նոր աչքեր. Հայկական երաժշտութեան տօն», «Զուլալ» եռեակի մասնակցութեամբ: Ծրագիրը կ՛ընդգրկէ Մեծ Պահքի շարականներ, գիւղական երգեր, Ալան Յովհաննէսի եւ Արամ Խաչատուրեանի յօրինումներ, ինչպես նաեւ Կոմիտաս Վարդապետի բազմաթիւ գործեր: Ժամը 19: 00-ին, Նիւ Եորքի Սուրբ Յովհաննէս տաճարէն ներս (Cathedral of St. John the Divine), St. James մատուռ: Դռները կը բացուին ժամը 6:30-ին ․ մուտքը՝ անվճար: 27 Մարտ — «Անոնք իմ կղզիս պիտի առնեն»։ Երաժիշտ Մարի Գույումճեանի նոր յօրինումներ՝ Ատոմ Էկոյեանի անտիպ տեսարաններու եւ խիստ անձնական կարճ ֆիլմերու ներշունչումով, «Մեթրոփոլիթըն» թանգարանի պատուէրով։ Երեկոյեան ժամը 7:00ին, The Grace Rainey Rogers լսարանին մէջ, «Մեթրոփոլիթըն» թանգարան։ 28 Մարտ —“Faith Building Women 2020 Symposium”։ Աստուածաշունչի մէջ կիներու ներկայութիւնը ընդգծելու կոչուած համագումար մը՝ Ս. Պետրոս եկեղեցւոյ չափահասներու քրիստոնէական դաստիարակութեան բաժանմունքի կազմակերպութեամբ։ Համագումարը տեղի պիտի ունենայ Ս. Երրորդութիւն եկեղեցւոյ մէջ (Գեմպրիճ, Մասաչուսեթս)։ Գլխաւոր բանախօսներ՝ դոկտ. Ռոպերթա Ըրվայն եւ Արփի Նագաշեան։ 29 Մարտ —ՀՕՄի Նիւ Ճըրզիի «Շաքէ» մասնաճիւղը կը ներկայացնէ Գեւ Օրգեանը։ Կէսօրէ ետք ժամը 4:00ին, Ս. Ղեւոնդեանց եկեղեցւոյ «Ապաճեան» սրահին մէջ։  4 Ապրիլ —Նորթ Անտովըրի Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչ եկեղեցւոյ նորակառոյց գմբէթի խաչի օծում։ 4 Ապրիլ —Prelacy Parish Partnership ծրագրի ձեռնարկ՝ Ուաթըրթաունի Ս. Ստեփանոս եկեղեցւոյ մէջ։  13-16 Մայիս —Արեւելեան թեմի Ազգային Երեսփոխանական Ժողով, հիւրընկալութեամբ՝ Ֆիլատելֆիայի Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչ եկեղեցւոյ։ Հոգեւորականաց համագումարը պիտի սկսի Չորեքշաբթի, 13 Մայիսին, իսկ Երեսփոխանական Ժողովը՝ Հինգշաբթի, 14 Մայիսին։ Ժողովը իր աւարտին կը հասնի Շաբաթ, 16 Մայիսին։    17 Մայիս —Ս. Լուսաւորիչ Մայր Եկեղեցի (Նիւ Եորք)։ Հանդիպում՝ պատմաբան ու գրագէտ Ռուբինա Փիրումեանի հետ։ 31 Մայիս —Տակլըսթընի (Նիւ Եորք) Ս. Սարգիս նորակառոյց եկեղեցւոյ 30ամեակի ճաշկերոյթ։ 28 Յունիս—5 Յուլիս —Ս. Գրիգոր Տաթեւացի ամառնային ծրագրի 34րդ տարեշրջանը՝ 13էն 18 տարեկան պատանիներու համար, տեղի պիտի ունենայ St. Mary of Providence Centerին մէջ (Էլվերսըն, Փենսիլվէնիա)՝ Ազգ. Առաջնորդարանի Քրիստոնէական Դաստիարակութեան բաժանմունքի հովանաւորութեամբ։ Տեղեկութիւններու համար, հաճեցէք սեղմել այստեղ կամ կապ հաստատել գրասենեակի վարիչ տնօրէն՝ Շանթ Գազանճեանի հետ, հեռաձայնելով 212-689-7810 թիւին կամ գրելով arec@armenianprelacy.org հասցէին։    4 Հոկտեմբեր —Նիւ Պրիթընի (Քընէթիքըթ) Ս. Ստեփանոս եկեղեցոյ 95ամեակի տօնախմբութիւն։ 17 Հոկտեմբեր — Hye Kef 5 տարեկան պարի երեկոն, կազմակերպութեամբ՝ “Ամերիկայի Հայ Բարեկամներ”ու կողմէ։ Կը մասնակցին՝ Սթիւ Ոսպիկեան Jr., Մալ Պարսամեան, Ճան Պէրպէրեան, Արա Տինքճեան եւ Ճէյսըն Նարոյեան։ DoubleTree պանդոկ, Անտովըր, Մասաչուսեթս։ ԱյցելեցէքArmenianFriendsofAmerica.org կամ հեռաձայնեցէք Շաքէին՝ 978-808-0598 թիւին։ 15 Նոյեմբեր —Ազգ. Առաջնորդարանի Գոհաբանութեան ճաշկերոյթ։   28 Նոյեմբեր —Փրաւիտընսի (Ռոտ Այլընտ) Ս. Վարդանանց եկեղեցոյ 80ամեակի տօնախմբութիւն, հովանաւորութեամբ՝ Անուշաւան Արքեպիսկոպոսի։ Rhodes-on-the-Pawtuxet, Քրանսթըն (Ռոտ Այլընտ)։

Follow us on Social Media

‌ ‌

The Armenian Prelacy  Tel: 212-689-7810 ♦ Fax: 212-689-7168 ♦ Email: email@armenianprelacy.org Visit the Catholicosate webpage at  http://www.armenianorthodoxchurch.org/en/