31 Յունուար, 2019

«ՀԱՅ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԱՐԻ». ՎԵՀԱՓԱՌԻՆ ՈՒՂԵՐՁԸ ՓԵՏՐՈՒԱՐ 10ԻՆ ՊԻՏԻ ԿԱՐԴԱՑՈՒԻ ԵԿԵՂԵՑԻՆԵՐՈՒ ՄԷՋ

Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Արամ Ա. Կաթողիկոսը «Հայ Մամուլի Տարի» հռչակած է 2019 թուականը։ Կիրակի, 10 Փետրուարին, թեմիս բարեջան առաջնորդ Գերշ. Տ. Անուշաւան արք. Դանիէլեանի հրահանգով, Վեհափառ Հայրապետի 2019ի ուղերձը պիտի կարդացուի թեմի բոլոր եկեղեցիներուն մէջ՝ Ս. Պատարագի ընթացքին։ Նորին Սրբութիւնը կը գրէ, թէ լիբանանահայ մամուլի ներկայացուցիչներու հետ վերջերս տեղի ունեցած հանդիպումէ մը ետք, յարմար նկատած է՝ այս տարի հայ մամուլը մեծարել ։ Ընդունելով հանդերձ, որ արդի ժամանակներուն «մամուլ» հասկացութիւնը աւելի լայն սահմանում մը ստացած է, Կաթողիկոսը կ՚ընդգծէ, որ խօսքը գլխաւորաբար տպագիր մամուլի մասին է՝ օրաթերթեր ու պարբերականներ։ Վեհափառ Հայրապետը տպագիր հաղորդակցութեան հնագոյն ձեւերուն ակնարկ մը նետելէ ետք, կը կեդրոնանայ առաջին հայ թերթին՝ «Ազդարար«ի (Կալկաթա), եւ աշխարհի չորս ծագերուն հայ մամուլի յետագայ աճին վրայ։  Վեհափառ Հայրապետը Կիլիկիոյ Կաթողիկոսութեան իրաւասութեան տակ գտնուող թեմերուն հրահանգած է, որ այս առիթով 2019 թուականի ընթացքին հայ մամուլի պատմութիւնն ու դերը լուսաբանեն տարբեր ձեռնարկներով՝ դասախօսութիւններ, դասախօսական շարքեր, գիտաժողովներ, ցուցահանդէսներ, գիրքերու հրատարակութիւններ, եւ այլն։

ԱՌԱՋՆՈՐԴԸ ՆՈՐԹ ԱՆՏՈՎԸՐԻ ՄԷՋ

Առաջնորդ Սրբազան Հայրը եւ ծխականներ՝ Ս. Պատարագէն ետք  

Դպիրներու ձեռնադրութիւն

Կիրակի, 27 Յունուարին, Անուշաւան արքեպիսկոպոս Նորթ Անտովըր (Մասաչուսեթս) այցելեց, նախագահելով Ս. Գրիգոր եկեղեցւոյ 49ամեակին։ Առաջին անգամն էր, որ Սրբազան Հայրը այս ծուխը կ՚այցելէր` իբրեւ առաջնորդ։ Ս. Պատարագի ընթացքին, Անուշաւան արք. ձեռնադրեց չորս դպիրներ՝ Զարեհ Յ ․ Պիւլպիւլեան, Արամ Օզունեան, Էտուըրտ Կէֆնի եւ Արմէն Գուրգունեան։ Երիտասարդ Զ. Պիւլպիւլեան նաեւ ստացաւ ուրար կրելու իրաւունք, իսկ դպրապետուհի Քնարիկ Ներկարարեան՝ օրհնուած քօղ։ Իր քարոզին մէջ, Առաջնորդ Սրբազան Հայրը խօսեցաւ ծառայութեան մասին, գնահատելով չորս նոր դպիրներուն եւ տիկ. Ներկարարեանի մնայուն ծառայութիւնը։ Բոլորս ալ դեր մը ունինք Աստուծոյ ծառայութեան մէջ,- ըսաւ Սրբազան Հայրը,- եւ ամէն ոք պարտաւոր է ծառայել՝ եկեղեցւոյ համայնքի եւ Քրիստոսի անունին փառքին համար։ Յաւարտ Ս. Պատարագին եւ յատուկ հոգեհանգտեան պաշտօնին՝ բոլոր հանգուցեալ վարչականներուն, բարերարներուն եւ աշխատողներուն յիշատակին, յատուկ ճաշկերոյթ մը տեղի ունեցաւ եկեղեցւոյ «Ճաֆարեան» սրահին մէջ՝ Անուշաւան արքեպիսկոպոսի նախագահութեամբ։ Բարի գալուստի խօսքէն ետք, պրն. Գրիգոր Աֆարեան անդրադարձաւ անցեալ տարուան կարգ մը յաջողութիւններուն եւ մարտահրաւէրներուն։ Գլխաւոր բանախօսը Արեգ սրկ. Գալայճեանն էր, որ պերճախօս կերպով անդրադարձաւ Սրբազան Հօր եւ այն բազմաթիւ ձեւերուն, որոնցմով ան քաջալերած ու աջակցած էր Ս. Գրիգոր եկեղեցւոյ համայնքին՝ առաջնորդական փոխանորդութեան տարիներուն։ Հոգեւոր հովիւ Տ. Ստեփան քհնյ. Պալճեան շնորհակալութիւն յայտնեց տարբեր յանձնախումբերուն եւ կամաւորներուն ծառայութեան համար։ Խօսելով Անուշաւան Սրբազան Հօր մասին, շեշտը դրաւ նորընտիր առաջնորդին ունեցած ազդեցութեան՝ իր կեանքին ու ծառայութեան վրայ։ Առաջնորդ Սրբազան Հայրը քաջալերեց համայնքը, որ ուժեղ մնայ եւ շարունակէ բարձր պահել իր նուիրումը Հայ Եկեղեցւոյ ու ազգին։ Տօնախմբութեան աւարտին, կիրակնօրեայ վարժարանի օգնական Մելինէ Ալմասեան, որ վերջերս Առաջնորդարանի երիտասարդական ղեկավարութեան մրցանակը ստացած էր, տարեդարձի կարկանդակ մը ներկայացուց Անուշաւան արքեպիսկոպոսին։

ԳԻՐՔԻ ՆԵՐԿԱՅԱՑՈՒՄ՝ ԱՌԱՋՆՈՐԴ ՍՐԲԱԶԱՆ ՀՕՐ ՆԱԽԱԳԱՀՈՒԹԵԱՄԲ

Կիրակի, 2 Փետրուարին, Անուշաւան արքեպիսկոպոս Ս. Պատարագին պիտի նախագահէ Ս. Սարգիս եկեղեցւոյ մէջ, Տակլըսթըն։ Յաւարտ Ս. Պատարագի, Սրբազան Հայրը պիտի նախագահէ ու մասնակցի վերջերս հրատարակուած՝ Համաստեղի «Աղօթարան»ի երկլեզու թարգմանութեան ներկայացումին։ Գիրքը թարգմանուած ու հրատարակուած էր Անուշաւան Սրբազան Հօր ընտրութեան ու արքեպիսկոպոսական աստիճանի տուչութեան առիթով, եւ ներկաներուն բաժնուած՝ անցեալ 2 Դեկտեմբերին տեղի ունեցած ճաշկերոյթին։ Այս բացառիկ եւ հոգեպարար հրատարակութիւնը (դոկտ. Վարդան Մատթէոսեանի անգլերէն թարգմանութեամբ) կարելի է ապսպրել Առաջնորդարանիս գրախանութէն։

ԸՆԴՈՒՆԵԼՈՒԹԻՒՆ՝ «ՕՐՈՐԱ» ՆԱԽԱՁԵՌՆՈՒԹԵԱՆ ՀԱՄԱՐ

Կիրակի, 27 Յունուարի երեկոյեան, Անուշաւան արքեպիսկոպոս ներկայ գտնուեցաւ հիւրասիրութեան մը, որ «Օրորա» մարդասիրական նախաձեռնութեան համար կազմակերպուած էր Արեւելեան թեմի (էջմիածնական) Առաջնորդարանին մէջ, Նիւ Եորք։ Առաջնորդ Սրբազան Հայրը փակման խօսքն ու աղօթքը կատարեց։

ԱՆՈՒՇԱՒԱՆ ՍՐԲԱԶԱՆ ՀԱՅՐԸ ԿԸ ՀԱՆԴԻՊԻ ՅՈՅՆԵՐՈՒ ԱՌԱՋՆՈՐԴԻՆ ՀԵՏ

Երեքշաբթի, 29 Յունուարին, թեմիս բարեջան առաջնորդ Անուշաւան արքեպիսկոպոս հանդիպում մը ունեցաւ 1999էն Ամերիկայի Յոյն Ուղղափառ Եկեղեցւոյ առաջնորդ՝ Դեմետրիոս արքեպիսկոպոսին հետ։ Երկու առաջնորդները զիրար ճանչցած են բազմաթիւ տարիներէ ի վեր, մասնաւորի այն տարիներէն, երբ Անուշաւան Սրբազան Հայրը կը ծառայէր որպէս՝ Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկոսութեան միջ-եկեղեցական յարաբերութիւններու պատասխանատու, Միացեալ Նահանգներու մէջ։ Տեղի ունեցաւ մտքերու փոխանակում՝ աշխարհի քրիստոնեաները շահագրգռող զանազան հարցերու մասին։ Երկու առաջնորդները խոստացան միասնաբար աշխատիլ՝ ներդաշնակութեան ու եղբայրութեան ոգիով։

ԿԻՊՐՈՍԻ ԿԱԹՈՂԻԿՈՍԱԿԱՆ ՓՈԽԱՆՈՐԴԻՆ ԱՅՑԵԼՈՒԹԻՒՆԸ

Երեքշաբթի, 29 Յունուարի առաւօտեան, Կիպրոսի թեմի կաթողիկոսական փոխանորդ Գերշ. Տ. Խորէն արք. Տողրամաճեան եւ Ազգային Վարչութեան ատենապետ պրն. Սեպուհ Արմենակեան պաշտօնական այցելութիւն մը տուին թեմիս առաջնորդ Գերշ. Տ. Անուշաւան արք. Դանիէլեանին: Երկու սրբազանները, շուրջ 45 վայրկեան հանդիպելէ եւ զանազան հարցեր արծարծելէ ետք, միասնաբար ճաշեցին Առաջնորդարանի պաշտօնէութեան եւ Նիւ Եորքի Ս. Լուսաւորիչ Մայր Եկեղեցւոյ հոգեւոր հովիւ Տ. Մեսրոպ Քհնյ. Լագիսեանին հետ: Յետմիջօրէին, հիւրերը այցելեցին նաեւ 103ամեայ Մայր Եկեղեցին:

«ՄԻՒԶԻՔԸԼ ԱՐՄԻՆԻԱ» 2019

1982էն ի վեր Ազգային Առաջնորդարանը կը ներկայացնէ տարեկան «Միւզիքըլ Արմինիա» համերգը՝ հայազգի բազմաթիւ տաղանդաւոր արուեստագէտներ բերելով լուսարձակի տակ։ Այս տարուան համերգը տեղի պիտի ունենայ Կիրակի, 17 Մարտին, կէսօրէ ետք ժամը 2:00ին։ Ասիկա շարքի 36րդ համերգն է, որուն պիտի մասնակցին Քարա Պօղոսեան (ջութ), Էդուարդ Պօղոսեան (թաւջութակ) եւ Վաչէ Ճամպազեան (դաշնակ)։ Յայտագրին մաս կը կազմեն Պախի, Պէթհովէնի, Պրամզի, Կոմիտաս վարդապետի, Միրզոյեանի եւ Սպենդիարեանի գործեր։ Համերգը տեղի պիտի ունենայ «Գառնըկի» սրահի Weill Recital Hallին մէջ (West 57 th  Street & Seventh Avenue, Նիւ Եորք)։ Տոմսակները (25 տոլար) կարելի է ապահովել «Գառնըկի» սրահէն (212-247-7800) կամ Ազգ. Առաջնորդարանէն (212-689-7810)։ Առաջնորդարանը այս տարեկան համերգը կը ներկայացնէ իբրեւ՝ համայնքի գեղարուեստական իրագործումներու նպաստ մը, մեծաւ մասամբ շնորհիւ խումբ մը նուիրեալ հովանաւորներու, որոնք ամէն տարի իրենց նիւթական օժանդակութիւնը կը բերեն՝ ծախսերը հոգալու եւ տոմսակներու գինը մատչելի պահելու համար։ «Միւզիքըլ Արմինիա»յի հովանաւոր դարձէք Ինչպէս ըսինք, տարեկան այս համերգներուն մուտքի գինը 36 տարուան ընթացքին մատչելի մնացած է շնորհիւ հովանաւորներու աջակցութեան։Իբրեւ հովանաւոր, դուք կարեւոր նպաստ մը կրնաք բերել տաղանդաւոր երաժիշտներու զարգացումին ու յաջողութեան։ Բոլոր նուիրատուներուն անունները կը յիշուին համերգի յայտագրին մէջ։ Հովանաւորութեան տեսակներն են՝ Diamond $1.000, Platinum $500, Gold $300, Silver $200. Diamond, Platinum, եւ Gold հովանաւորները երկու անվճար տոմսակներ կը ստանան։ Յաւելեալ տեղեկութիւններ ստանալու կամ «Միւզիքըլ Արմինիա»յի հովանաւոր դառնալու համար, հաճեցէք կապ հաստատել իմակով ( sophie@armenianprelacy.org ) կամ հեռաձայնով (212-689-7810 x26) Սոֆիին հետ։

ԱՍՏՈՒԱԾԱՇՈՒՆՉԻ ԸՆԹԵՐՑՈՒՄՆԵՐ

ԿԻՐԱԿԻ, 3 ՓԵՏՐՈՒԱՐ Գ. ԿԻՐԱԿԻ Ս. ԾՆՈՒՆԴԷՆ ԵՏՔ  ՅՈՎՀԱՆՆԷՍ 6:39-47 Զիս ղրկող Հօրս կամքն է, որ չկորսնցնեմ ո՛չ իսկ մէկը բոլոր անոնցմէ՝ որ ինծի տուաւ, այլ յարուցանեմ զայն վերջին օրը: Հօրս կամքը հետեւեալն է.- Ով որ տեսնէ Որդին եւ հաւատայ անոր՝ յաւիտենական կեանք պիտի ունենայ, եւ ես պիտի յարուցանեմ զայն վերջին օրը: Հրեաները սկսան տրտնջալ իրեն դէմ, որովհետեւ ըսած էր՝ թէ «Ես եմ երկինքէն իջած հացը», եւ կը հարցնէին. – Այս մարդը Յովսէփի որդին՝ Յիսուսը չէ՞, որուն հայրն ու մայրը կը ճանչնանք. ինչպէ՞ս ուրեմն կ’ըսէ՝ «Ես երկինքէն իջայ»: Յիսուս անոնց պատասխանեց. – Կը բաւէ՛ դուք ձեզի քրթմնջէք: Ոեւէ մէկը չի կրնար ինծի գալ՝ եթէ զիս ղրկող Հայրը զայն ինծի չբերէ. եւ ես պիտի յարուցանեմ զայն վերջին օրը: Մարգարէութիւններուն մէջ գրուած է. « Ամէն մարդ Աստուծմէ սորված պիտի ըլլայ »: Ով որ Հօրմէս կը լսէ եւ իրմէ կը սորվի՝ ինծի կու գայ: Ոչ ոք Հայրը տեսած է, բացի անկէ՝ որ Աստուծմէ է, որովհետեւ միայն անիկա տեսած է Հայրը: Ու ես կ’ըսեմ ձեզի, թէ ով որ ինծի հաւատայ՝ յաւիտենական կեանք ունի: Բ. ՏԻՄՈԹԷՈՍԻՆ 2:15-19 Ջանա՛ Աստուծոյ աչքին ընտիր ըլլալ, այնպիսի մշակ մը՝ որ իր գործերուն համար ամչնալիք բան մը չունի, որպէս մէկը՝ որ ուղիղ կերպով կ’ուսուցանէ Աստուծոյ ճշմարիտ պատգամը: Հեռո՛ւ կեցիր հաւատքի ճշմարտութիւնները խեղաթիւրող պարապ վիճաբանութիւններէ, որոնք հետզհետէ մարդիկը Աստուծմէ հեռացնելու կը ծառայեն միայն: Այդպիսի խօսքերու ձգած թոյնը քաղցկեղի պէս կը կրծէ մարդս: Այդպիսի խեղաթիւրող վիճասէրներ էին Հիմենէոս եւ Ֆիլետոս, որոնք ճշմարտութենէն շեղեցան եւ շատերու հաւատքը քանդեցին, ըսելով՝ թէ մեռելներու յարութիւնը արդէն տեղի ունեցած է: Բայց Աստուծոյ դրած հաստատուն հիմը կանգուն կը մնայ: Անոր վրայ գրուած է. « Տէրը կը ճանչնայ անոնք՝ որոնք իրն են», եւ «Ով որ Տիրոջ անունը կը կրէ՝ թող հեռու մնայ անիրաւ գործերէ»:     ՃՇ. ԸՆԹԵՐՑՈՒՄ Եսայի 62:1-11

ԵԿԵՂԵՑԱԿԱՆ ՕՐԱՑՈՅՑ

Ս. ԳՐԻԳՈՐ ԱՍՏՈՒԱԾԱԲԱՆ

Շաբաթ, 2 Փետրուարին, Հայց. Եկեղեցին կ՚ոգեկոչէ Ս. Գրիգոր Աստուածաբանը, որ նաեւ ծանօթ է Ս. Գրիգոր Նազիանզացի անունով։ Ս. Գրիգոր արեւելեան եկեղեցիներու մեծ հայրերէն մէկը կը նկատուի։ Ան Նազիանզոսի (Կապադովկիա) եպիսկոպոսի որդին էր։ Մեծ հռետոր մըն էր, որուն հռչակաւոր հինգ աստուածաբանական ճառերը հաւատքի հզօր յայտարարութիւններ եւ ուղղափառութեան խօսուն պաշտպանութիւն հանդիսացած են, որուն համար «Աստուածաբան» տիտղոսին արժանացած է։ Ս. Գրիգոր նաեւ գրած է բանաստեղծութիւններ ու նամակներ, եւ Որոգինէսի գրութիւններու հաւաքածոյ մը կազմած է՝ Ս. Բարսեղ Կեսարացիի հետ։ Այս շաբաթ յիշուող սուրբեր Երկուշաբթի, 4 Փետրուար՝ Ս. Մակաբայեցիները՝ Եղիազար եւ եօթը որդիները Երեքշաբթի, 5 Փետրուար՝ Տասներկու սուրբ մարգարէները

ՄԵՐ ԾՈՒԽԵՐԷՆ

Ս. ԼՈՒՍԱՒՈՐԻՉ ՄԱՅՐ ԵԿԵՂԵՑԻՆ ԿԸ ՅԻՇԷ ՀՐԱՆԴ ՏԻՆՔԸ

Տիգրան սրկ. Գապարաճեան եւ Սոնա Փառնակեան

Կիրակի, 27 Յունուարին, յաւարտ Ս. Պատարագի, Ս. Լուսաւորիչ եկեղեցւոյ ծխականները ոգեկոչեցին պոլսահայ քաջարի խմբագիր Հրանդ Տինքի յիշատակը՝ սպանութեան 12րդ տարելիցին առիթով։ Հոգեւոր հովիւ Տ. Մեսրոպ քհնյ. Լագիսեան ներկաները հրաւիրեց վայրկեան մը լռութիւն պահելու։ Այնուհետեւ, Տիգրան սրկ. Գապարաճեան ներկայացուց Տինքի կեանքն ու գործը, յատկապէս ծանրանալով վիճելի հարցերու անոր համարձակ ներկայացումներուն եւ թրքական ուրացման քննադատութեան վրայ։ Կիրակնօրեայ դպրոցի աշակերտուհի եւ ՀԵԴի «Մուշ» մասնաճիւղի անդամուհի Սոնա Փառնակեան նկարներու շարք մը ներկայացուց Տինքի կեանքի ու գրութիւններուն, ինչպէս եւ մահուան պարագաներուն ու թրքական ընկերութեան վրայ ունեցած ազդեցութեան մասին։

ՄԵՐ ԴՊՐՈՑՆԵՐԷՆ

ԿԻՐԱԿՆՕՐԵԱՅ ԴՊՐՈՑԻ ԱՇԱԿԵՐՏՆԵՐԸ ԿԸ ՍՈՐՎԻՆ Ս. ՅՈՎՀԱՆՆՈՒ ԿԱՐԱՊԵՏԻ ՄԱՍԻՆ

Շանթ Աւ. սրկ. Գազանճեան եւ աշակերտները

Առջի շաբաթ, Հայց. Եկեղեցին տօնած էր Ս. Յովհաննէս Մկրտիչի (նաեւ ծանօթ՝ Ս. Յովհաննէս Կարապետ անունով) ծննդեան տօնը։ Շանթ Աւ. սրկ. Գազանճեան Ս. Լուսաւորիչ Մայր Եկեղեցւոյ կիրակնօրեայ դպրոցը այցելեց եւ խօսեցաւ Ս. Յովհաննէս Մկրտիչի դերին մասին՝ Յիսուսի կեանքին ու ծառայութեան վրայ։

Յովհաննէս Քաջազնունի  ( 1 Փետրուար, 1868 )

Յովհաննէս Քաջազնունի՝ Հայաստանի Հանրապետութեան հիմնադիր հայրերէն, քաղաքական կարեւոր դէմք մը եղած է, ինչպէս եւ յայտնի ճարտարապետ մը Պաքուի ու Երեւանի մէջ։ Ծնած է 1 Փետրուար 1868ին, Ախալցխայի մէջ (Ջաւախք)։ Ծագումով էրզրումցի ընտանիքին բուն մականունը Իգիթխանեան էր, իսկ Քաջազնունիի մեծ հօր հայրը՝ Տէր Յովհաննէս քահանան, արտօնութիւն ստացած էր Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսէն՝ մականունը Տէր-Յովհաննիսեանի վերածելու։ Իր կարգին, Քաջազնունի իր մականունը հայերէնի թարգմանած է ընտանեկան հին մականունէն (թրքերէն իգիթ «քաջ»)։ Ան իր նախնական ուսումը ստացած է Թիֆլիսի մէջ (1877-1886), նախ՝ մասնաւոր դպրոցի մը եւ ապա՝ ռէալական վարժարանին մէջ։ 1887ին մտած է Ս. Փեթերսպուրկի քաղաքացիական ճարտարագիտութեան հիմնարկը։ Երկու տարի ետք, ամուսնացած է Սաթենիկ Միրիմանեանի հետ՝ հակառակ անոր հօր ընդդիմութեան։ Վեց զաւակ ունեցած են՝չորս որդի եւ երկու դուստր, որոնցմէ երեքը պիտի զոհուէին հայրենիքի ծառայութեան մէջ։ Աշոտ պիտի մեռնէր Ղարաքիլիսէի ճակատամարտին, Արամ պիտի զոհուէր 1920ի ամառը՝ թաթար ապստամբներու դէմ պայքարելով Զանգիբասարի (Մասիս) շրջանին մէջ, իսկ Ռուբէն՝ Աշոտի երկուորեակ եղբայրը, Կարսի անկումէն ետք (1920) գերի առնուելով պիտի սպաննուէր թուրքերուն կողմէ։ Ուսման վերջին տարիներուն, Քաջազնունի մտած է Հ. Յ. Դաշնակցութեան շարքերը։ 1893ին շրջանաւարտ եղած է՝ ճարտարապետի տիտղոսով։ Այնուհետեւ աշխատած է Պաքուի մէջ (1893-1895)՝ շրջանային ճարտարապետութեան բաժանմունքին մէջ, Պաթում (1895-1897), Թիֆլիս (1897-1899)՝ քաղաքային վարչութեան իբրեւ շրջանային ճարտարապետ։ 1899ին վերադառնալով Պաքու, յաջորդ եօթը տարիներուն աշխատած է իբրեւ գլխաւոր ճարտարապետ՝ նաւթարդիւնաբերողներու խորհուրդին համար։ Նախագծած է հիւանդանոց մը, բնակելի շէնքեր եւ հիւրանոցներ Բալախանիի շրջանին մէջ։ Ան նաեւ նախագծած ու շինած է Ս. Թադէոս-Բարթողիմէոսի մայր տաճարը 1907-1911ին, որ խորհրդային վարչակարգին կողմէ պիտի քանդուէր 1930ական թուականներու սկզբնաւորութեան։  Մինչ այդ, Քաջազնունի քաղաքական կեանք մտած էր, 1906ին հայ-թաթարական հակամարտութեան հաշտարար յանձնախումբի անդամ ըլլալով։ 1909ին ձերբակալուած է ռուսական ոստիկանութեան կողմէ՝ Դաշնակցութեան գործին առնչութեամբ, իսկ 1911ին ստիպուած է երկիրը ձգել՝ Դաշնակցութեան դատավարութեան վկայ չկանչուելու համար։ Ապրած է Ֆրանսայի, Պելճիքայի եւ Վանի մէջ, ուր գրած է ռուսերէն յօդուածներ Շէյքսփիրի մասին։ Կովկաս վերադառնալով 1914ին, Քաջազնունի Հայ Ազգային Խորհուրդի անդամ ընտրուած է 1917ին, իսկ Փետրուար 1918ին՝ Անդրկովկասեան Սէյմի (խորհրդարան) անդամ։ Մայիս 1918ի ճակատագրական օրերուն, Քաջազնունի Տրապիզոնի եւ Պաթումի խաղաղութեան ժողովներուն մասնակցող հայկական պատուիրակութեան անդամ էր ։ Պաթումի դաշնագիրը ստորագրողներէն եղած է՝ 4 Յունիս, 1918ին։ Հայաստանի Հանրապետութեան հիմնադրութենէն ետք, Քաջազնունի վարչապետ նշանակուեցաւ։ Դահլիճը Թիֆլիսէն Երեւան փոխադրուած է 19 Յուլիսին։ Հոկտեմբերին, Հայաստանի Խորհուրդի (խորհրդարան) ճնշումին տակ, Քաջազնունի հրաժարականը ներկայացուցած է։ Ընդունելով կառավարութեան հրաժարականը, Խորհուրդը Քաջազնունիին յանձնած է նոր, համախոհական (coalition) կառավարութիւն կազմելու պաշտօնը։ Նոր կառավարութիւնը կազմուած է Դաշնակցութեան եւ Հայ Ժողովրդական Կուսակցութեան համաձայնութեամբ եւ տեւած է մինչեւ Յունիս 1919։ Միջոցին, Քաջազնունի Ապրիլ 1919ին Միացեալ Նահանգներ մեկնած է՝ տնտեսական ու քաղաքական օժանդակութեան շուրջ բանակցութիւններ վարելու, վարչապետի պաշտօնը ձգելով Ալեքսանդր Խատիսեանին։ Երեւան վերադառնալով Սեպտեմբեր 1920ին, խորհրդարանի որպէա փոխնախագահ գործած է, ապա ստանձնելով անոր նախագահի պաշտօնը 25 Նոյեմբերին՝ անկախութեան վերջին օրերուն։ Խորհրդայնացումէն ետք, Քաջազնունի ձերբակալուած եւ մէկուկէս ամիս բանտարկուած է, մինչեւ որ ազատ արձակուած է Փետրուարեան ապստամբութեան շնորհիւ։ Ապստամբութեան աւարտէն ետք, մեկնած է Հայաստանէն, ապրելով Իրան, Հնդկաստան, Եգիպտոս եւ Ռումանիա։ Կուսակցութեան վիճակին մասին զեկուցում մը գրած է՝ «Հ. Յ. Դաշնակցութիւնն անելիք չունի այլեւս», որ հրատարակուած է 1923ին եւ մեծ բանավէճերու տեղի տուած։ 1924ին, Քաջազնունի հաստատուած է Խորհրդային Հայաստան։ Ան դասաւանդած է ճարտարապետական նախագծին մէջ Երեւանի պետական համալսարանին մէջ եւ Պետնախագիծի թեքնիք խորհուրդի անդամ եղած։ Նախագծած ու ղեկավարած է բամպակի գործարաններու շինութիւնը Երեւանի եւ Սարտարապատի մէջ, ձէթի եւ օճառի գործարաններ Երեւանի մէջ, եւ բնակելի շէնքեր աշխատաւորներու համար։ Ան նաեւ կարգ մը շէնքեր շինած է Լենինականի (Գիւմրի) մէջ, 1926ի երկրաշարժէն ետք։ Քաջազնունի ստալինեան մաքրագործումներու զոհ դարձած է։ Ձերբակալուած է 1937ին եւ բանտին մէջ մահացած 15 Յունուար, 1938ին՝ թոքատապէ։ Այլապէս, արդէն մահուան դատապարտուած էր 5 Դեկտեմբեր 1937ի որոշումով, զոր բանտի բժիշկը կրցած է առժամաբար յետաձգել տալ։ Անոր արխիւները բռնագրաւուած ու անհետ կորսուած են։ Քաջազնունի արդարացուած է 1955ին, բայց իր անունը շուքի մէջ մնացած է մինչեւ խորհրդային վարչակարգի աւարտը։ Ըստ որոշ տուեալներու, Հայաստանի Հանրապետութեան առաջին վարչապետը թաղուած է Կոզեռնի գերեզմանատան մէջ, բայց գերեզմանատունը աւելի ուշ քանդուած է եւ գերեզմանը՝ կորսուած։ Անոր աղջիկներէն Մարգարիտի ջանքերուն շնորհիւ, խորհրդանշական գերեզմանաքար մը կանգնած է Թոխմախ լիճի քաղաքային գերեզմանատան մէջ։

Այս սիւնակին նախորդ գրութիւնները կրնաք գտնել Առաջնորդարանիս կայքէջին մէջ  ( www.armenianprelacy.org )։

ՍՈՒՐԻԱՀԱՅ ՀԱՄԱՅՆՔԸ ՍԿՍԱԾ Է ՎԵՐԱՇԻՆՈՒԹԵԱՆ

Կռիւն ու ռմբակոծումները վերջ գտած են։ Հիմա վերաշինութեան դժուարին գործընթացը սկսած է։ Շարունակեցէք սուրիահայութիւնը ներկայ պահել ձեր աղօթքներուն մէջ ու քսակներէն բաժին յատկացնել։  Սուրիահայութեան Օգնութեան Ֆոնտին նուիրատուութիւնները կարելի է առցանց կատարել։   Անմիջապէս նուէր մը կատարելու համար, սեղմեցէ՛ք այստեղ եւ ընտրեցէ՛ք SYRIAN ARMENIAN RELIEF։ Այլապէս, ձեր նուիրատուութիւնը ղրկեցէք հետեւեալ հասցէին՝ Armenian Prelacy 138 E. 39 th Street New York, NY 10016 Չէքերը գրեցէք Armenian Apostolic Church of America անունին (Memo: Syrian Armenian Relief) Շնորհակալութիւն ձեր օժանդակութեան համար։

ԱՐՋԱՄՈՒԿԻՆ ՕՐԸ

Շաբաթ, 2 Փետրուարին, Արջամուկի օրն է։ Այս ամերիկեան աւանդութիւնը, ըստ վկայութիւններու, գերմանական ծագում ունի։ Կը համարուի, որ այդ օր արջամուկը իր ձմեռնաքունէն դուրս կու գայ եւ, եթէ իր շուքը տեսնէ՝ կը վերադառնայ իր քունը շարունակելու վեց շաբաթ եւս, այլապէս կը նշանակէ որ՝ ձմրան վերջը հասած է։

ԵԹԷ ԸՍԵԼԻՔ ՈՒՆԻՔ...

. . . գրեցէք մեզի crossroads@armenianprelacy.org հասցէին։   Մեր ելեկտրոնային շաբաթական լրատուի՝ “CROSSROADS”-ի մասին ձեր կարծիքն ու ձեր առաջարկները մեզ շատ կը հետաքրքրեն։ Ա՛յս նպատակով հաստատեցինք նամակագրութեան վերի յատուկ հասցէն։  

ԺԱՄԱՆԱԿԱՑՈՅՑ

«Սիամանթօ» լսարանի դասերը տեղի կ՚ունենան իւրաքանչիւր ամսուան երկրորդ Շաբաթ օրը, «Յովնանեան» վարժարանին մէջ, Նիւ Ճըրզի։ Տեղեկութիւններու համար՝ anec@armenianprelacy.org   կամ՝  212-689-7810։  8 եւ 9 Փետրուար —Վահան սրկ. Գույումճեանի քահանայական ձեռնադրութիւն Սրբոց Վարդանանց եկեղեցւոյ մէջ, Ռիճֆիլտ (Նիւ Ճըրզի)։ Ուրբաթ, 8 Փետրուար, երեկոյեան ժամը 6ին՝ կոչման արարողութիւն։ Շաբաթ, 9 Փետրուար, առաւօտեան ժամը 10:30ին՝ ձեռնադրութեան եւ օծման արարողութիւն՝ Ս. Պատարագի ընթացքին։ Պիտի պատարագէ Թեմիս բարեջան առաջնորդ Գերշ. Տ. Անուշաւան արք. Դանիէլեան, խարտաւիլակութեամբ՝առաջնորդական փոխանորդ՝ Գերպ. Տ. Սահակ Ծ. վրդ Եմիշեանի։ 16 Փետրուար —Վալենթայնի օրուան ճաշկերոյթ-պարահանդէս, Նիւ Ճըրզիի «Շաքէ» մասնաճիւղի կազմակերպութեամբ, ի նպաստ ՀՕՄի ծրագիրներուն եւ Ս. Վարդանանց եկեղեցւոյ, Ս. Աստուածածին ասորի եկեղեցւոյ սրահին մէջ, Փարամըս։ 17 Մարտ — “Musical Armenia” համերգ, ժամը 2:00ին, Carnegie Hallի Weill Recital Hallի մէջ, Ազգ. Առաջնորդարանի հովանաւորութեամբ։ Երաժիշտներ՝ Էդուարդ Պօղոսեան (թաւջութակ), Քարա Պօղոսեան (ջութ), Վաչէ Ճամպազեան (դաշնակ)։  5 Մայիս —Սրբոց Վարդանանց եկեղեցւոյ (Ռիճֆիլտ, Նիւ Ճըրզի) 60ամեակ։ Թուականը նկատի ունենալ։ 9-12 Հոկտեմբեր —Սրբոց Թարգմանչաց տօնին առիթով, Արեւելեան, Արեւմտեան եւ Գանատական թեմերու եկեղեցականաց համաժողով մը տեղի պիտի ունենայ Մոնթէպէլլոյի մէջ (Գալիֆորնիա)։ Մանրամասնութիւնները՝ յետագային։ 19 Հոկտեմբեր —«Ամերիկայի հայ բարեկամներ» կազմակերպութիւնը կը հովանաւորէ տարեկան «Հայ Քէֆ 5» պարահանդէսը, Double Tree by Hilton պանդոկ, Անտովըր (Մասաչուսեթս)։

Follow us on Social Media

‌ ‌

The Armenian Prelacy  Tel: 212-689-7810 ♦ Fax: 212-689-7168 ♦ Email: email@armenianprelacy.org Visit the Catholicosate webpage at  http://www.armenianorthodoxchurch.org/en/